6 Dywizja Strzelców Polskich

6 Dywizja Strzelców Polskich - wielka jednostka piechoty Armii Polskiej we Francji; późniejsza 12 Dywizja Piechoty.

Dywizję sformowano w lutym 1919 w Arches na bazie francuskiej 74 Dywizji Piechoty. Stanowiska kierownicze w początkowym okresie sprawowali niemal wyłącznie oficerowie armii francuskiej. Oficerowie polscy stanowili jedynie znikomy procent. Szeregowi rekrutowali się przede wszystkim z Polaków - jeńców armii austro-węgierskiej internowanych w obozach włoskich w Santa Maria Capua Vetere i La Mandria di Chivasso.

Struktura organizacyjna

• Dowództwo
• 10 Pułk Strzelców Polskich im. Adama Mickiewicza - późniejszy 52 ppsk
• 11 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 53 ppsk
• 12 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 54 ppsk
• 6 pułk artylerii polowej
• 2 szwadron 3 pułku szwoleżerów
• 2 batalion 3 pułku saperów;
• batalion zapasowy

1 kwietnia 1919 na wyposażeniu dywizji znajdowało się: 3209 kb, 206 rkm, 78 ckm, 9 działek piechoty i 36 dział kalibru 75 mm^[1]

Działania bojowe w kraju

6 Dywizja Strzelców Polskich przegrupowywała się do Polski od 13 do 20 maja 1919. Początkowo skierowano ją do wzmocnienia północno-wschodniego odcinka granicy z Niemcami, a następnie weszła w skład odwodu Naczelnego Dowództwa WP i skoncentrowała się w rejonie: Łódź-Koluszki-Zgierz. Pod koniec czerwca dywizja wyszła z podporządkowania 3 Korpusu Armii Hallera i została przegrupowana do rejonu na wschód od Lwowa. Przeszła tam pod rozkazy dowództwa Frontu Galicyjsko-Wołyńskiego i wzięła udział w przeciwko wojskom Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. W przededniu ofensywy dywizja liczyła: 225 oficerów (w tym 119 Francuzów), 8646 szeregowych i podoficerów (w tym 505 Francuzów) oraz posiadała na uzbrojeniu m.in. 122 karabiny maszynowe i 40 dział

28 czerwca dywizja przeszła swój chrzest bojowy. Jej pułki przełamały front w pobliżu Złoczowa w rejonie Scianka-Gołogóry. Do 17 lipca dywizja w swoim pasie działania ostatecznie wyparła przeciwnika za Zbrucz i zamknęła przeprawy przez rzekę w Wołoczyskach, Tarnorudzie i Satanowie. Do końca 1920 pełniła służbę kordonową.

Przeformowanie dywizji

Rozkazem ministra spraw wojskowych nr 169 z 1 września 1919 o zjednoczeniu Armii Hallera z Armią Krajową, 6 Dywizja Strzelców Polskich została przemianowana na 12 Dywizję Piechoty. Jednocześnie przeszła głęboką reorganizację. Wraz z reorganizacją szeregi dywizji opuszczali oficerowie francuscy, niepełnoletni i najstarsze roczniki żołnierzy, w tym wielu ochotników z Francji i Ameryki. Ich miejsce zajęli oficerowie polscy i żołnierze z poboru.

Po przeprowadzonych zmianach struktura dywizji przedstawiała się następująco:

Struktura 12 DP

• dowództwo;
• kompania sztabowa
• XXIII Brygada Piechoty
• XXIV Brygada Piechoty
• XII Brygada Artylerii
• 2 dywizjon 3 pułku szwoleżerów
• 12 batalion saperów
• szpital nr 607
• 12 urząd amunicyjny
• 12 urząd gospodarczy
• 12 szpital koni
• tabory

Dywizja liczyła w tym czasie 388 oficerów, 13 979 podoficerów i szeregowych i 4820 koni.

Przypisy

Bibliografia

• Dariusz Faszcza "12 Dywizja Piechoty 1919-1939. Zarys problematyki"; Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 4/2009.
• Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918-1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.
• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
• Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Połączenie "Błękitnej Armii" z Wojskiem Polskim w 1920 r.