5 Mazurski Oddział WOP
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1946 |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | Mazurski |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | Okręg Wojskowy Warszawa |
Mazurski Oddział WOP nr 5 – oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Sformowany w 1946 na bazie 5 Oddziału Ochrony Pogranicza, na podstawie rozkazu NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946. Oddział posiadał cztery komendy, 16 strażnic, stan etatowy wynosił 1409 żołnierzy i 14 pracowników cywilnych[2]. Sztab oddziału stacjonował w Olsztynie[a] a potem w Kętrzynie na ul. Sikorskiego 78[3]. W 1947 roku rozformowano grupę manewrową oddziału, a w jej miejsce powołano szkołę podoficerską o etacie 34 oficerów i podoficerów oraz 140 elewów[4][b].
Rozformowany w 1948. Na jego bazie powstała 7 Brygada Ochrony Pogranicza.
Struktura organizacyjna
- dowództwo sztab i pododdziały dowodzenia[c]
- grupa manewrowa, a od 1947 szkoła podoficerska
- 22 komenda odcinka - Braniewo
- 23 komenda odcinka - Bartoszyce
- 24 komenda odcinka – Węgorzewo
- 25 komenda odcinka – Kowale Oleckie
We wrześniu 1946 roku stan etatowy oddziału przewidywał: 4 komendy, 16 strażnic, 1409 wojskowych i 14 pracowników cywilnych[5]. Po reorganizacji w 1947 roku było to: 4 komend odcinków, 16 strażnic, 849 wojskowych i 9 pracowników cywilnych[6].
Sztandar oddziału
Sztandar ufundowało społeczeństwo ziemi warmińsko-mazurskiej.
Na lewej stronie płatu sztandaru wyhaftowane są herby miast: Olsztyna, Bartoszyc, Kętrzyna i Olecka. Na drzewcu znajduje się 47 gwoździ pamiątkowych, a wśród nich gwoździe od powiatów granicznych z napisami: "Powiat Braniewski", "Powiat Kętrzyński", "Powiat Bartoszycki", "Powiat Landsberg" i "Powiat Węgorzewski"[7]
W kolejnych latach następowała zmiana numeracji i nazwy 7 Brygady Ochrony Pogranicza, ale nie dokonywano już na nim żadnych zmian i poprawek.
Do Muzeum Wojska Polskiego przekazywany był dwukrotnie. Pierwszy raz 20 maja 1956 roku, ale już 19 grudnia 1957 roku powrócił do Kętrzyna, aby po raz drugi wrócić do Muzeum WP 28 lipca 1964 roku[7].
Dowództwo oddziału
- dowódca oddziału[8]
- ppłk Stanisław Wyderka - do marca 1947
- mjr Władysław Kłonica
- szef sztabu:
- mjr Michalak - do marca 1947
- mjr Piotrowski
- zastępca do spraw polityczno-wychowawczych
- mjr Harley - do marca 1947
- kpt. Przestaszewski
Przekształcenia
5 Oddział Ochrony Pogranicza → 5 Mazurski Oddział WOP → 7 Brygada Ochrony Pogranicza → 19 Brygada WOP → Grupa Manewrowa WOP Kętrzyn i Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Kętrzyn → 19 Oddział WOP → 19 Kętrzyński Oddział WOP
Uwagi
- ↑ W czerwcu 1947 roku przeniesiona do Kętrzyna → Rabij 2000 ↓, s. 29
- ↑ Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 070/org. z 3.03.1947 roku → Jackiewicz 1998 ↓, s. 84
- ↑ Strukturę organizacyjną Oddziału podano za → Jackiewicz 1998 ↓, s. 84
Przypisy
- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 127.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 83.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 10.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 61.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 64.
- ↑ a b Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. s. 10.
- ↑ Rabij 2000 ↓, s. 29.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Tadeusz Niedziela [red.]: Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznice objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945-1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. Czerwiec 1995.
- Bogdan Rabij. V Mazurski Oddział WOP i jego osiągnięcia w zakresie zwalczania przestępczości granicznej. „Problemy ochrony granic”. 14/2000, 2000. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
Media użyte na tej stronie
Własna praca Kwz
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od 1946 - WOP
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dyslokacja oddziałów i komend Wojsk Ochrony Pogranicza w październiku 1946 r. - 5 Mazurski Oddział WOP