4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza

4 Mieszana Dywizja Lotnicza
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1946
Nazwa wyróżniająca	Pomorska
Tradycje
Rodowód	1 Dywizja Lotnicza
Kontynuacja	1 Mieszana Dywizja Lotnictwa 2 Dywizja Lotnictwa Szturmowego 4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
Dowódcy
Pierwszy	płk Józef Smaga
Organizacja
Numer	JW 2028
Rodzaj wojsk	Wojska lotnicze
Odznaczenia

Po-2 samolot 2 pułku bombowców nocnych
(Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie)

4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza – związek taktyczny lotnictwa ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie

30 sierpnia 1944 dowódca 1 Armii WP, gen. dyw. Zygmunt Berling wydał rozkaz nr 0213/KG o tymczasowej organizacji dowództwa 1 Dywizji Lotniczej. Na pełniącego obowiązki dowódcy dywizji wyznaczono płk Józefa Smagę, a pełniącym obowiązki szefa sztabu mianowano płk. Aleksandra Romeyko. Formowano ją na lotnisku Kłoczew^[1]. Dowódcy 1 Dywizji Lotnictwa podporządkowano następujące oddziały i pododdziały^[1]:

• 1 pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”
• 2 pułk Nocnych Bombowców „Kraków”
• 611 pułk Lotnictwa Szturmowego
• 44 kompania łączności,
• klucz łączności (łącznikowy) Oddziału Lotniczego.
• 3116 poczta polowa

W I połowie listopada 1944 na bazie 1 Dywizji Lotnictwa sformowano 4 Mieszaną Dywizję Lotniczą, a 611 plsz przemianowano na 3 Pułk Lotnictwa Szturmowego^[2]. Organizację dywizji w terminie do 15 listopada 1944 powierzono dowódcy Lotnictwa Frontu WP, gen. dyw. Fiodorowi Połyninowi.

Skład dywizji w 1944

• Dowództwo dywizji, etat Nr 015/145, poczta polowa nr 52214, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
• 44 kompania łączności lotnictwa, etat Nr 015/217, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
• 3116 Wojskowa Stacja Pocztowa, etat Nr 014/97-B, poczta polowa nr 83786, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
• 1 pułk lotnictwa myśliwskiego „Warszawa”, etat Nr 015/346, poczta polowa nr 34414, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,
• 2 pułk nocnych bombowców „Kraków”, etat Nr 015/261, poczta polowa nr 27814, miejsce dyslokacji – Wola Rowska,
• 3 pułk lotnictwa szturmowego, etat Nr 015/282, poczta polowa nr 15435, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,

Etatowo dywizja liczyła 787 żołnierzy. Jej uzbrojenie stanowiło 105 samolotów bojowych.

Reorganizacja

Po zakończeniu działań wojennych cała dywizja została przebazowana na lotnisko w Bydgoszczy i otrzymała miano Pomorskiej^[a] oraz została odznaczona Krzyżem Grunwaldu II klasy^[b].

W lipcu 1945 2 pnb został przeformowany na etat Nr 015/282 – pułku lotnictwa szturmowego, wyposażony w samoloty Ił-2 i przemianowany na 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego (rozkaz nr 085 dowódcy Lotnictwa WP z 31 maja 1945 o przeszkoleniu 2 pułku nocnych bombowców na samolotach Ił-2 i rozkaz nr 086 dowódcy Lotnictwa WP z 6 czerwca 1945 o przejściu 2 pułku nocnych bombowców na etat pułku lotnictwa szturmowego).

W połowie września 1945 dywizja została przemianowana na 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa^[3].

W styczniu 1946 przemianowano: 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa na 2 Pomorską Dywizję Lotnictwa Szturmowego, a 2 i 3 pułk lotnictwa szturmowego na 4 i 5 pułk lotnictwa szturmowego. Równocześnie ze składu dywizji wyłączono 1 pułk lotnictwa myśliwskiego, a jego miejsce włączono 6 pułk lotnictwa szturmowego z rozformowanej 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego^[4].

Jesienią 1946 roku rozformowano dowództwo 2 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego w Łodzi, a jej pułki podporządkowano bezpośrednio Dowództwu Lotnictwa WP^[5].

Obsada dowództwa 8 maja 1945 roku

• Dowódca: płk pil. Grzegorz Turykin
• Zastępca ds. polityczno-wychowawczych: płk Jerzy Bogdanowski
• Szef sztabu: płk pil. Aleksander Romeyko
• Inspektor techniki pilotowania: mjr Tyszkiewicz
• Starszy inżynier: ppłk inż. Osipow
• Szef wydz. operacyjno-rozpoznawczego: ppłk Antoni Grzybowski
• Szef łączności: ppłk Wasyl Zieliński
• Szef strzelania powietrznego: kpt. inż. Eugeniusz Tarasiewicz
• Szef służby zdrowia: kpt. lek. Aleksy Łobanow
• Szef wydziału personalnego: kpt. Sawienkow
• Szef wydziału organizacyjnego: por. Sokołow

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Izydor Koliński. Przejście lotnictwa polskiego na stopę pokojową w latach 1945-1947. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1, 1984. Warszawa: Wydawnictwo "Czasopisma Wojskowe". ISSN 0043-7182. 
• Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
• Izydor Koliński: Lotnictwo Polski Ludowej 1944-1947. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07271-X.
• Cumft Olgierd; Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich : poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989, s. 97. ISBN 83-11-07329-5.

Lotnictwo ludowego Wojska Polskiego Korpusy lotnicze 1 Mieszany Korpus Lotniczy 3 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego 3 Korpus Lotnictwa Mieszanego 4 Korpus Lotnictwa Szturmowego Dywizje lotnicze 1 DLB 1 MDL 2 DLSz 2 SzDL 2 DLM-B 3 DLM-B 3 DLM 4 DLM 4 MDL 5 DLM 6 DLM 7 DLM 8 DLSz 9 DLM 10 DLM 11 DLM 13 DLSz 15 DLB 16 DLSz 33 DL MW Pułki lotnicze 1 plm 2 pmb 2 plm 2 plm 3 plb 3 plm 3 plsz 3 plmb 3 lpszb 4 plsz 4 plm 4 plb 5 plsz 5 plb 6 plsz 6 plm-b 7 plsz 7 plspec MW 7 plb-r 8 plm-b 8 plsz 9 plm 9 plm 10 plm 10 plm OPK 11 plm 11 plm OPL 12 plsan 13 plm 13 pltr 14 plrikoa 15 zpl 16 pls MW 17 plł 18 plt 19 plt 20 plm 21 plrt 23 plm 24 plm 25 plm 26 plm 27 plm 28 plm 29 plm 30 pl MW 31 plm 32 plrt 33 plb 33 plro 34 plm 35 plb 36 pltr 37 pśtr 38 plb 39 plm 40 plm 40 plm-sz 41 plm 42 psztr 43 plm 44 plł 45 plm 45 plm-b 45 plm-sz 45 plszb 46 plsz 47 plł-san 47 spś 48 plsz 49 pśb 50 plsz 51 plsz 52 ps 53 plsz 55 pltr 56 pśb 57 plsz 58 pszb OSL 59 psz-b OSL 60 lps 61 lpsb 62 plm 63 psb OSL 64 lps 66 lps Eskadry lotnicze 1 smel 1 lekoa 3 elł 4 elł 5 elł 6 eltr 7 elt 8 elt 10 elł 12 lekoa 13 elł 14 elDWLot i OPOK 15 elr MW 16 elł 17 elDLO 18 eml MW 19 leh 20 ela 21 elm 23 es 24 espr 24 seśm 25 espr 26 elł 27 els 28 er MW 31 era 37 eśt 45 led 103 elł eprWL elz PLEPE sel WOP sel MW

Siły Powietrzne Jednostki organizacyjne Generałowie Stopnie wojskowe Szachownica lotnicza Jednostki bezpośrednio podległe Dowództwu Sił Powietrznych 1 Baza Lotnictwa Transportowego Centrum Operacji Powietrznych Szefostwo Służby Ruchu Lotniczego Szefostwo Służby Hydrometeorologicznej Centrum Wsparcia Teleinformatycznego Centrum Szkolenia SP Liceum Lotnicze Wojskowy Ośrodek Szkoleniowo-Kondycyjny Ośrodek Szkolenia Wysokościowo-Ratowniczego i Spadochronowego 1 Ośrodek Radioelektroniczny Centralny Poligon SP 21 Centralny Poligon Lotniczy 6 batalion chemiczny Orkiestra Reprezentacyjna SP Orkiestra Garnizonowa Bytom Orkiestra Garnizonowa Radom Orkiestra Garnizonowa Koszalin Orkiestra Garnizonowa Dęblin Wojska lotnicze 1 Skrzydło Lotnictwa Taktycznego 2 Skrzydło Lotnictwa Taktycznego 3 Skrzydło Lotnictwa Transportowego 4 Skrzydło Lotnictwa Szkolnego Wojska obrony przeciwlotniczej 3 Warszawska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej Wojska radiotechniczne 3 Wrocławska Brygada Radiotechniczna