51 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych

51 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1939
Tradycje
RodowódSformowana przez 5 Batalion Pancerny
Dowódcy
Pierwszykpt. Kazimierz Poletyłło
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnychWojska lądowe
Rodzaj wojskBroń pancerna
PodległośćGrupa Operacyjna Bielsko
czołg TK-3- czołg podstawowy kompanii
Znaki taktyczne malowane na czołgach lekkich i rozpoznawczych[a]

51 Samodzielna Kompania Czołgów Rozpoznawczych – pancerny pododdział rozpoznawczy Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Kompania nie występowała w pokojowej organizacji wojska. Została sformowana w alarmie 24 sierpnia 1939 roku w Krakowie w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym[1] z przeznaczeniem dla 21 Dywizji Piechoty Górskiej[2]. Jednostką mobilizującą był 5 batalion pancerny[3].

Na wyposażeniu posiadała 13 czołgów rozpoznawczych TK-3 uzbrojonych w 7,92 mm ckm[4].

Obsada personalna

Obsada w dniu 1 września 1939 roku[5][6]}

  • dowódca kompanii – kpt. Kazimierz Poletyłło
  • dowódca 1 plutonu – ppor. rez. Stefan Kossak (ranny 10 IX 1939)
  • dowódca 2 plutonu – ppor. rez. Julian Foltyn
  • dowódca plutonu techniczno-gospodarczego – por. Jerzy Smoleński

Skład kompanii

Motocykl Sokół 1000

Poczet dowódcy

  • gońcy motocyklowi
  • drużyna łączności
    • patrole:
radiotelegraficzny
łączności z lotnictwem
  • sekcja pionierów

Razem w dowództwie

1 oficer, 7 podoficerów, 21 szeregowców;
1 czołg, 1 samochód osobowo-terenowy, 2 samochody z radiostacjami N.2, furgonetka, 4 motocykle.

2 x pluton czołgów

1 oficer, 7 podoficerów, 7 szeregowców
6 czołgów, 1 motocykl, przyczepa towarzysząca

pluton techniczno-gospodarczy

  • drużyna techniczna
  • drużyna gospodarcza
  • załogi zapasowe
  • tabor

Razem w plutonie

1 oficer, 13 podoficerów, 18 szeregowców
5 samochodów ciężarowych, samochód-warsztat, cysterna, 1 motocykl, transporter czołgów, 2 przyczepy na paliwo, kuchnia polowa

Działania bojowe

Pierwszy pluton 1 września został skierowany w okolice Wodzisławia Śląskiego dla wzmocnienia tamtejszego oddziału wydzielonego z 6. Dywizji Piechoty. Pluton nie dojechał tam ponieważ mosty na Wiśle były już wysadzone w powietrze przez saperów. Do Pawłowic dojechał tylko patrol dwóch tankietek. Podczas przekraczania głębokiego rowu wypełnionego wodą jedna z tankietek wywróciła się i jej załoga utonęła, zanim można było zorganizować pomoc. W tym czasie drugi pluton osłaniał planowe zniszczenia saperów. Podczas patrolowania rejonu Strumienia natknął się na niemieckie czołgi z 31 pułku pancernego z 5 Dywizji Pancernej. Po krótkiej walce jeden PzKpfw I został unieruchomiony trafieniem w gąsienice. Po starciu pluton wycofał się bocznymi drogami. 2 września po walkach kompania zebrała się w Bulowicach celem postoju. Po południu otrzymała rozkaz rozpoznania w kierunku Tychów i nawiązania łączności z oddziałami rozbitej 6 Dywizji Piechoty. Około godziny 18, osiem tankietek kompanii dojechało do Oświęcimia, gdzie zabezpieczało podejścia do mostu na Sole. Gdy dowódca kompanii dostał wiadomość, że rzekę w bród koło miasta Bielany przeszło kilkanaście niemieckich czołgów, wycofał ją do Grójca, a potem do Wadowic, do sztabu GO Bielsko. Dowódca kompanii popełnił błąd, nie sprawdzając wiadomości przez co wprowadził w błąd sztab Grupy Operacyjnej. W nocy 3 września kompania przejechała do Skawiny i zatrzymała się na postój w lasach.

Uwagi

  1. ↑ 1 - czołg dowódcy kompanii; 2 - czołg dowódcy 1 plutonu; 3 - czołg dowódcy 2 plutonu; 4 - czołg dowódcy 3 plutonu; 5 - czołgi z 1 plutonu; 6 - czołgi z 2 plutonu; 7 - czołgi z 3 plutonu

Przypisy

  1. ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 273 i 317.
  2. ↑ Gaj 2014 ↓, s. 217.
  3. ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 309.
  4. ↑ Gaj 2014 ↓, s. 219.
  5. ↑ Szubański 2011 ↓, s. 300.
  6. ↑ Żebrowski 1971 ↓, s. 317.

Bibliografia

  • Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku - organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
  • Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
  • Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
  • Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
  • Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Oznak czlekk IIRP.png
Znaki taktyczne na czołgach rozpoznawczych i lekkich stosowane w II RP:
Sokol 1000 cc 1935.jpg
Autor: Yesterdays Antique Motorcycles, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polish 1936 995 cc v-twin Sokół 1000 motorcycle