67P/Czuriumow-Gierasimienko

67P / Czuriumow–Gierasimienko
Ilustracja
(c) ESA/Rosetta/NAVCAM, CC BY-SA IGO 3.0

Jądro z widocznymi strumieniami wyrzucanego pyłu, 7 lipca 2015
OdkrywcaKlim Czuriumow, Swietłana Gierasimienko
Data odkrycia22 października 1969
Elementy orbity
Półoś wielka3,4628 au
Mimośród0,6410
Peryhelium1,2432 au
Aphelium5,6824 au
Okres orbitalny6,44 lat
Nachylenie orbity względem ekliptyki7,040°
Długość węzła wstępującego50,142°
Argument peryhelium12,786°
Moment przejścia przez peryhelium2015-08-13.0718
Charakterystyka fizyczna jądra
Średnica4 km
Masa1,0 ± 0,1 ∙ 1013 kg
Gęstość0,47[1] g/cm3
Okres obrotu wokół własnej osi12,4043 h
Albedo6%
Kometa 67P na zdjęciu z teleskopu VLT, 11 sierpnia 2014

67P/Czuriumow–Gierasimienko – kometa okresowa należąca do rodziny komet Jowisza, odkryta w 1969 roku. Była celem prowadzonej przez Europejską Agencję Kosmiczną misji Rosetta[2].

Odkrycie

Kometę 67P odkrył kijowski astronom Klim Czuriumow na zdjęciach komety 32P/Comas Solá, które wykonała 11 września 1969 roku Swietłana Gierasimienko w obserwatorium w Ałmaty. Zauważył on kometę na brzegu fotografii, początkowo stwierdził jednak, że jest to 32P/Comas Solá. Po powrocie do Kijowa, Czuriumow dokładniej przebadał fotografie i 22 października ustalił, że nie może to być kometa 32P, gdyż znajdowała się około 1,8° od oczekiwanej pozycji.

Właściwości fizyczne i orbita

Jądro komety ma nieregularny kształt składający się z dwóch połączonych ze sobą płatów, mniejszego o wymiarach 2,5 km × 2,5 km × 2,0 km oraz większego – 4,1 km × 3,2 km × 1,3 km, o łącznej objętości około 25 km³[3]. Masa jądra wynosi 1,0 ± 0,1 ∙ 1013 kg (około 10 mld ton)[4]. Średnia gęstość jądra wynosi 0,47 g/cm³, a albedo 6%. Obie części komety mają budowę warstwową, ale o osobnych centrach. Pierwotnie więc powstały dwa odrębne jądra, które następnie zderzyły się z małą prędkością i skleiły[5].

Wśród związków organicznych wykrytych przez sondę Rosetta w otoczce komety odkryto glicynę, najprostszy z 20 aminokwasów białkowych. Była to pierwsza detekcja tego związku w kometach i pierwszy dowód jego istnienia w kosmosie[6]. Stosunek deuteru do wodoru w materii komety 67P jest 3-krotnie większy niż w ziemskich oceanach[1].

Kometa obiega Słońce po orbicie o peryhelium ok. 1,2 au i aphelium ok. 5,7 au, nachylonej do płaszczyzny ekliptyki pod kątem około 7°. Okres obiegu wynosi około 6 lat i 160 dni. Będąc w peryhelium kometa traci masę w tempie 130 kg/s[7].

Po uwzględnieniu czynników wpływających na ruch komety, okazało się, że w XIX i pierwszej połowie XX wieku jej peryhelium zmieniało się w granicach pomiędzy 2,5 a 2,9 au. Kometa przebywała więc stale stosunkowo daleko od Słońca, a jej jądro prawdopodobnie nie uległo znacznym zmianom od początków Układu Słonecznego. W lutym 1959 roku kometa minęła Jowisza w odległości zaledwie 0,052 au (około 8 mln km), co spowodowało zmianę jej orbity: peryhelium z 2,74 do 1,28 au, spłaszczenie orbity z 0,36 do 0,63, a okres obiegu z 8,97 do 6,55 roku. Po 1959 roku nie doszło do kolejnego bliskiego zbliżenia z Jowiszem. Dlatego orbita komety od tego czasu (siedem pojawień) niewiele się zmieniła. Ostanie przejście przez peryhelium miało miejsce 13 sierpnia 2015 roku[8].

Badania bezpośrednie

67P/Czuriumow-Gierasimienko była celem misji sondy Rosetta. 6 sierpnia 2014 roku Rosetta dotarła do komety[9] i po serii manewrów weszła na orbitę wokół tego ciała niebieskiego. Jądro w tym czasie było spokojne, co umożliwiło próbnikowi Philae, uwolnionemu z pokładu sondy Rosetta, pierwsze w historii lądowanie na powierzchni komety, 12 listopada 2014 roku. Znajdowała się ona wtedy w odległości 510 milionów km od Słońca[10]. Nieczynny Philae pozostał na powierzchni jądra, natomiast Rosetta rozbiła się o powierzchnię komety 30 września 2016 roku.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Marek Muciek. Kronika. Styczeń 2015. „Urania – Postępy Astronomii”. 2/2015 (776), s. 7, 2015 marzec-kwiecień. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. 
  2. ↑ Małgorzata Królikowska, 67P/Churyumov-Gerasimenko – potential target for the Rosetta mission, „Acta Astronomica”, 53, 2003, s. 195–209, arXiv:astro-ph/0309130.
  3. ↑ ESA: Press Kit - 12 November 2014 - Landing on a comet (ang.). 2014-11-05. [dostęp 2014-11-09].
  4. ↑ Emily Baldwin: Determining the mass of comet 67P/C-G; European Space Agency, Rosetta Blog. [dostęp 2014-08-23].
  5. ↑ Marek Muciek. Kronika. Wrzesień 2015. „Urania - Postępy Astronomii”. 6/2015 (780), s. 7, 2015-listopad-grudzień. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. 
  6. ↑ Marek Muciek. Kronika , maj 2016. „Urania - Postępy Astronomii”. 784, s. 7, październik 2016. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. 
  7. ↑ Moreno, F.; Lara, L. M.; Muñoz, O.; López-Moreno, J. J.; Molina, A. (2004). Dust in Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko.
  8. ↑ Małgorzata Królikowska-Sołtan, Weronika Śliwa. Spotkanie dwóch wędrowców. „Wiedza i Życie”, s. 36, 2014. Warszawa: Prószyński Media. ISSN 0137-8929. 
  9. ↑ Rosetta arrives at comet destination (ang.). ESA, 2014-08-06. [dostęp 2014-11-12].
  10. ↑ Touchdown! Rosetta's Philae probe lands on comet (ang.). ESA, 2014-11-12. [dostęp 2014-11-12].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Comet on 7 July 2015 NavCam.jpg
(c) ESA/Rosetta/NAVCAM, CC BY-SA IGO 3.0
This single frame Rosetta navigation camera image of Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko was taken on 7 July 2015 from a distance of 154 km from the comet centre. The image has a resolution of 13.1 m/pixel and measures 13.4 km across. The original image and more information is available on the blog: CometWatch 7 July
VLT Tracks Rosetta's Comet.jpg
Autor: Colin Snodgrass/ESO/ESA, Licencja: CC BY 4.0
The bright, hazy smudge at the centre of this image is a comet known as 67P/Churyumov-Gerasimenko, or 67P/C-G for short. This is not just any comet; it is the target for ESA’s Rosetta spacecraft, which is currently deep within the comet’s coma and less than 100 kilometres from its nucleus [1]. With Rosetta so close to the comet, the only way to view the whole of 67P/C-G now is to observe it from the ground.

This image was taken on 11 August 2014 using one of the 8-metre telescopes of ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chile. It was composed by superimposing 40 individual exposures, each lasting 50 seconds, and removing background stars, to obtain the optimal view of the comet. Rosetta is contained within the central pixel of this image, and is too small to resolve.

The VLT is made up of four individual Unit Telescopes that can work together or individually to study the night sky. These observations used the FORS2 (FOcal Reducer and low dispersion Spectrograph 2) instrument on Unit Telescope 1, otherwise known as Antu, which is the indigenous Chilean Mapuche term for the Sun.

FORS2 can be used in various ways, but for the Rosetta campaign astronomers use it to image the comet and determine its brightness, size and shape; and also to analyse the coma’s composition.

Although 67P/C-G is faint in this image, it is clearly active, with a dusty coma extending some 19 000 kilometres out from the nucleus. This coma is asymmetric as the dust is being swept away from the Sun — which is located beyond the lower right corner of the image — and is beginning to form a characteristic cometary tail.

This VLT image is part of an ongoing collaboration between ESA and ESO to observe 67P/C-G from the ground while Rosetta is performing measurements at the comet. On average, the VLT obtains images of the comet every second night. These short exposures are used to monitor the comet's activity by studying how its brightness changes. The results are reported back to the Rosetta project and provide part of the information for planning how to orbit around it.

Notes

[1] Rosetta reached a distance of 100 kilometres from 67P/C-G’s nucleus on 6 August 2014, and has been moving closer to the comet since then.