60 Dywizja Piechoty (II RP)

Bitwa pod Kockiem

Działania w dniu 3 października

Działania w dniu 5 października

Cmentarz Kleberczyków w Turzystwie

60 Dywizja Piechoty (60 DP) – wielka jednostka piechoty Wojska Polskiego II RP improwizowana w trakcie kampanii wrześniowej 1939.

Formowanie

Dywizja nie występowała w organizacji pokojowej wojska. Powstała na początku drugiej dekady września 1939, na terenie Okręgu Korpusu Nr IX, jako Zgrupowanie „Kobryń” z oddziałów sformowanych w Ośrodkach Zapasowych 20 i 30 Dywizji Piechoty. Uzbrojenie dla niej dostarczyły autobusy warszawskie, przewożąc je z magazynów Centralnej Składnicy Uzbrojenia nr 2 w Stawach koło Dęblina.

Wchodziła w skład SGO „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga.

Walki dywizji

Pierwszą walkę z oddziałami niemieckimi stoczyła 14 września w rejonie szosy z Kobrynia do Brześcia. 18 września broniła Kobrynia i wieczorem wycofała się na południe pod Dywin. Następnie maszerowała na zachód razem z innymi oddziałami „Grupy Poleskiej”.

28 września, w rejonie Włodawy, na polecenie gen. Kleeberga Dywizja „Kobryń” przeformowana została w 60 Dywizję Piechoty. Brała ona następnie udział we wszystkich walkach zgrupowania: 29-30 września stoczyła zwycięskie boje z wojskami sowieckimi pod Jabłoniem i Milanowem, 1 października podjęła marsz znad rzeki Bystrzyca przez Adamów i Gułów do lasów koło Hordzieżki, a następnie walczyła z Niemcami pod Serokomlą, 3 października przeszła do lasów na północ od Woli Gułowskiej, 5 października – wzmocniona Brygadą Kawalerii „Edward” uderzyła na cmentarz i klasztor w Woli Gułowskiej oraz na Helenów, a BKaw. „Edward” wsparta I/183 pp dokonała głębokiego rajdu na tyłach przeciwnika przez miejscowości Niedźwiedź, Budziska, Charlejów. Następnego dnia skapitulowała wraz z resztą zgrupowania.

Organizacja i obsada personalna

• Dowództwo 60 Dywizji Piechoty
  • dowódca – płk Adam Józef Aleksander Epler
  • dowódca piechoty dywizyjnej – ppłk dypl. w st. spocz. Tadeusz Śmigielski
  • dowódca artylerii dywizyjnej – mjr Stanisław Olechowski
  • szef sztabu – mjr Franciszek Ksawery Schoener
  • kwatermistrz – mjr Michał Leszczak
• 182 pułk piechoty – ppłk Franciszek Mieczysław Targowski
• 183 pułk piechoty – ppłk Władysław Seweryn
• 184 pułk piechoty – mjr Józef Edmund Żeleski
• samodzielny batalion 179 pułku piechoty – mjr Michał Bartula
• V dywizjon 20 pułku artylerii lekkiej – kpt. rez. Ludwik Łoś (dwie baterie 75 mm armat i dwie baterie 100 mm haubic)
• kawaleria dywizyjna – ppłk Anatol Dworenko-Dworkin („bałachowiec”)
• 91 kompania przeciwpancerna motorowa – por. Czesław Malinowski
• kompania karabinów maszynowych nr 97 – ppor. Józef Socha
• kompania telefoniczna – por. Zygmunt Sikora
• pluton żandarmerii nr 91 – ppor. Maksymilian Muszyński

Bibliografia

• Adam Epler, Ostatni żołnierz polski kampanii roku 1939, reprint wydania z 1942, ARS-HIT Sp. z o.o. Centrum Wydawniczo-Handlowe, Warszawa 1989
• Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
• Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939: organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. T. 7. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Jan Wróblewski: Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07659-6.