5 Batalion Strzelców Karpackich
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | ppłk Franciszek Gudakowski |
| Ostatni | mjr dypl. Czesław Hanus |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa kampania włoska | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
5 Batalion Strzelców Karpackich (5 bsk) – pododdział piechoty Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
5 Batalion Strzelców Karpackich został sformowany w maju 1942, w Palestynie, w składzie 2 Brygady Strzelców Karpackich. Walczył w kampanii włoskiej między innymi w bitwie o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię.
Po wojnie batalion, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe w rejonie Monopoli[1]. W 1946 został przetransportowany do Wielkiej Brytanii i tam w następnym roku rozformowany.
Żołnierze batalionu
- Dowódcy batalionu;
- ppłk Franciszek Gudakowski (6 V - 29 VI 1942[2])
- mjr / ppłk piech. Karol Józef Piłat[a] (29 VI 1942 – 10 VI 1944[5])
- ppłk Adam Szymański (11 VI - 21 X 1944[4])
- mjr dypl. Michał Rybikowski (22 X 1944 - 1 II 1945[4])
- mjr dypl. Zygmunt Ludwik Stanisław Zawadzki (1 II - 4 IX 1945[4][2])
- mjr dypl. Czesław Hanus (15 IX 1945 – 1947[4][2])
- Zastępcy dowódcy batalionu
- mjr Antoni Piotrowski (10.XI 1942 - IV 1944[6])
- mjr Ludomir Tarkowski[7]
- mjr Leon Franciszek Firczyk[4](do 21 X 1944)
- mjr Karol Hareńczyk[2]
- kpt. Tadeusz Westwalewicz[4](XII 1944 - 1947[2])
- Oficerowie batalionu
- kwatermistrz – por. Kazimierz Belof
- dowódca 1 kompanii strzelców – por. Stanisław Irlik
- dowódca 2 kompanii strzelców – por. Bolesław Tumiłowicz
- dowódca 3 kompanii strzelców – por. Adam Puzoń
- dowódca 4 kompanii strzelców – por. Józef Bachman
- dowódca kompanii dowodzenia – kpt. mgr Tadeusz Krzyżanowski
- ppor. Władysław Majcher
- ppor. Stanisław Dróżdż
- por. Marian Łoziński
Odznaka batalionu
Odznaka specjalna: wykonana z białego metalu, oksydowana na stare srebro. Oznaka ma formę kompozycji składającej się z ośmiu liści ostu ułożonych promieniście, na którą nałożony jest kolisty wieniec świerkowy. W środku koło obrzeżone ząbkami. Na wieńcu inicjały 2 BSK, w centrum cyfra 5.
Odznakę noszono na berecie, na podkładce z ciemnozielonego sukna po lewej stronie, w odległości 10 cm od środka orzełka. Na patkach kołnierza zezwolono nosić oznaki o średnicy 2 cm, bez podkładki sukiennej[8]. Wykonywała je firma: F. M. Lorioli, Milana – Roma.
Dyslokacja marsze i walki
 |  |  |  |  |
Uwagi
- ↑ Piłat Karol, ppłk piech., żołnierz Legionów. Służył w II Brygadzie Legionów od 1 maja 1916. W KOP od 1935. Do maja 1939 zastępca dcy baonu KOP „Ludwikowo”. Od lipca 1939 dowódca baonu KOP „Komańcza”. We wrześniu 1939 dowódca II batalionu piechoty 2 pp KOP „Karpaty”. W PSZ, m.in. dowódca 5 batalionu piechoty[3][4].
Przypisy
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 144.
- ↑ a b c d e Kronika Plutonu Rozpoznawczego 5 Batalionu Strzelców Karpackich 3 DSK 12.12.1944-14.04.1945 IPiMS w Londynie sygn. C598
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 741.
- ↑ a b c d e f g Kryska-Karski i Barański 1973 ↓, s. 84.
- ↑ Młotek (red.) 1978 ↓, s. 100.
- ↑ Kryska-Karski i Barański 1973 ↓, s. 83.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 754.
- ↑ Partyka 1997 ↓, s. 71.
Bibliografia
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
- Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939-1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
- Harvey Sarner, Piotr K Domaradzki: Zdobywcy Monte Cassino : generał Anders i jego żołnierze. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2006. ISBN 83-7506-003-8.
- Witold Biegański: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 5, Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie : formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967.
- Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
- Piotr Żaroń: Armia Polska w ZSRR, na Bliskim Wschodzie i Środkowym Wschodzie. Warszawa 1981: KAW RSW „Prasa- Książka - Ruch, 1981.
- Marian Łoziński, Przechodniu, powiedz Polsce... Wspomnienia z lat 1941-1945 rozpoczęte w Ahwazie, 150 km od Zatoki Perskiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków-Wrocław 1985, wyd. III, ISBN 83-08-01317-1
- Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939-1945, zeszyt nr 14. Londyn: 1973.
- Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: 1994. ISBN 83-11-08291-X.
- Zbigniew Wawer: 3 Dywizja Strzelców Karpackich w kampanii włoskiej 1944-1945. Białystok: 1994. ISBN 83-86232-40-4.
- Mieczysław Młotek (red.): 3 Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1947. Londyn: Zarząd Główny Związku Karpatczyków, 1978.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
M Cassino 7.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Walki II Korpusu Polskiego pod Monte Cassino (11-19.05.1944)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Walki II Korpusu Polskiego pod Monte Cassino (11-19.05.1944)
Irak 3 dyw strz karp.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsca pobytu i trasy transportów 3 Dywizji Strzelców Karpackich (Irak 1942 - 1943)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsca pobytu i trasy transportów 3 Dywizji Strzelców Karpackich (Irak 1942 - 1943)
Oznaka3dsk.png
Oznaka rozpoznawcza 3 Dywizji Strzelców Karpackich Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, stosowana od grudnia 1942
Oznaka rozpoznawcza 3 Dywizji Strzelców Karpackich Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, stosowana od grudnia 1942
IIkp italia.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Udział II Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej (21.12.1943 - 21.04.1945)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Udział II Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej (21.12.1943 - 21.04.1945)