5 groszy 1939 z otworem

5 groszy 1939 z otworem
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Bank Emisyjny w Polsce

Nominał

5 groszy

Rocznik

1939

Emisja
Mennica

mennica w Warszawie

Nakład

15 324 000 szt.

Data emisji

11 maja 1943

Data wycofania

30 października 1950

Projektant

Wojciech Jastrzębowski

Opis fizyczny
Masa

1,6 g

Średnica

16 mm

Materiał

cynk

Rant

gładki

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa centralny otwór o ɸ4 mm

Destrukt menniczy – 5 groszy 1939 cynk bez otworu

5 groszy 1939 z otworem – moneta pięciogroszowa, bita w cynku, wprowadzona do obiegu w Generalny Gubernatorstwie rozporządzeniem z 11 maja 1943 r., wycofana z obiegu w dniu reformy walutowej z 30 października 1950 r[1].

Awers

W centralnym punkcie umieszczono stylizowanego orła w koronie, powyżej rok „1939", dookoła napis „RZECZPOSPOLITA POLSKA” oraz inicjały WJ projektanta, pod łapą orła herb Kościesza – znak mennicy w Warszawie. W środku orła centralny otwór[1].

Rewers

Na tej stronie monety znajduje się cyfra „5" z ozdobnikami z lewej i prawej strony oraz napis „GROSZY”. W środku cyfry „5" centralny otwór[1].

Nakład

Pięciogroszówkę bito w cynku na krążku o średnicy 16 mm i centralnym otworem o średnicy 4 mm, o masie 1,6 grama, z rantem gładkim, wg zmodyfikowanego projektu Wojciech Jastrzębowskiego, w mennicy w Warszawie. Nakład monety to 15 324 000 sztuk[2].

Opis

Jest to jedyna moneta bita za czasów Generalnego Gubernatorstwa, w przypadku której dokonano znaczących modyfikacji średnicy i rodzaju wykorzystanego krążka, w stosunku do pierwowzoru II Rzeczypospolitej. Powodem tak dużej zmiany był fakt, że przedwojenne monety 5 i 20 groszy miały tą samą średnicę, więc po wybiciu obydwu w cynku starymi stemplami mogłyby się pojawić problemy z ich rozróżnieniem w powszechnym obiegu. W Generalnym Gubernatorstwie monetę 20 groszy bito w cynku od 1941 r[1].

Monetę, z niezmienioną datą roczną 1939, bito w latach 1943 i 1944[3]:

Rok5 groszy 1939 z otworem
194312 055 000 sztuk
19443 269 000 sztuk

W obrocie kolekcjonerskim zdarzają się rzadko egzemplarze bez otworu, ale z wyraźnym miejscem przeznaczonym na otwór, będące destruktami menniczymi[1].

Dekret PKWN z 24 sierpnia 1944 r. pozostawiał monety groszowe w obiegu aż do reformy walutowej z 30 października 1950. Po tej dacie, dopuszczone zostały do obrotu wyłącznie te emitowane przez Narodowy Bank Polski, a więc moneta przestała być automatycznie monetą obiegową[1].

Moneta miała identyczną średnicę jak 5 groszy wzór 1958.

Wersje próbne

Istnieją próbne wersje tej monety z wklęsłym napisem „PRÓBA”[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, 2008.
  2. ↑ a b Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 125.
  3. ↑ Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 282.

Media użyte na tej stronie

5 groszy 1939 z otworem.jpg
Autor: Janeczkas, Licencja: CC BY-SA 4.0
5 groszy 1939 z otworem