5 Dywizjon Artylerii Ciężkiej (1939)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1939 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | kpt. Bronisław Grzybowski |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
5 Dywizjon Artylerii Ciężkiej (5 dac) – pododdział artylerii ciężkiej Wojska Polskiego.
Dywizjon nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez 6 pułk artylerii ciężkiej ze Lwowa.
5 dac w kampanii wrześniowej
5 dywizjon artylerii ciężkiej został sformowany w dniach 31 sierpnia – 4 września 1939 roku, w garnizonie Lwów, w I rzucie mobilizacji powszechnej razem z plutonem taborowym nr 5. Jednostką mobilizującą dla obu pododdziałów był 6 pułk artylerii ciężkiej[1].
Dywizjon był organiczną jednostką artylerii 5 Dywizji Piechoty, uzbrojoną w trzy 105 mm armaty wz. 1913 i trzy 155 mm haubice wz. 1917.
Po sformowaniu dywizjon transportem kolejowym udał się do Warszawy. Dowództwo dywizjonu, 8 września dotarło do Warszawy. 1 bateria armat z uwagi na uszkodzenie torów kolejowych w wyniku bombardowań, wyładowała się w okolicach Siedlec, 11 września znalazła się w Groszkach koło Kałuszyna i pomaszerowała w kierunku Warszawy. Maszerująca kolumna oddziałów 5. DP została zaskoczona przez niemiecki podjazd pancerno-motorowy z Dywizji Pancernej „Kempf”. 1 bateria w pełnym galopie, oderwała się od nieprzyjaciela i pomaszerowała na południe. 14 września maszerowała w kierunku na Chełm Lubelski, dalsze losy baterii nie są znane. Nieznane są losy 2 baterii haubic, prawdopodobnie na skutek nalotu niemieckiego lotnictwa lub ataku podjazdu niemieckiego utraciła działa, a żołnierze rozproszyli się. Wiadomo, że niewielkie grupy żołnierzy 2 baterii haubic dołączyły w Warszawie do dowództwa 5 dac i wzięły udział w jego odtworzeniu[2].
Według Ludwika Głowackiego w dniu 8 września 1939 roku do Warszawy przybyło jedynie dowództwo dywizjonu z kpt. Grzybowskim. Do 19 września w stolicy zostały sformowane trzy baterie po cztery 100 mm haubice wz. 1914/1919, które podporządkowano dowództwu 5 dac[3]
Dywizjon wziął udział w obronie Warszawy w składzie odcinka Warszawa-Wschód gen. bryg. J. Zulaufa, od 19 września wspierał zgrupowanie płk. E. Żongłłowicza, aż do kapitulacji stolicy[2].
Obsada personalna dywizjonu
- dowódca dywizjonu – kpt. Bronisław Grzybowski
- dowódca 1 bateria armat – por. Jan Jankowski
- dowódca 2 baterii haubic – por Józef Konrat[4].
Przypisy
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 330-331.
- ↑ a b Zarzycki 1997 ↓, s. 24-25.
- ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 28, 214, 334.
- ↑ Organizacja i obsada personalna za: Karol Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej. s. 395.
Bibliografia
- Karol Lucjan Galster, Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914 – 1939, Londyn 1975.
- Roman Łoś, Artyleria polska 1914-1939, Warszawa: Bellona, 1991, ISBN 83-11-07772-X.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010. ISBN 978-83-86100-83-5. OCLC 674626774.
- Ludwik Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, wyd. V, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985, ISBN 83-11-07109-8.
- Piotr Zarzycki: 6 pułk artylerii ciężkiej "Obrońców Lwowa". Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 54. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1997. ISBN 83-87103-32-2.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).