7 Dywizjon Żandarmerii

7 Dywizjon Żandarmerii
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1921

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

13 listopada (1928-1935)
13 czerwca (1936-1939)

Rodowód

Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr VII

Dowódcy
Pierwszy

mjr żand. Wojciech Stepek

Ostatni

mjr żand. Wojciech Kuś

Organizacja
Dyslokacja

Garnizon Poznań (Okręg Korpusu Nr VII)

Rodzaj sił zbrojnych

Wojsko

Rodzaj wojsk

Żandarmeria

Podległość

Dowództwo Żandarmerii MSWojsk.

7 Dywizjon Żandarmerii (7 dżand.) – oddział żandarmerii Wojska Polskiego.

Historia dywizjonu

26 stycznia 1919 podporucznik Czesław Smoczyński, dotychczasowy zastępca komendanta i kierownik głównej kancelarii Polskiej Organizacji Wojskowej byłego zaboru pruskiego, otrzymał rozkaz sformowania Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim[1]. 28 stycznia głównodowodzący Armią Wielkopolską, generał porucznik Józef Dowbor-Muśnicki zatwierdził tymczasowy etat Oddziału Żandarmerii Polowej[2]. Oddział stacjonował w koszarach Nordring (od 15 listopada 1919 - Wały Księcia Józefa). 8 marca do oddziału została przydzielona, pod względem aprowizacji, szkoła podoficerska piechoty. 24 marca nakazano uzupełnić tymczasowy etat o rewolwery, w które mieli być uzbrojeni żołnierze oddziału. 24 maja głównodowodzący polecił dowódcom poszczególnych formacji pouczyć podwładnych o obowiązku każdego wojskowego udzielenia, na wezwanie, pomocy żandarmowi będącemu w służbie. Tego samego dnia generał Dowbor-Muśnicki zezwolił żandarmerii na noszenie, na kołnierzach, odznak Sztabu Dowództwa Głównego (31 maja uzupełniono rozkaz w ten sposób, że odznaki na kołnierzu miały być noszone na żółtych patkach). 26 maja głównodowodzący zobowiązał dowódców formacji, które „były zmuszone na początku organizacji wojska stworzyć osobne oddziały żandarmerii polowej” do przekazania dowódcy Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym spisu tych żandarmów wraz z napisanymi przez nich życiorysami, a także wyciągów ewidencyjnych w celu wcielenia ich do Oddziału Żandarmerii Polowej. 6 czerwca ogłoszone zostały „Regulaminy i przepisy żandarmerii polowej przy Sztabie Dowództwa Głównego”. Tego samego dnia podporucznik Smoczyński został przydzielony do składu komisji egzaminacyjnej kandydatów na oficerów celem egzaminowania aspirantów na oficerów żandarmerii polowej. 14 czerwca w rozkazie dziennym Dowództwa Głównego ogłoszony został tymczasowy etat Żandarmerii Polowej na były zabór pruski.

15 kwietnia 1920 na terenie Okręgu Generalnego „Poznań” utworzono 38 posterunków żandarmerii. Połowa z nich pełniła służbę na granicy z Niemcami. Tego samego dnia został utworzony Szwadron Zapasowy Dywizjonu Żandarmerii Wojskowej Nr 7 pod dowództwem porucznika Leona Cehaka[3].

Dywizjon wraz z podporządkowanymi pododdziałami stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr VII. Dowódca dywizjonu pełnił równocześnie funkcję szefa żandarmerii w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu.

Od 1 lipca 1922 do 30 czerwca 1923 Spółdzielna Żołnierska dywizjonu osiągnęła zysk w wysokości 5.902.540,40 mk. Członkami zarządu byli wówczas st. wachm. Szymanowski oraz starsi żandarmi Ostenda i Skowroń, a członkami komisji rewizyjnej starsi wachmistrze Glesmann i Karmelita oraz starsi żandarmi Białas i Moczyński[4]. W sierpniu 1923 członkowie spółdzielni przekazali 500.000 mk Związkowi Inwalidów Wojennych w Poznaniu[5].

15 stycznia 1924 kpt. żand. Roman Leon Stadnicki[a] został przeniesiony z 9 dżand. na stanowisko dowódcy Oddziału Szkolnego w Kadrze Szwadronu Zapasowego 7 dżand.[7]

Do 20 marca 1924 zostały zlikwidowane plutony żandarmerii: Konin, Leszno, Ostrów i Poznań II, a w ich miejsce zorganizowane posterunki żandarmerii[8]. W tym samym miesiącu niżej wymienieni oficerowie zostali przeniesieni z korpusu oficerów żandarmerii do korpusu oficerów piechoty z równoczesnym wcieleniem: kpt. żand. Franciszek Sowiński do 57 pp i por. żand. Ignacy Ślisz do 58 pp[9].

17 lutego 1928 minister spraw wojskowych zatwierdził dzień 13 listopada, jako datę święta dywizjonu[10].

12 grudnia 1935 minister spraw wojskowych unieważnił dotychczasową datę święta dywizjonu oraz zatwierdził dzień 13 czerwca, jako datę święta żandarmerii[11].

Jednostka nie posiadała sztandaru i odznaki pamiątkowej. Oficerowie i podoficerowie od 1931 mogli otrzymać odznakę pamiątkową Żandarmerii. W 1939 zamierzano wprowadzić do użytku „Znak Służbowy Żandarmerii”. Znaki miały być numerowane. Dla 7 dżand. przewidziano numery od 7000 do 7999[12].

Mobilizacja i rozformowanie dywizjonu w 1939

7 Dywizjon Żandarmerii oraz Plutony Żandarmerii „Gniezno” i „Kalisz” były jednostkami mobilizującymi[13]. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” miały zmobilizować w mobilizacji alarmowej, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym, następujące jednostki żandarmerii:
7 Dywizjon Żandarmerii:

  • pluton konny żandarmerii nr 7,
  • pluton konny żandarmerii nr 59,
  • pluton pieszy żandarmerii nr 14,
  • pluton pieszy żandarmerii nr 129,
  • pluton krajowy żandarmerii „Poznań”,

Pluton Żandarmerii „Gniezno”:

  • pluton pieszy żandarmerii nr 17,
  • pluton pieszy żandarmerii nr 130,

Pluton Żandarmerii „Kalisz”

  • pluton pieszy żandarmerii nr 25,
  • pluton krajowy żandarmerii „Kalisz”[14].

23 sierpnia 1939 została zarządzona mobilizacja jednostek kolorowych, w tym żółtych, na obszarze Okręgu Korpusu Nr VII. Początek mobilizacji został wyznaczony na godzinę 6.00 następnego dnia[15].

Organizacja pokojowa dywizjonu w 1939

  • Dowództwo 7 Dywizjonu Żandarmerii w Poznaniu, Reduta (Warownia) Przemysława
  • Pluton Żandarmerii Poznań, Reduta (Warownia) Przemysława
  • Pluton Żandarmerii Kalisz, plac św. Józefa 3
    • Posterunek Żandarmerii Krotoszyn
    • Posterunek Żandarmerii Ostrów Wlkp.
  • Pluton Żandarmerii Gniezno, ul. św. Jana 3
    • Posterunek Żandarmerii Września
    • Posterunek Żandarmerii Pleszew

Kadra żandarmerii okręgu generalnego i dywizjonu

Dowódcy
  • ppor. Czesław Smoczyński (od 26 I 1919)
  • por. / rtm. żand. Aleksander Milko[b] (29 X 1919 - 3 V 1921)
  • mjr żand. Adam Dobrzański (3 V - 4 X 1921)
  • mjr żand. Wojciech Stepek (4 X 1921 - 31 III 1927)
  • mjr żand. Ignacy Skoczeń (4 IV 1927 - II 1930[17] → Dowództwo Żand. MSWojsk.)
  • mjr żand. Józef Bay (II 1930[17] - 30 IX 1934 → rezerwa)
  • mjr żand. Wojciech Kuś (1934[18] - 30 VIII 1939)
Zastępcy dowódcy dywizjonu (od 1938 roku – I zastępca)
  • mjr żand. Jan Mańkowski - zastępca dowódcy dywizjonu (1923[19] – 1924)
  • mjr żand. Emanuel Quirini (1936 – 1939)
Obsada personalna dywizjonu w 1939[20]
  • dowódca - mjr żand. Wojciech Kuś
  • I zastępca dowódcy – mjr żand. Emanuel Quirini
  • II zastępca dowódcy (kwatermistrz) - mjr żand. Aleksander Józef Czanerle[c]
  • adiutant – wakat
  • oficer mobilizacyjny – kpt. żand. Alfred Gołowski
  • oficer śledczy – por. żand. Adam Kostrzewa
  • oficer gospodarczy – kpt. Ludwik Stefan Andrzejewski
  • oficer do zleceń – chor. Michał Hess
  • oficer dyspozycyjny – ppor. rez. pdsc mgr Józef Cyprian Styrna
  • dowódca Plutonu Żandarmerii Gniezno – kpt. żand. Stanisław Fliszewski
  • dowódca Plutonu Żandarmerii Kalisz – por. żand. Stanisław Piotr Faliński
  • dowódca Plutonu Żandarmerii Poznań – kpt. żand. Romuald Tadeusz Spławiński
Oficerowie
  • mjr żand. Stefan Musil[d] - komendant Kadry Szwadronu Zapasowego (1923[19] – 1924)
  • kpt. żand. Franciszek Dudzik (1924)
  • kpt. żand. Zygmunt Dionizy Hoffman[e] (do 16 XII 1923 → korpus oficerów artylerii, 7 pac[24])
  • kpt. żand. Józef Schmied (do 26 III 1932 → kwatermistrz 8 dżand)
  • kpt. żand. Zygmunt Seweryn Somogyi[f]
  • por. żand. Włodzimierz Tomasz Kazimierz Karol Karpiński (1924)
  • por. żand. Emil Kazimierz Bukała (1924)
  • por. żand. Zygmunt Czownicki (1924)
  • por. żand. Franciszek Staśkiewicz (zm. 19 VI 1925 w Poznaniu[32])
  • por. Tadeusz Smulkowski[g]
  • ppor. Stanisław Wawrzyniak[h]
  • por. piech. rez. Alfons Radomski
  • ppor. Teofil Feliks Orłowski[i]
  • ppor. Jan Brzeski[j]
  • ppor. żand. Kazimierz Szumski †9 IX 1920 Poznań[38][39]
  • pchor. / ppor. Alojzy Ruchalski[40]
Dowódcy Plutonu Żandarmerii Gniezno
  • kpt. żand. Antoni Świnarski (1923[19])
  • ppor. żand. Alfred Gołowski
  • kpt. żand. Stanisław Fliszewski (1939)
Dowódcy Plutonu Żandarmerii Kalisz
  • por. żand. Rudolf Petz (do VIII 1922[41])
  • por. żand. Alfred Theuer (1923[19])
  • por. żand. Stanisław Piotr Faliński (1939)
Dowódcy Plutonu Żandarmerii Konin
  • por. żand. Stanisław Piwnicki (1923[19])
Dowódcy Plutonu Żandarmerii Leszno
  • por. żand. Ignacy Ślisz (do III 1924)
Dowódcy Plutonu Żandarmerii Ostrów
  • kpt. żand. Franciszek Sowiński (do III 1924)
Dowódcy Plutonu Żandarmerii Poznań (do III 1924 – „Poznań I”)
  • por. żand. Józef Gabriel Jęczkowiak (1923[19])
  • kpt. żand. Romuald Tadeusz Spławiński (1939)
Dowódcy Plutonu Żandarmerii Poznań II
  • por. żand. Rudolf Petz (1923[19])
Oficerowie rezerwy
  • ppłk żand. Józef I Sikorski (ur. 4 XII 1878)
  • kpt. rez. żand. Tadeusz Toczyski (29 IX 1894 - † 1940 Katyń)
  • kpt. rez. żand. Bronisław Wincenty Murawski (ur. 3 VIII 1894)
  • por. rez. żand. Emil Czabański[k]
  • ppor. rez. żand. Stanisław Franciszek Beer (ur. 28 X 1891)
  • ppor. rez. żand. Władysław Ryszard Kawecki (ur. 3 IV 1898)
  • ppor. rez. żand. Stefan Kraupe (ur. 15 IX 1903)
  • ppor. rez. żand. Włodzimierz Krzywoszyński
  • ppor. rez. żand. Witold Eugeniusz Leszner (5 VII 1897)
  • ppor. rez. żand. Bolesław Mellerowicz (ur. 23 VII 1894)
  • ppor. rez. żand. Stanisław Jan Świderski[l]
  • ppor. rez. żand. Edward Andrzej Richter (ur. 1 X 1900[44])
  • por. rez. żand. Żywisław Leliwa-Pilecki

Uwagi

  1. ↑ Roman Leon Stadnicki ur. 10 kwietnia 1895. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 6. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[6].
  2. ↑ Aleksander Milko (ur. 30 października 1887) był młodszym bratem Władysława (1881–1914). W czasie I wojny światowej, jako porucznik rezerwy walczył w szeregach c. i k. Pułku Piechoty Nr 57. 27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu rotmistrza, w żandarmerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[16].
  3. ↑ Mjr. żand. Aleksander Józef Czanerle ur. 27 października 1892 w Stryju, w rodzinie Adolfa. W październiku 1933 został przeniesiony z 10 dżand. w Przemyślu do 5 dżand. w Krakowie[21]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 2. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[22].
  4. ↑ Stefan Musil ur. 9 września 1884. Zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii. 22 stycznia 1927 roku został przeniesiony służbowo do Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto na sześć miesięcy. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 22 stycznia 1927 roku, s. 15. 22 lipca 1927 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kościan na stanowisko komendanta. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 223. Następnie został przeniesiony z korpusu oficerów żandarmerii do korpusu oficerów piechoty. Rocznik Oficerski 1928, s. 119, 170. W 1934 roku jako major stanu spoczynku ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku zajmował 102. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Nr VII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 326, 990.
  5. ↑ Zygmunt Dionizy Hoffman ur. 10 października 1886. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII”. Kapitan ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów stanu spoczynku artylerii[23].
  6. ↑ kpt. adm. (żand.) Zygmunt Seweryn Somogyi (de Somogyi) ur. 10 stycznia 1893 w Krakowie[25] lub w Nowym Sączu, w rodzinie Zygmunta[26]. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Pułku Piechoty Nr 80. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1916 w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Brązowym Medalem Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej i Krzyżem Wojskowym Karola[27]. W sierpniu 1922 został przeniesiony do z 3 dżand. do 10 dżand.[28] W 1932 w 7 dżand. w Poznaniu[29]. W marcu 1939 pełnił służbę w Wojskowym Sądzie Rejonowym Równe na stanowisku oficera sądowego[30]. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[31].
  7. ↑ Tadeusz Smulkowski (ur. 22 maja 1898) 27 czerwca 1919 roku, jako podoficer byłej armii niemieckiej, został mianowany podporucznikiem żandarmerii polowej i powołany do służby czynnej z przydziałem do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego. Rozkaz Nr 247 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego z 8 listopada 1919. W 1923 był oficerem rezerwowym 28 Pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi[33]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Starogard. Posiadał przydział do 66 Pułku Piechoty. Zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty[34]. Zmarł 10 czerwca 1986. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym przy ulicy Spokojnej w Gdyni. Syn Jędrzej Lech Smulkowski (1936–1993), był działaczem NSZZ „Solidarność”[35].
  8. ↑ Stanisław Wawrzyniak urodził się 3 maja 1895. Podoficer byłej armii niemieckiej. 26 października 1919 awansowany na podporucznika żandarmerii, powołany do służby czynnej na czas mobilizacji i przydzielony z dniem 27 października 1919 roku do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego. Rozkaz Nr 247 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego z 8 listopada 1919 roku. W 1921 roku był dowódcą 14 Szwadronu Żandarmerii Polowej. W 1922 roku został zdemobilizowany i przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów sanitarnych. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Szamotuły. Posiadał przydział do Kadry Zapasowej 7 Szpitala Okręgowego w Poznaniu[36]. W 1927 uzyskał dyplom lekarski. W 1936 mieszkał w Poznaniu przy ulicy R. Szymańskiego 2 i był dyrektorem Szpitala Nr 3 Chorób Wewnętrznych Ubezpieczalni Społecznej i kierownikiem Ośrodka Leczniczego dla Płucno Chorych Ubezpieczalni Społecznej. Obie placówki mieściły się w Poznaniu przy ulicy Raczyńskich 13/14. Rocznik Lekarski RP na 1936, s. 854, 855, 879.
  9. ↑ Teofil Feliks Orłowski ur. 10 listopada 1893 był podoficerem byłej armii niemieckiej. 26 października 1919 awansowany na podporucznika żandarmerii, powołany do służby czynnej na czas mobilizacji i przydzielony z dniem 27 października 1919 do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego. Rozkaz Nr 247 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego z 8 listopada 1919. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 9 dżand., w następnym roku do 57 pp, a w 1934 roku do 1 plot. Pozostawał wówczas w ewidencji PKU Bydgoszcz Miasto[37].
  10. ↑ Jan Brzeski był podoficerem byłej armii niemieckiej. 26 października 1919 roku awansowany na podporucznika żandarmerii, powołany do służby czynnej na czas mobilizacji i przydzielony z dniem 27 października 1919 roku do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego. Rozkaz Nr 247 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego z 8 listopada 1919 roku.
  11. ↑ por. żand. rez. Emil Czabański ur. 29 maja 1896Żołnierze Niepodległości. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-01-16].. Komisarz Policji Państwowej, 13 września 1933 odznaczony Krzyżem Niepodległości[42].
  12. ↑ ppor. żand. rez. Stanisław Jan Świderski ur. 24 kwietnia 1896 we wsi Czarkowy, w rodzinie Ludwika[43].

Przypisy

  1. ↑ Ratajczyk 2004 ↓, s. 86.
  2. ↑ Rozkaz dzienny Nr 24 Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych Polskich w b. zaborze pruskim z 28 stycznia 1919.
  3. ↑ Suliński 2003 ↓, s. 101.
  4. ↑ Żołnierz Wielkopolski Nr 21 z 21 września 1923.
  5. ↑ Żołnierz Wielkopolski Nr 19 z 1 września 1923.
  6. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 293.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 16 stycznia 1924, s. 16.
  8. ↑ Ratajczyk 2004 ↓, s. 205.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 15 marca 1924, s. 127-128.
  10. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 5 z 17 lutego 1928, poz. 46.
  11. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 6 z 12 grudnia 1935, poz. 142.
  12. ↑ Ratajczyk 2004 ↓, s. 271-272.
  13. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 506-507.
  14. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 511, 515, 516, 1154-1156.
  15. ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920 roku, s. 798.
  17. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 20 lutego 1930 roku, s. 70.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 269.
  19. ↑ a b c d e f g Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1059.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 836.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 202.
  22. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 282.
  23. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 343, 993.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 16 grudnia 1923 roku, s. 723.
  25. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-10]..
  26. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-10]..
  27. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 723.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 12 sierpnia 1922, s. 609.
  29. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 288, 794.
  30. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 876.
  31. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 292.
  32. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 74 z 17 lipca 1925 roku.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 208, 536.
  34. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 25, 530.
  35. ↑ Katalog osób „rozpracowywanych” przez organa bezpieczeństwa państwa komunistycznego. IPN. [dostęp 2022-01-16].
  36. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 304, 783.
  37. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 159, 665.
  38. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 876 zmarł w następstwie wypadku.
  39. ↑ Suliński 2003 ↓, s. 101 wg autora był dowódcą Plutonu Żandarmerii VII Brygady Rezerwowej, a zmarł z ran odniesionych na froncie bolszewickim.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 29 grudnia 1920, s. 1440, z dniem 1 września 1920 mianowany podporucznikiem rachunkowym. W czasie II wojny światowej przebywał w niemieckiej niewoli, w Oflagu II E Neubrandenburg.
  41. ↑ Korespondencje. Z Kalisza. Zmiana w dowództwie żandarmerii. „Polska Zbrojna”. 222, s. 3, 1922-08-17. Warszawa. 
  42. ↑ M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238.
  43. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-16]..
  44. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 723.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
  • Grzegorz Ratajczyk: Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej. Toruń: Dom Wydawniczy DUET, 2004. ISBN 83-89706-20-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Jan Suliński: Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918-1945. Warszawa: Kompas II, 2003. ISBN 83-912638-5-1.
  • Jan Suliński: Żandarmeria Wojskowa w latach 1918-1947. Szkic organizacyjno-historyczny. Warszawa: Drukarnia Warszawskiego Okręgu Wojskowego, 1994.
  • Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
Żandarmeria II RP
Dywizjony żandarmerii

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).