6 szwadron pionierów

6 szwadron pionierów
Ilustracja
Historia
Państwo

Polska

Sformowanie

1924

Rozformowanie

1939

Dowódcy
Pierwszy

rtm. Józef Pająk

Ostatni

rtm. Bolesław Krajewski

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Stanisławów

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

6 Samodzielna BK
Podolska BK
Zbiorcza BK

6 szwadron pionierów – pododdział kawalerii Wojska Polskiego.

Historia szwadronu

W 1924 został sformowany szwadron pionierów przy 6 Samodzielnej Brygadzie Kawalerii[1]. 21 listopada 1924 minister spraw wojskowych przydzielił rtm. Józefa Pająka na stanowisko dowódcy szwadronu i por. Antoniego Czechowicza na stanowisko młodszego oficera szwadronu[2]. Szwadron wchodził w skład 6 Samodzielnej Brygada Kawalerii w Stanisławowie. 6 listopada 1924 generał dywizji Stefan Majewski, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem O.I.Szt.Gen. 11750 Org. ustalił następujące odznaki dla organizującego się szwadronu pionierów przy 6 SBK:

  • otok na czapkach rogatywkach czarny,
  • proporczyki na kołnierzu kurtki i płaszcza pąsowo-czarne (barwa pąsowa u góry, barwa czarna zaś u dołu),
  • na naramiennikach kurtki i płaszcza numer (cyfry arabskie) i litery „6B”[a].

Szwadron stacjonował w Stanisławowie[4][5][6][7][8].

W marcu 1926 nastąpiła zmiana na stanowiskach młodszego oficera szwadronu. Porucznik Czechowicz wrócił do macierzystego 6 pułku ułanów[9], a do szwadronu przydzielony został rtm. Jan Pelczar z 9 pułku ułanów[10][11] i por. Włodzimierz Dawbulewicz z 6 puł.[9] Od sierpnia 1926 formacją ewidencyjną dla żołnierzy szwadronu był 6 pułk ułanów w Stanisławowie. W związku z powyższym minister spraw wojskowych zarządzeniem Dep. II L. 10604/1926 przeniósł do tego pułku rotmistrza Czarnotę i Stanisława Bedryjowskiego[12]. W tym samym miesiącu porucznik Pelczar wrócił do 9 pułku ułanów[13].

1 października 1926 szwadron został oddany pod inspekcję gen. bryg. Mieczysławowi Norwid-Neugebauerowi[4].

4 sierpnia 1927 minister spraw wojskowych ustalił barwy szkarłatno-czarne dla proporczyka szwadronów pionierów[14].

24 lutego 1928 minister spraw wojskowych ustalił otok szkarłatny na czapkach oficerów i szeregowych szwadronów pionierów[15].

W 1930 pododdział został przemianowany na 6 szwadron pionierów[5].

13 sierpnia 1931 minister spraw wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski rozkazem G.M. 7759 I. zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej szwadronów pionierów[16].

Bezpośredni nadzór nad szkoleniem i wychowaniem żołnierzy w szwadronie, jak również nadzór nad właściwym wykorzystaniem i konserwacją sprzętu saperskiego sprawował jeden z trzech dowódców grup saperów. Był on również kierownikiem corocznych koncentracji jednostek saperskich[17].

Od 1937 szwadron wchodził w skład Podolskiej Brygady Kawalerii[18]. Do października tego roku szwadron został zreorganizowany[19].

Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W” dowódca 6 pułku ułanów w Stanisławowie był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji szwadronu pionierów nr 6[20][21]. Jednostka była mobilizowana w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem zielonym[22][21]. 27 sierpnia 1939 została zarządzona mobilizacja jednostek „zielonych” na terenie Okręgu Korpusu Nr VI. Mobilizację rozpoczęto tego samego dnia w godzinach wieczornych[23]. Mobilizacja szwadronu odbyła się w terminie (Z+36) i zgodnie z elaboratem mob. Szwadron przyjął organizację wojenną L.3023/mob.org. oraz został ukompletowany zgodnie z zestawieniem specjalności L.4023/mob.AR i wyposażony zgodnie z należnościami materiałowymi L.5023/mob.mat.[24]. Piątego dnia mobilizacji powszechnej miała być zakończona mobilizacja uzupełnienia marszowego szwadronu pionierów nr 6[22][25]. Uzupełnienie marszowe było jednostką podległą dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI pod każdym względem[26]. Zmobilizowany szwadron pionierów nr 6 i jego uzupełnienie marszowe przynależały pod względem ewidencji do Ośrodka Zapasowego Kawalerii „Stanisławów”[27].

W czasie kampanii wrześniowej szwadron pionierów nr 6 walczył w składzie Podolskiej BK[28][8], a od 23 września, po przebiciu się do Warszawy, w składzie Zbiorczej Brygady Kawalerii[29]. Do szwadronu wcielono resztki szwadronu pionierów nr 3[30].

Kadra szwadronu

Dowódcy szwadronu
Obsada personalna w marcu 1939[7]
  • dowódca szwadronu – rtm. Bolesław I Krajewski
  • dowódca plutonu – por. kaw. Wiktor Sommer
  • dowódca plutonu – por. kaw. Bronisław Zarębiński
Obsada personalna we wrześniu 1939[39][40]
  • dowódca szwadronu – rtm. Bolesław I Krajewski †26 V 1944 Poznań
  • dowódca I plutonu – por. kaw. Wiktor Sommer †7 XI 1941 Berlin[41][42]
  • dowódca II plutonu – por. kaw. Bronisław Zarębiński[43][44]
  • dowódca III plutonu – ppor. kaw. rez. Ludwik Leliwa[b][47][48]

Uwagi

  1. ↑ Wzór, wymiary i sposób umieszczania wyżej wymienionych odznak i barw – według przepisów o ubiorze polowych WP[3].
  2. ↑ ppor. kaw. rez. Ludwik Leliwa ur. 13 września 1912 we wsi Byszwałd, w rodzinie Franciszka i Marianny z Dreszlerów[41]. Był absolwentem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu (VIII rocznik 1933–1934). Praktykę odbył w 6 szwadronie pionierów[45]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 30. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[46]. Do 9 maja 1945 przebywał w niemieckiej niewoli. Zmarł 1 czerwca 1995[41].

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 83.
  2. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924, s. 688.
  3. ↑ Dz. Rozk. MS Wojsk. Nr 44 z 6 listopada 1924, poz. 640.
  4. ↑ a b Kośmider 2009 ↓, s. 243.
  5. ↑ a b c Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 52.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 666.
  7. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 719.
  8. ↑ a b Winogrodzki 1989 ↓, s. 326.
  9. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 marca 1926, s. 97.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 marca 1926, s. 95, tu przydzielony na stanowisko dowódcy szwadronu.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926, s. 162, sprosowano przydział na stanowisko oficera młodszego.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926, s. 247.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 15 sierpnia 1926, s. 262.
  14. ↑ Dz. Rozk. MS Wojsk. Nr 22 z 4 sierpnia 1927, poz. 268.
  15. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 6 z 24 lutego 1928, poz. 66.
  16. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 25 z 13 sierpnia 1931, poz. 315.
  17. ↑ Bałtusis 1940 ↓, s. 68–69.
  18. ↑ Sieradzki i Wielecki 1994 ↓, s. 30.
  19. ↑ Tym 2013 ↓, s. 60.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 180, 195.
  21. ↑ a b Zarzycki 1995 ↓, s. 61.
  22. ↑ a b Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 195.
  23. ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
  24. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1094, 1095.
  25. ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 62.
  26. ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 249.
  27. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 183, 195.
  28. ↑ Sieradzki i Wielecki 1994 ↓, s. 33.
  29. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 240.
  30. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 311.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 16 grudnia 1924, s. 727.
  32. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 310.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 17 lutego 1925, s. 79.
  34. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 341.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 330.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 331, jako pełniący obowiązki dowódcy szwadronu.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 128, zatwierdzony na stanowisku.
  38. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 135, 719.
  39. ↑ Przemsza-Zieliński 1995 ↓, s. 377.
  40. ↑ Bauer i Polak 1983 ↓, s. 494.
  41. ↑ a b c Straty ↓.
  42. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 311, wg autora rozstrzelany w Oflagu X A Sandbostel.
  43. ↑ Przemsza-Zieliński 1995 ↓, s. 377, jako por. Stanisław Zarembiński.
  44. ↑ Bauer i Polak 1983 ↓, s. 494, jako por. Bronisław Zarembiński.
  45. ↑ Radomyski 1992 ↓, s. 67, 101.
  46. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 219.
  47. ↑ Przemsza-Zieliński 1995 ↓, s. 377, jako por. Ludwik Śliwa.
  48. ↑ Bauer i Polak 1983 ↓, s. 494, jako por. Ludwik Śliwa.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
  • Edward Bałtusis: Kwestionariusz. W: B.I.12c [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-21. [dostęp 2022-05-11].
  • Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
  • Piotr Bauer, Bogusław Polak: Armia „Poznań” w wojnie obronnej 1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1983. ISBN 83-210-0385-0.
  • Tomasz Kośmider: Toruński Inspektorat Armii w systemie obronnym państwa polskiego w latach 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-082-0.
  • Jan Przemsza-Zieliński: Wrześniowa Księga Chwały Kawalerii Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08380-0.
  • Stanisław Radomyski: Zarys historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926–1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1992. ISBN 83-85621-06-7.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
  • Rudolf Sieradzki, Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki artylerii. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-85621-44-X.
  • Juliusz S. Tym: Struktura organizacyjna wielkich jednostek kawalerii w latach 1919–1939. W: Struktura organizacyjna kawalerii cz. 1. (Wielkie Jednostki). Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2013, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-893-8.
  • Marian Winogrodzki. Podolska Brygada Kawalerii w działaniach wojennych 1939 r., cz. I. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (129), 1989. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. 

Linki zewnętrzne

Kawaleria w II Rzeczypospolitej
Korpus, dywizje, GO Jazdy
Brygady jazdy (wojenne)
Brygady jazdy
Dywizje kawalerii
Samodzielne brygady kawalerii
Brygady kawalerii
Brygady kawalerii (1929-1937)
Brygady kawalerii 1939
Jednostki improwizowane
w 1939
Pułki ułanów (szwoleżerów)
Pułki strzelców konnych (dragonów)
Dywizjony artylerii konnej
szwadrony pionierów
Inne
Kawaleria zmotoryzowana
Ośrodki zapasowe kawalerii

Media użyte na tej stronie