5 Kołobrzeski Pułk Piechoty

5 Pułk Piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1943
Rozformowanie	1958 (przeformowanie)
Nazwa wyróżniająca	Kołobrzeski
Tradycje
Nadanie sztandaru	10 października 1948[1]
Kontynuacja	5 pułk zmechanizowany 12 Brygada Zmechanizowana
Dowódcy
Pierwszy	płk Antoni Szabelski
Organizacja
Numer	JW 1228[2]
Dyslokacja	Piotrków Trybunalski[3] Szczecin
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	2 Warszawska Dywizja Piechoty[3]
Odznaczenia

5 Kołobrzeski Pułk Piechoty (5 pp) – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Pułk został sformowany latem 1943 roku, w ZSRR, w składzie 2 Dywizji Piechoty im. Jana H. Dąbrowskiego.

Żołnierze pułku

Dowódcy

• ppłk / płk Antoni Szabelski (26 VIII 1943 – 6 VIII 1945)
• mjr Leonid Królikowski (VIII – X 1945)
• ppłk Jan Wantuch (X 1945 – IV 1946)
• płk Kazimierz Sikorski (od IV 1946)

Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[4]

1. mjr Aleksander Fomin
2. st. szer. Władysław Frydrych
3. chor. Oskar Halpern
4. szer. Rubin Kuperman
5. st. sierż. Jerzy Kurek
6. kpt. Adam Paszt
7. por. Zbigniew Reszke
8. płk Antoni Szabelski
9. por. Stanisław Wąsowicz
10. kpr. Michał Zawadzki

Skład etatowy

• dowództwo
• sztab

Miejsce zaślubin 5 pp z morzem. Dziwnówek

• 3 bataliony piechoty
• kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
• baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
• plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii

Razem: 2915 żołnierzy – w tym 276 oficerów, 872 podoficerów, 1765 szeregowców.

Sprzęt:

• 162 rkm
• 54 ckm
• 66 rusznic ppanc
• 12 armat ppanc 45 mm
• 4 armaty 76 mm
• 18 moździerzy 50 mm
• 27 moździerzy 82 mm
• 8 moździerzy 120 mm

Marsze i działania bojowe

Pułk po krótkim przeszkoleniu i złożeniu przysięgi dotarł na front nad Wisłę w lipcu 1944 roku. W sierpniu po raz pierwszy wszedł do walki walcząc o zdobycie przyczółka na lewym brzegu rzeki w rejonie Puław. Następne bitwy w których brał udział to walki na przyczółku warecko-magnuszewskim, przełamanie Wału Pomorskiego pod Borujskiem i Wierzchowem, a następnie pod Kamieniem Pomorskim. 15 marca 1945 roku żołnierze pułku w Dziwnówku dokonali symbolicznego aktu zaślubin Polski z Bałtykiem. W operacji berlińskiej pułk wyróżnił się w walkach nad Starą Odrą, Kanałem Ruppinera i o Linum.

W uznaniu szczególnych zasług oraz męstwa wykazanego w ciężkich bojach pułk został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V klasy.

Na podstawie rozkazu Nr 079 Naczelnego Dowódcy Armii Radzieckiej z dnia 4 maja 1945 roku pułk został wyróżniony mianem „Kołobrzeski” chociaż nie brał udziału w bitwie o Kołobrzeg^[5]. Ponieważ rozkaz wydał Józef Stalin, pomyłka nigdy nie została sprostowana.

Okres służby pokojowej

W tym budynku stacjonował sztab pułku

Działając w składzie wojsk okupacyjnych pułk stacjonował w Disenchen. Po krótkim pobycie w Niemczech powrócił do kraju i rozpoczął pokojowy okres swojej historii. Początkowo pełnił służbę na granicy polsko-czechosłowackiej. Ochraniał odcinek od Krzanowic do Gołuszowic. Jego sztab stacjonował w Głubczycach.

Następnie został przeniesiony do Hrubieszowa. Po rocznym pobycie pułk przybył do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie od kwietnia 1949 roku pełnił służbę garnizonową.

10 października 1948 roku otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo Piotrkowa Trybunalskiego.

W połowie maja 1949 roku przeniesiony został do Szczecina i wszedł w skład 12 Dywizji Piechoty^[6]. Ze stolicą Pomorza Zachodniego pułk związany był przez kolejne lata przechodząc w tym czasie szereg zmian organizacyjnych i zmieniając swój charakter z pułku piechoty na pułk zmechanizowany.

Miejsce stacjonowania jednostki

• Głubczyce – 1945
• Częstochowa – koszary Zawada – do listopada 1945
• Hrubieszów – do lipca 1946
• Piotrków Trybunalski – do 1949
• Szczecin – ul. Wojska Polskiego

Przypisy

Bibliografia

• Dariusz Faszcza: Z dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005. ISBN 83-11-10131-0.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• Józef Margules: Piechurzy kołobrzeskiej piątki. Z dziejów 5 Kołobrzeskiego pułku piechoty. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1967.