6 Brygada Ochrony Pogranicza (WOP)
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  Polska | |
|---|---|---|
| Sformowanie | 24 kwietnia 1948 | |
| Rozformowanie | 1 stycznia 1951 | |
| Tradycje | ||
| Nadanie sztandaru | 25 maja 1947 | |
| Rodowód | 1 Łużycki Oddział WOP | |
| Kontynuacja | 8 Brygada WOP Łużycka Brygada WOP Łużycki Oddział SG | |
| Dowódcy | ||
| Pierwszy | ppłk Eugeniusz Buchwałow[1] | |
| Organizacja | ||
| Numer | JW 1762[2][1] | |
| Dyslokacja | Lubań | |
| Formacja | Wojska Ochrony Pogranicza | |
| Podległość | Główny Inspektorat OP Dowództwo WOP | |
| Skład | patrz: brygada OP | |
6 Brygada Ochrony Pogranicza (6 Brygada OP) – nieistniejąca obecnie brygada Wojsk Ochrony Pogranicza pełniąca służbę na granicy polsko-czechosłowackiej i polsko-niemieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Sformowana w 1948 na bazie Łużyckiego Oddziału WOP nr 1, na podstawie rozkazu MON nr 055/org. z 20 marca 1948[3]. Brygada posiadała pięć batalionów, a stan etatowy wynosił 1954 żołnierzy i 12 pracowników cywilnych[4]. Podporządkowana została Głównemu Inspektoratowi Ochrony Pogranicza. Zaopatrzenie nadal realizowane było przez kwatermistrzostwo okręgu wojskowego[5]. Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 205/Org. z 4 grudnia 1948 roku, 1 stycznia 1949, Wojska Ochrony Pogranicza podporządkowano Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego[6]. Zaopatrzenie brygady przejęła Komenda Wojewódzka MO[5].
Sztab brygady stacjonował w Lubaniu.
Aby nadać ochronie granic większą rangę, podkreślano wojskowy charakter formacji. Od 1 stycznia 1950 roku powrócono w nazwach jednostek do wcześniejszego określania: „Wojska Ochrony Pogranicza”[7]. Z dniem 1 stycznia 1951 roku weszła w życie nowa numeracja batalionów i brygad Wojsk Ochrony Pogranicza[8]. Na bazie 6 Brygady Ochrony Pogranicza powstała 8 Brygada WOP.
Struktura organizacyjna
- dowództwo i sztab[a]:
- pododdziały dowodzenia i obsługi
- Trojanowski – kapelmistrz[1]
- Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 12 – Szklarska Poręba
- Samodzielny Batalion Ochrony Oogranicza nr 14 – Leśna
- Samodzielny Batalion Ochrony Oogranicza nr 16 – Bogatynia
- Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 18 – Zgorzelec
- Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza nr 30 – Tuplice.
Etat brygady przewidywał: 5 batalionów, 1954 wojskowych i 12 pracowników cywilnych[9].
Na terenie odpowiedzialności brygady funkcjonowało siedem GPK[10]:
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 63 „Zawistów” (kolejowo-drogowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 61 „Turów” (kolejowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 59 „Jakuszec” (drogowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 1 „Zgorzelec” (drogowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 2 „Kaławsk” (kolejowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 3 „Kleinbademeissel” (drogowa)
- Graniczna Placówka Kontrolna nr 4 „Tuplice” (kolejowa).
Sztandar oddziału
Wręczenia sztandaru dokonano 25 maja 1947 roku w Lubaniu. Sztandar z rąk I zastępcy ministra obrony narodowej gen. dyw. Mariana Spychalskiego przejął ówczesny dowódca 1 Łużyckiego Oddziału Ochrony Pogranicza ppłk Eugeniusz Buchwałow. W drzewce sztandaru wbito 65 gwoździ pamiątkowych[11]
W okresie przeformowania oddziału na 6 Brygadę Ochrony Pogranicza na płacie i grocie sztandaru dokonano poprawek polegających na zamianie napisów "1 Oddz. Ochrony Pogranicza" na "6 Brygada Ochrony Pogranicza"[11]. Później, mimo kolejnych zmian nazwy i numeru brygady, na sztandarze już nie dokonywano już żadnych poprawek[11].
Sztandar do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie przekazał mjr Henryk Kowalski 30 października 1963 roku[11].
Dowódca brygady
- ppłk Eugeniusz Buchwałow (24.04.1948–31.12.1950)[12].
Przekształcenia
1 Oddział Ochrony Pogranicza → 1 Łużycki Oddział WOP → 6 Brygada Ochrony Pogranicza → 8 Brygada WOP → 8 Łużycka Brygada WOP → Łużycka Brygada WOP → Łużycki Oddział SG.
Uwagi
- ↑ Strukturę organizacyjną Oddziału podano za (Jackiewicz 1998 ↓, s. 43).
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Skowroński 2010 ↓.
- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 43.
- ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 132.
- ↑ a b Jackiewicz 1995 ↓, s. 12–14.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 65–69.
- ↑ Goryński 2011 ↓, s. 73.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 194.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 66.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny pododdziałów WOP ↓, s. 7.
- ↑ a b c d Niedziela 1995 ↓, s. 6.
- ↑ Łużycka Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w Lubaniu, Rys historyczny Łużyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza oraz Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej (pol.). W: Region im. Ziemi Łużyckiej Związku Emerytów i Rencistów Straży Granicznej w Lubaniu [on-line]. emeryci-sg.org.pl. [dostęp 2021-06-03].
Bibliografia
- Henryk Dominiczak, Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945–1948, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jerzy Prochwicz, Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2.
- Tadeusz Niedziela: Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznice objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945–1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. 1995.
- Grzegorz Goryński. Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945–1965. Próba oceny – cz. I. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/11, 2011. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Janusz Skowroński: „Łużyce nieznane. Tajemnice Lubania”, Skryty, małomówny. Porozmawiać koniecznie!, Warszawa, wyd. II zm. (pol.). nickt.pl, 2010. [dostęp 2021-05-28].
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
- Wykaz dyslokacyjny pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1948–1956, Szczecin, Archiwum Straży Granicznej.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).