5 Pułk Strzelców Granicznych

5 Pułk Strzelców Granicznych
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1920
Rozformowanie1921
Tradycje
Rodowód5 pułk WSG
Organizacja
DyslokacjaLeszno?
FormacjaStrzelcy Graniczni
PodległośćDowództwo Strzelców Granicznych

5 Pułk Strzelców Granicznych – jednostka organizacyjna Strzelców Granicznych w II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie 5 pułku Strzelców Granicznych rozpoczęto w pierwszych dniach marca 1920 roku w Lesznie. Dowódcą grupy organizacyjnej był rotmistrz Tyczński. W skład grupy wchodzili oficerowie Poznańskiego pułku garnizonowego: ppor. Leon Dopierała, ppor. Franciszek Rogoziński, ppor. Wrzyszczyński. Z zapasowego szwadronu taborów zostali przydzieleni: ppor. Erzepke, a z dowództwa Straży Granicznej: mjr Żółkiewski, rtm. Goebel, mjr Goetzendorf-Grabowski, por. Leon Prawdzic-Wajman, ppor. Badt, por. Wiczyński, por. Jerzy Scheibler, ppor. Ulatowski i inni oficerowie[1]. Kadrę podoficerską stanowili przede wszystkim byli podoficerowie armii niemieckiej, w małej części armii gen. Hallera i rosyjskiej. Szeregowcy rekrutowali się w większości z rezerwistów armii niemieckiej, częściowo z ochotników nie służących w ogóle w wojsku[2].

19 czerwca 1920 dowództwo pułku zwróciło się z prośbą o przeniesienie sztabu pułku z Wronek do Międzychodu[3]. W lipcu pułk stacjonował w Międzychodzie[4].

Służba graniczna

27 marca 1920 roku granicę zachodnią OGen. „Poznań” od okolic Zbąszynia do granicy OGen. „Kielce” ochraniał jeszcze 155 pułk piechoty, przy czym na odcinku od okolic Krotoszyna do OGen. Kielce za ochronę granicy odpowiadał dowódca 7 Brygady Piechoty rez. Dowództwo pułku stacjonowało wtedy w Lesznie[5].

20 maja 1920 roku dowódca 3 szwadronu otrzymał rozkaz objąć odcinek od Jabłonowa do małej Wysocki (Klein Wisseck)[6].

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku
  • ppłk Apoloniusz Wysocki (od 25 II 1920[7])
  • ppłk Jeziorański (był 30 VI 1920 - 9 X 1920)[8]
  • ppłk Michał Pomian-Cieński (– 1921)

Obsada personalna pułku w kwietniu 1920[2][9]:

  • dowódca pułku – płk Apoloniusz Wysocki
  • zastępca dowódcy pułku – ppłk Jeziorański
  • adiutant – por. Prawdzic-Wajman (ppor. Tadeusz Wróblewski[9])
  • oficer płatnik – ppor. Ulatowski
  • dowódca I dywizjonu – mjr Goetzendorf-Grabowski
  • dowódca II dywizjonu – mjr Żółkiewski
  • dowódca III dywizjonu – mjr Rudolf Wirski

Wykaz dowódców szwadronów w lipcu 1920[a][4]:

  • dowódca szwadronu szkolnego – rtm. Władysław Kozubski (od 18 maja)
  • dowódca 1 szwadronu – por. Stanisław Romiszewski (od 10 maja)
  • dowódca 2 szwadronu – por. Franiciszek Rogoziński (od 18 lutego)
  • dowódca 3 szwadronu – ppor. Marian Wrzyszczyński (od 21 lutego)
  • dowódca 4 szwadronu – por. Marian Mucke (od 19 czerwca)
  • dowódca 5 szwadronu – ppor. Jan Benth (od 15 maja)
  • dowódca 6 szwadronu – ppor. Leon Dopierała (od 16 marca)
  • dowódca 7 szwadronu – ppor. Władysław Potrykowski (od 18 maja)
  • dowódca 8 szwadronu – por. Roman Gochel (od 24 czerwca)

Uwagi

  1. ↑ W nawiasach podano datę przyjęcia dowództwa nad ostatnim szwadronem.

Przypisy

  1. ↑ Polak 1999 ↓, s. 271-272.
  2. ↑ a b Polak 1999 ↓, s. 272.
  3. ↑ Dyslokacja StG ↓, s. 45.
  4. ↑ a b Wykazy imienne oficerów pstg ↓, s. 190.
  5. ↑ Dyslokacja StG ↓, s. 3.
  6. ↑ Organizacja 5 pStG ↓, s. 2.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 6 marca 1920 roku, s. 154.
  8. ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, Nr 45), MSWojsk, 24 listopada 1920, s. 1265.
  9. ↑ a b Wykazy imienne 3 pstg ↓, s. 185.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
  • Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83874246.
  • Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
  • Korespondencja dotycząca straw organizacyjnych 6 pułku Strzelców Granicznych lipiec–sierpień 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Dyslokacja oddziałów Strzelców Granicznych 1920–1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Formacje graniczne II Rzeczypospolitej
Straż Graniczna (1918–1919)
Wojskowa Straż Graniczna
Strzelcy Graniczni
Bataliony Wartownicze
Bataliony Etapowe

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).