78 Pułk Piechoty (II RP)

78 Pułk Strzelców Słuckich
Słucki pułk strzelców
Ilustracja
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919, 1920

Rozformowanie

1920, 1939

Tradycje
Święto

26 lipca

Dowódcy
Pierwszy

płk Jan Januszewski

Ostatni

ppłk Kazimierz Dudziński

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Widzami (8 VII 1920)
bitwa pod Ignalinem (VII 1920)
bitwa pod Oranami (16 VII 1920)
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Baranowicze

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

2 Dywizja L-B
20 Dywizja Piechoty

78 Pułk Strzelców Słuckich (78 pp) – oddział piechoty Samoobrony Litwy i Białorusi oraz Wojska Polskiego II RP.

Pułk w wojnie polsko-bolszewickiej

78pp 1.png

W pierwszej dekadzie lutego 1920 roku w Baranowiczach został utworzony baon zapasowy Słuckiego Pułku Strzelców pod dowództwem podpułkownika Stanisława Szymanowicz-Szymańskiego[1][a]. Zalążkiem batalionu byli oficerowie i szeregowi przeniesieni z innych pułków 1 i 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Już 10 kwietnia został sformowany Słucki Pułk Strzelców składający się z dwóch czterokompanijnych batalionów i kompanii technicznej. Rekruci, rocznika 1901, pochodzili z Powiatowych Komend Uzupełnień z Płocka, Warszawy, Łodzi i Mińska Mazowieckiego[2]. Pierwszym dowódcą pułku został podpułkownik Jan Januszewski. I choć nazwa wyróżniająca – „słucki” pozostała, to powiat słucki na podstawie traktatu podpisanego po wojnie polsko-bolszewickiej znalazł się w granicach Rosji. 29 kwietnia pułk wyjechał do Grodna, gdzie pełnił w twierdzy służbę wartowniczą i prowadził dalsze szkolenie rekrutów, zaś 31 maja został skierowany na linię demarkacyjną polsko-litewską, do dyspozycji gen. Majewskiego, dowódcy 7 Armii. Tam objął odcinek od jeziora Tauroginie aż po Dyneburg. II batalion pułku dostał rozkaz opuszczenia linii demarkacyjnej i został przetransportowany do Ignalina a potem marszem ruszył w kierunku miasteczka Widze, które w międzyczasie zajęli Rosjanie. W związku z tym otrzymał rozkaz bronienia rzeki Dzisny, na odcinku od jeziora Dzisna do miasteczka Melegiany. 8 lipca zmasowany atak wojsk sowieckich, przy ich miażdżącej przewadze, po bohaterskiej obronie (dwie kompanie zaginęły bez wieści i już nigdy do jednostki nie wróciły) spowodował odwrót batalionu. Następną linie obrony utworzył on w okolicach wsi Nowa Derewnia a po przełamania i tej pozycji – dalszy odwrót przebiegał wzdłuż torów linii kolejowej WilnoŚwięciany. Koło Czerwonego Dworu otrzymał rozkaz przejścia do dyspozycji dowódcy IV Brygady Litewsko-Białoruskiej z 2 DLit-Biał. i 15 lipca stanął w Niemenczynie. I batalion pułku pozostał na linii demarkacyjnej do 7 lipca. 2 kompania tego batalionu, która miała utrzymywać łączność z II batalionem, w drodze do wsi Dogomoły, została otoczona przez Litwinów i wzięta do niewoli. Reszta batalionu wprost z linii demarkacyjnej rozpoczęła odwrót w kierunku na Święciany. Pod wsią Kożaczyzna, 9 lipca, batalion stoczył zwycięski bój z wojskami bolszewickimi. W czasie dalszego odwrotu 1 kompania została otoczona przez kawalerię wroga i do macierzystej jednostki nigdy już nie wróciła. 3 i 4 kompanie, które dotarły do Święcian, zostały włączone do białostockiego pułku strzelców.

W pierwszych walkach, podczas generalnej ofensywy wojsk sowieckich, straty „młodego” pułku były bardzo duże – ponad 600 żołnierzy zabitych, rannych i zaginionych. 15 lipca pułk w składzie jednego batalionu odszedł do Wilna do dyspozycji dowódcy 2 DLit.-Biał. Kompanie włączone do białostockiego pułku w toku dalszych działań zostały otoczone, rozbrojone i internowane przez Litwinów.

I batalion, który dotarł do Niemenczyna został przydzielony do grupy płk. Zawistowskiego i skierowany do Grodna. Tu organizuje się ponownie pułk, powstaje jeden pełny batalion o trzech kompaniach i pluton karabinów maszynowych. 19 lipca bolszewicy, po sforsowaniu Niemna w rejonie Hoży, rozpoczęli natarcie na Grodno. Pułk broni m.in. dworca kolejowego i wycofując się przechodzi jako ostatni polski oddział przez drewniany most na zachodni brzeg Niemna. Z zajmowanej pozycji obronnej odchodzi 20 lipca i przez Kuźnicę maszeruje do Sokółki. Tam też przybywa batalion marszowy utworzony w Kielcach z kompanii marszowych 26 pp, 2 pp Leg. i 4 pp Leg. i zostaje on wcielony do 78 pp jako III batalion. Od 23 lipca wchodzi on również w skład grupy płk. Zawistowskiego. Tego samego dnia 10. i 11. kompanie zostały wysłane jako osłona czołgów do Kuźnicy[3].

Pozostałe pododdziały pułku prowadziły krwawe boje pod Sokółką i były zmuszone ustąpić przeważającym siłom wroga. W dalszym odwrocie batalion staczał walki pod Czarnowem i Rykami – wycofując się dalej w kierunku na KomorowoJaszczułty. 6 sierpnia z pozostałych żołnierzy batalionu utworzona została zaledwie jedna kompania, która przy udziale pociągu pancernego „Mściciel” utrzymała pozycje w Juszczałtach do następnego dnia, w którym została zluzowana przez 44 pp.

Działania batalionu detaszowanego (odkomenderowanego)

Po wyjeździe pułku z Grodna batalion zapasowy wystawiał posterunki i placówki na drogach i wzdłuż linii dawnych okopów niemieckich na wschód od Baranowicz. Do 1 lipca kierował grupami uchodźców i przechwytywał dezerterów oraz różne małe oddziały, które odłączyły się od jednostek macierzystych. Jako batalion detaszowany został podporządkowany dowódcy 4 Armii. 18 lipca otrzymał rozkaz marszu w kierunku Słonima. W czasie drogi kilkakrotnie staczał krwawe, zwycięskie walki z nieprzyjacielem. 19 lipca wieczorem przybył do Słonima i został przydzielony do 1 DLit.-Biał. W nocy na 20 lipca został skierowany do Wołkowyska a dalej do Mostów nad Niemnem z zadaniem obsadzenia folwarku Nowiny. Na tej pozycji, mimo wielokrotnych ataków nieprzyjaciela, pozostał do 24 lipca i dopiero na rozkaz dowódcy dywizji wyruszył w kierunku na Pieski. W krwawych bojach polskie oddziały przebiły się przez pierścień nieprzyjaciela i wywalczyły sobie odwrót. Zdziesiątkowany batalion otrzymał rozkaz odejścia przez Bielsk PodlaskiSzepietowo do Ostrowi Mazowieckiej. Zdolnych do walki żołnierzy wcielono do nowogródzkiego pułku strzelców, zaś oficerów i rannych odesłano do Kalisza, gdzie formował się odrodzony słucki pułk.

Dalsza reorganizacja pułku

8 sierpnia, z powodu bardzo dużych strat i braku możliwości dalszej reorganizacji, dowódca 2 DLit.-Biał. rozwiązał słucki pułk strzelców. 136 szeregowych zostało wcielonych do kowieńskiego pułku strzelców, zaś oficerowie i funkcyjni odjechali do batalionu zapasowego do Kalisza. W sierpniu, na rozkaz Dowództwa Okręgu Generalnego – Łódź zaczął się pułk formować ponownie. Równocześnie z rozkazu Naczelnego Wodza w Modlinie formował się drugi słucki pułk strzelców. Rozkazem Naczelnego Dowództwa połączono obie jednostki w Modlinie a formowany w Kaliszu oddział stał się 3 batalionem pułku. Na wiosnę 1921 zmieniono nazwę na 78 pułk piechoty i podporządkowano go dowództwo 20 Dywizji Piechoty. W lipcu, po czasowym pobycie w Warszawie, został przetransportowany do Baranowicz – do stałego miejsca pobytu.

Kawalerowie Virtuti Militari

Order Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920[4]

  1. ppor. Józef Dworski
  2. kpt. Jan Karasiński

Pułk w okresie pokoju

20 DP w 1938.jpg

W okresie międzywojennym 78 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr IX[5] w garnizonie Baranowicze[6] (batalion zapasowy w Brześciu). Wchodził w skład 20 Dywizji Piechoty[7].

19 maja 1927 roku minister spraw wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 26 lipca, jako datę święta pułkowego[8]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę bohaterskiego czynu podchorążego Aleksandra Otto pod Kuźnicą, który 26 lipca 1920 roku pod Kuźnicą na czele plutonu 11. kompanii poprowadził atak, dotarł do stanowisk nieprzyjacielskiej artylerii i zmusił wroga do ucieczki, zdobywając przy tym działo, broń i biorąc 20 jeńców[9].

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 78 pułk piechoty zaliczony został do typu III pułków piechoty o stanach zbliżonych do wojennych. Na czas wojny przewidywany był do działań osłonowych. Corocznie otrzymywał około 1010 rekrutów. Jego obsadę stanowiło 68 oficerów i 2200 podoficerów i żołnierzy[10].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[11][b]
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne[13]
dowódcapłk Alfred Jan Schmidt
I z-ca dowódcyppłk Kazimierz Franciszek Gorzkowski
adiutantkpt. Marian Wysokiński
starszy lekarzkpt. dr Włodzimierz Żarnowski
młodszy lekarzvacat
II z-ca dowódcy (kwatermistrz)mjr Ludwik Rau
oficer mobilizacyjnykpt. adm. (piech.) Apoloniusz Kucharski
z-ca oficera mobilizacyjnegokpt. Jan Łapin
oficer administracyjno-materiałowypor. Witold Grabowski
oficer gospodarczykpt. int. Władysław Jan Kirszanek
oficer żywnościowykpt. adm. (piech.) Felicjan Węgłowski
oficer taborowy[c]kpt. adm. (piech.) Konstanty Prandecki
kapelmistrzkpt. adm. (kapelm.) Jan Kiernowicz
dowódca plutonu łącznościkpt. Wiktor Jerzy Książkiewicz
dowódca plutonu pionierówpor. Kazimierz Sobolewski
dowódca plutonu artylerii piechotypor. art. Józef Tadeusz Kowalski
dowódca plutonu ppanc.por. Piotr Dubiński
dowódca oddziału zwiadupor. Włodzimierz Grynczyk
I batalion
dowódca batalionumjr Antoni Marian Bedronek
dowódca 1 kompaniikpt. Walerian Karczewski
dowódca plutonupor. Wacław Szymon Dąbrowski
dowódca plutonuppor. Eugeniusz Marian Raczkowski
dowódca 2 kompaniikpt. Konstanty Olszewski
dowódca plutonupor. Konrad Jan Sikorski
dowódca plutonuppor. Franciszek Walenty Przybyła
dowódca 3 kompaniipor. Władysław Michał Mikulski
dowódca plutonuppor. Marian Maliński
dowódca 1 kompanii kmkpt. Stanisław Zbigniew Skwirzyński
dowódca plutonuppor. Adam Hedinger
II batalion
dowódca batalionumjr Stanisław Myszkiewicz
dowódca 4 kompaniikpt. Tadeusz Wroński
dowódca plutonuppor. Mieczysław Eugeniusz Drewicz
dowódca 5 kompaniipor. Piotr Sobolewski
dowódca plutonuppor. Alfons Łyskawa
dowódca 6 kompaniip.o. por. Julian Jan Sebastian Łącki
dowódca 2 kompanii kmkpt. Henryk Walczak
dowódca plutonupor. Aleksy Błażewcz
dowódca plutonupor. Antoni Karol Langer
dowódca plutonuppor. Władysław Marcinkianiec
III batalion
dowódca batalionumjr Andrzej Tadeusz Sujkowski
dowódca 7 kompaniikpt. dypl. Piotr Wożniak
dowódca plutonupor. Karol Golmont
dowódca plutonuppor. Edmund Marian Huciński
dowódca plutonuppor. Józef Wożniak
dowódca 8 kompaniikpt. Jan Śliwiński
dowódca plutonuppor. Kazimierz Biskupski
dowódca plutonuppor. Tadeusz Jan Rybak
dowódca 9 kompaniikpt. Walerian Nowaczyk
dowódca plutonupor. Kazimierz Adamowicz
dowódca plutonuppor. Leon Domicewicz
dowódca 3 kompanii kmkpt. Apoloniusz Kucharski
dowódca plutonupor. Edward Rytwiński
dowódca plutonupor. Aleksander Ostaszewski
na kursiepor. Józef Głaz
na kursiepor. Romuald Jakuć
na kursiepor. Rudolf Hauska
na kursiepor. Bohdan Smolicz
Dywizyjny Kurs Dla Podoficerów Nadterminowych 20 DP
dowódcakpt. Donat Ignatowicz
dowódca plutonupor. Teofil Zając
dowódca plutonuppor. Feliks Piotr Piasecki
78 obwód przysposobienia wojskowego „Baranowicze”
kmdt obwodowy PWkpt. piech. Władysław Gorczyca
kmdt powiatowy PW „Baranowicze”kpt. adm. (piech.) Zygmunt Ziemba
kmdt powiatowy PW „Kosów P.”kpt. adm. (piech.) Stanisław Smejlis

Pułk w kampanii wrześniowej

Warszawa obrona 1939.png

W czasie wojny obronnej 1939 wchodził w skład 20 Dywizji Piechoty walczącej w ramach Armii „Modlin”[7].

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[14][15]
Dowództwo
dowódca pułkuppłk Kazimierz Dudziński (4 IX ranny pod Mławą)
od 4 IX mjr piech. Antoni Marian Bedronek
I adiutantkpt. Marian Wysokiński
II adiutantppor. rez. Bolesław Kazimierz Kramarz
dowódca art. piech.por. art. Józef Kowalski (ranny pod Mławą)
oficer informacyjnyppor. rez. Brunon Ignacy Kmiecik
oficer łącznościkpt. Wiktor Jerzy Książkiewicz
kwatermistrzpor. Witold Grabowski
naczelny lekarzkpt. dr med. Aleksander Krause
I batalion
dowódca I batalionumjr piech. Antoni Marian Bedronek
od 4 IX kpt. Walerian Nowaczyk
dowódca 1 kompanii strzeleckiejkpt. Walerian Karczewski (1 IX 1939 zmarł z ran)
dowódca 2 kompanii strzeleckiejppor. Stanisław Henryk Jan Malicki
dowódca 3 kompanii strzeleckiejpor. Jan Głaz
od 12 IX ppor. Władysław Więckowski
dowódca 1 kompanii ckmpor. Romuald Jakuć
II batalion
dowódca II batalionumjr Andrzej Tadeusz Sujkowski
dowódca 4 kompanii strzeleckiejkpt. Tadeusz Wroński (ranny pod Mławą)
dowódca 5 kompanii strzeleckiejppor. Piotr Feliks Piasecki
dowódca 6 kompanii strzeleckiejpor. Julian Sebastian Łącki,
od 12 IX ppor. Piotr Edmund Huciński
dowódca 2 kompanii ckmpor. Antoni Karol Langer
III batalion
dowódca III batalionumjr Stanisław Miśkiewicz
dowódca 7 kompanii strzeleckiejppor. Eugeniusz Sieniewicz
dowódca 8 kompanii strzeleckiejpor. Kazimierz Adamowicz (poległ 19 IX w Warszawie)
dowódca 9 kompanii strzeleckiejkpt. Walerian Nowaczyk
dowódca 3 kompanii ckmpor. Edward Rytwiński
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii zwiadupor. Włodzimierz Gryńczyk
dowódca plutonu konnegoppor. rez. Romuald Witkowski
dowódca plutonu kolarzyppor. rez. Waldemar Gryglas
dowódca kompanii ppancpor. Piotr Dubiński
dowódca plutonu pionierówpor. Kazimierz Sobolewski
dowódca plutonu pgaz.por. Karol Golmont

Symbole pułku

Sztandar

16 kwietnia 1923 roku prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził chorągiew 78 pp[16]. Chorągiew ufundowało miasto Baranowicze i ziemia baranowicka. Wręczył go pułkowi 1 czerwca 1923 roku w Baranowiczach gen. Lucjan Żeligowski[7]. Od 28 stycznia 1938 roku chorągiew pułkowa zaczęła być oficjalnie nazywana sztandarem[17]. Sztandar obecnie znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie[18].

Odznaka pamiątkowa

23 sierpnia 1928 roku gen. dyw. Daniel Konarzewski, w zastępstwie Ministra Spraw Wojskowych, zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 78 pp [19]. Odznaka ma kształt wielopromiennej gwiazdy pokrytej białą emalią z krawędziami w kolorze złotym. W środku znajduje się tarcza granatowo emaliowana, na której wpisano numer i inicjały 78 P.P. Tarcza okolona jest wieńcem z liści laurowych w kolorze srebra, związanego złotą kokardą. U góry tarcza zwieńczona jest srebrnym orłem wojskowym ułożonym na dwu skrzyżowanych mieczach ze złotymi rękojeściami. Na poziomych promieniach wpisano datę powstania pułku l0.IV.1920. Oficerska - dwuczęściowa, wykonana w srebrze, złocona i emaliowana. Wykonanie: Wiktor Gontarczyk - Warszawa[6].

Strzelcy słuccy

Dowódcy pułku[20][d]
  • ppłk / płk piech. Jan Januszewski (10 IV - 31 V 1920)
  • płk piech. Karol Ludwik Hausser (1 IX 1920 - XII 1922[22] → dowódca piechoty dywizyjnej 18 DP)
  • ppłk piech. Emanuel Jakubiczka (I 1923[23] - X 1925[24] → dowódca 17 pp)
  • płk piech. Mieczysław Sokół-Szahin (1927 - 1935 → komendant Miasta Przemyśl)
  • ppłk piech. Alfred Jan Schmidt (od 4 VI 1935)
  • ppłk piech. Kazimierz Marian Dudziński (VI – 4 IX 1939)
  • mjr piech. Antoni Marian Bedronek (od 4 IX 1939[25])
Zastępcy dowódcy pułku[e]
  • ppłk piech. Konrad Sieciński (od 10 VII 1922 – 16 XII 1922 → zastępca dowódcy 28 pp[27])
  • ppłk piech. Eugeniusz Skulski (16 XII 1922[27] – 1923 → komendant PKU Ostrowiec)
  • ppłk piech. Zdzisław Sikorski[28] (1924[29][30]) – V 1926[31] → oficer placu Słonim)
  • ppłk piech. Karol Guilleaume (od X 1926[32])
  • mjr / ppłk dypl. piech. Piotr Kończyc (V 1927[33] - III 1931 → delegat Sztabu Głównego przy Dyrekcji Robót Publicznych w Warszawie, Łodzi, Lublinie i Białymstoku oraz Dyrekcji Dróg Wodnych w Warszawie[34])
  • ppłk piech. Józef Kobyłecki (III 1931[35] – XI 1935 → dowódca 13 pp)
II zastępcy (kwatermistrzowie)
  • mjr piech. Ludwik Rau (III 1931[36] – III 1939)
  • por. piech. Witold Grabowski (III – 27 IX 1939)

Żołnierze 78 pułku piechoty - ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[37] oraz Muzeum Katyńskie[38][f][g].

Nazwisko i imięstopieńzawódmiejsce pracy przed mobilizacjązamordowany
Arcimowicz Zenonppor. rez.nauczycielSzkoła Powszechna w ZapoluKatyń
Błażewicz Aleksy[40]por.żołnierz zawodowyKatyń
Choroszewski Władysławppor. rez.nauczycielSzkoła Powszechna w SzczorsachKatyń
Chrostowski Tadeuszppor. rez.ziemianinKatyń
Czepiel AntonichorążyKatyń
Czyżewski Antoni Eugeniuszkpt rez.Katyń
Dziadul Bronisławppor. rez.urzędnikUrząd Skarbowy w NieświeżuKatyń
Grotus Tadeusz Marianppor. rez.Katyń

Hedinger Adam[41]

ppor.żołnierz zawodowyKatyń
Honkisz Edward[42]chor.żołnierz zawodowyKatyń
Kacprzak Franciszekppor. rez.technik budowlanyzakłady w StarachowicachKatyń
Kirszanek Władysław[43]kpt.żołnierz zawodowyKatyń
Kubiak Józefppor. rez.inżynier mechanikKatyń
Lelewski Bohdanpchor. rez.urzędniksąd w BaranowiczachKatyń
Lotys Jerzy Zdzisławppor. rez.inżynierKatyń
Łapin Jan[44]por.żołnierz zawodowyKatyń
Łojek Józefppor. rez.nauczycielszkoła w DębowcuKatyń
Malawski Tadeusz Aleksanderppor. rez.nauczycielszkoła w WalówceKatyń
Meissner Romanppor. rez.nauczycielKatyń
Michałowski Stefanpor. rez.nauczycielkier. Pracowni w BaranowiczachKatyń
Miładowski Stanisławppor. rez.prawnikKatyń
Murza-Murzicz Aleksanderppor. rez.absolwent UWKatyń
Orlik Adamppor. rez.nauczycielszkoła w NiehniewiczachKatyń
Piotrowski Mariusz Stanisławppor. rez.nauczycielszkoła powszechnaKatyń
Przybyła Franciszek[45]por.żołnierz zawodowyKatyń
Rau Ludwik[46]majorżołnierz zawodowyKatyń
Rutkowski Tomaszppor. rez.nauczycielKatyń
Sas-Topolnicki Edward Romualdppor. rez.nauczycielszkoła w Baranowiczach-RusinachKatyń
Sidor Władysław Antonipor. rez.lekarzszkoła w SwojatyczachKatyń
Szabłowski Romanppor. rez.technik meliorantKatyń
Szpilewski Gustawppor. rez.nauczycielkier. szkoły w Wielkich ŻuchowiczachKatyń
Szymański Ireneuszppor. rez.nauczyciel, mgrgimnazjum w BaranowiczachKatyń
Tomaszewski Janpor. rez.inżynier górnictwaKatyń
Urbanowicz Adamppor. rez.nauczycielszkoła w JeremczachKatyń
Urbański Ryszardppor. rez.nauczycielkier. Szkoły Powszechnej w StarynieKatyń
Wadowski Władysławppor. rez.nauczycielSzkoła Powszechna w UznodzeKatyń
Wólczyński Andrzej[47]por.żołnierz zawodowyKatyń
Zatchej Leopoldpor. rez.nauczycielszkoła w Łysicy WielkiejKatyń
Zosimowicz Józefppor. rez.nauczycielSzkoła Powszechna w KoczycachKatyń
Ignatowski Stefan Jerzypodporucznik rezerwyurzędnikBank Polski w WarszawieCharków
Kuciara Franciszekpodporucznik rezerwynauczycielCharków
Leszczyński Jan Józefpodporucznik rezerwyurzędnikCharków
Romanowski Wacławporucznik rezerwyosadnik wojskowyCharków
Schmidt Otton Wilhelmkapitanżołnierz zawodowy(e)Charków
Konstanty Sokoł-Sokołowskipodporucznik rezerwyabsolwent USBCharków
Ludwik Laniewskippor. rezprawnikUrząd Wojewódzki we LwowieULK

Upamiętnienie

Uwagi

  1. Pułkownik Stanisław Szymanowicz-Szymański urodził się 19 listopada 1858 roku. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Białystok”, a jego oddziałem macierzystym był Grodzieński Pułk Strzelców. → Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 212, 912.
  2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[12].
  3. Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  4. Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku[21].
  5. 13 czerwca 1922 roku Minister Spraw Wojskowych zniósł dotychczasowe stanowisko referenta wyszkolenia pułku piechoty i ustanowił etatowe stanowisko zastępcy dowódcy pułku zaszeregowanego do stopnia podpułkownika, wyznaczanego przez Ministra Spraw Wojskowych. Zakres działania zastępcy dowódcy określał dowódca pułku, przed którym był on całkowicie odpowiedzialny[26]. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
  6. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[13].
  7. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[39].

Przypisy

  1. Korpus Poleski 1928 ↓, s. 137.
  2. Szabłowski i Suchomel 1929 ↓, s. 5.
  3. Szabłowski i Suchomel 1929 ↓, s. 13.
  4. Szabłowski i Suchomel 1929 ↓, s. 18-19.
  5. Almanach 1923 ↓, s. 52.
  6. a b Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 125.
  7. a b c Satora 1990 ↓, s. 145.
  8. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  9. Szabłowski i Suchomel 1929 ↓, s. 13, 17.
  10. Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
  11. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 641-642 i 681.
  12. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  13. a b Rocznik oficerski 1939 ↓.
  14. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 172-178.
  15. Głowacki 1985 ↓, s. 313-316.
  16. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 43 z 13 listopada 1923 roku, poz. 555.
  17. Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1937 r. o znakach wojska i marynarki wojennej w: Dz.U. z 1938 r. nr 5, poz. 32.
  18. Satora 1990 ↓, s. 147.
  19. Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. z 1928, nr 23, poz. 260.
  20. Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
  21. Almanach 1923 ↓, s. 49.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 8 grudnia 1922 roku, s. 897.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 17 stycznia 1923 roku, s. 51.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 15 października 1925 roku, s. 570.
  25. Juszkiewicz 1979 ↓, s. 174.
  26. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 13 czerwca 1922 roku, poz. 357.
  27. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 56 z 16 grudnia 1922 roku, s. 918.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia tego roku przeniesiony w stan spoczynku.
  29. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 305.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 274.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 22 maja 1926 roku, s. 168.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926, s. 335.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 127.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 97.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 122.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 101.
  37. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  38. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  39. Wyrwa 2015 ↓.
  40. Księgi Cmentarne – wpis 237.
  41. Księgi Cmentarne – wpis 1175.
  42. Księgi Cmentarne – wpis 1216.
  43. Księgi Cmentarne – wpis 1549.
  44. Księgi Cmentarne – wpis 2110.
  45. Księgi Cmentarne – wpis 2996.
  46. Księgi Cmentarne – wpis 3087.
  47. Księgi Cmentarne – wpis 4196.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
20 DP bobola.jpg
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie
Odznaka 78pp.jpg
Autor: Anwit, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka 78 pp
Order Virtuti Militari Krzyż Srebrny.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 3.0
Order Virtuti Militari 5th Class
20 DP w 1938.jpg
20 DP w 1938
Warszawa obrona 1939.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bitwa warszawska 24 -27.09.1939
78pp 1.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tereny działań bojowych 78 Pułku Strzelców Słuckich w 1920