7 Batalion Celny

7 Batalion Celny

Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1921
Rozformowanie	1922
Tradycje
Rodowód	2/V batalion wartowniczy
Kontynuacja	7 batalion SG
Dowódcy
Pierwszy	mjr Marcin Bagiński
Organizacja
Dyslokacja	Żywiec[1]
Formacja	Bataliony Celne
Podległość	Główna Komenda Batalionów Celnych 3 Brygada Celna Ministerstwo Skarbu

7 Batalion Celny – jednostka organizacyjna formacji granicznych II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu Ministra Spraw Wojskowych nr 3046/Org z dnia 24 marca 1921 roku w miejsce batalionów wartowniczych i batalionów etapowych utworzone zostały bataliony celne. 7 batalion celny powstał na terenie Okręgu Generalnego „Kraków”, na bazie 2/V batalionu wartowniczego^[2]. Etat batalionu wynosił 14 oficerów i 600 szeregowych^[3]. Podlegał Komendzie Głównej Batalionów Celnych, a pod względem politycznym Ministrowi Spraw Wewnętrznych^[4].

Mimo że batalion był w całym tego słowa znaczeniu oddziałem wojskowym, nie wchodził on w skład pokojowego etatu armii. Uniemożliwiało to uzupełnianie z normalnego poboru rekruta. Ministerstwo Spraw Wojskowych zarówno przy ich formowaniu, jak i uzupełnianiu przydzielało mu często żołnierzy podlegających zwolnieniu, oficerów rezerwy oraz szeregowców i oficerów zakwalifikowanych przez dowództwa okręgów generalnych jako nie nadających się do dalszej służby wojskowej^[5]. Rozkazem tajnym nr 10 z 7 października 1921 roku Komendant Główny Batalionów Celnych nakazał likwidację batalionów nr 14., 17. i 18^[6]. W myśl tego rozkazu 18 batalion celny miał przekazać swoją 2 kompanię do 7 batalionu celnego w Żywcu^[7]. W dniu 28 października wszystkie kompanie rozformowywanych batalionów winny odejść do miejsc nowego przeznaczenia^[8].

W listopadzie 1921 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło powołać brygady celne^[9]. 7 batalion celny wszedł w struktury 3 Brygady Celnej^[10].

Od chwili powstania sztab batalionu pozostawał w Żywcu. Całością sił pełnił służbę do sierpnia 1922. Wtedy to został zluzowany przez Straż Celną^[a] .Jesienią 1922 roku 7 batalion celny przekazał swój odcinek graniczny nowo powstałemu Inspektoratowi Straży Celnej „Żywiec”. We wrześniu 1922 batalion miał być przedyslokowany do Oran. W tym celu został ześrodkowany w Żywcu. Jedynie 2 kompania celna pozostawała w Łodygowicach. 9 października 1922 sztab batalionu przebywał nadal w Żywcu, a kompanie jak we wrześniu^[11]. W trzeciej dekadzie października 1922 batalion przybył na teren województwa nowogródzkiego i obsadzał odcinek graniczny w powiecie lidzkim od rzeki Ula do rzeki Mereczanka^[12]. Batalion luzował Grupę Marcinkańce^[13].

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczna”^[4]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną^[14]. 7 batalion celny przemianowany został na 7 batalion Straży Granicznej.

Służba celna

Odcinek batalionowy podzielony był na cztery pododcinki, które obsadzały kompanie wystawiające posterunki i patrole. Posterunki wystawiano wzdłuż linii granicznej w taki sposób, by mogły się nawzajem widzieć w dzień^[15]. W tym zakresie batalion współpracował z posterunkami i patrolami Policji Państwowej. Współpraca polegała na tym, że te pierwsze wystawiały wzdłuż linii granicznej stale posterunki i patrole, natomiast policja tworzyła je w głębi strefy, poza linią graniczną. W zakresie ochrony granicy batalion podlegał staroście^[16].

Sąsiednie bataliony

• 9 batalion celny w Oświęcimiu ⇔ 8 batalion celny w Nowym Sączu – VI 1921^[17]

Kadra batalionu

Dowódcy batalionu

Struktura organizacyjna

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• TeresaT. Prengel-Boczkowska TeresaT., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Celne”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009 .
• Ordre de Bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Zarządzenia i wytyczne Ministerstwa Skarbu, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Głównej Komendy Batalionów Celnych dotyczące organizacji, reorganizacji i luzowania Batalionów Celnych → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych:przeniesienia siedzib komend, baonów, obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.