81 Dywizjon Artylerii Lekkiej
| Przeprowadzana jest gruntowna przebudowa tego artykułu. Aby zapobiec konfliktom edycji prosimy nie edytować strony do czasu usunięcia tej wiadomości. Wikipedysta Grzegorzg1960 (dyskusja, wkład) Jeżeli ten artykuł nie był edytowany od kilku (nie dotyczy komunikatu o „gruntownej przebudowie”) godzin, należy usunąć szablon. |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1939 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | mjr Marian Kiedrzyński |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
81 Dywizjon Artylerii Lekkiej (81 dal) - pododdział artylerii lekkiej Wojska Polskiego II RP.
Dywizjon nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez 28 pułk artylerii lekkiej.
81 dal w kampanii wrześniowej
Mobilizacja
81 dywizjon artylerii lekkiej został sformowany zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, w ramach I rzutu mobilizacji powszechnej. Jednostką mobilizującą był 28 pułk artylerii lekkiej stacjonujący w garnizonie Zajezierze[1] (OK Nr I). Gotowość bojową osiągnął 7 września i zajął stanowiska ogniowe w rejonie Dęblina. Dywizjon planowano przydzielić dla SGO „Narew”. W związku ze zmianą sytuacji wojennej już 9 września, wspierał on oddziały broniące Wisły w rejonie Dęblina[1]. Wszedł on ostatecznie w skład 39 DPRez.[1].
Działania bojowe
Po osiągnięciu gotowości marszowej 81 dal zajął stanowiska ogniowe w rejonie Dęblina. Podlegał zastępcy dowódcy pułku strzelców pieszych Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej ppłk. Ottonowi Zielińskiemu. Obronę przedmościa w rejonie Zajezierza obsadziły dwie kompanie zmotoryzowanego psp i część kompanii przeciwpancernej batalionu przeciwpancernego WBP-M. Wsparcie artyleryjskie zapewniał 81 dal ze stanowisk ogniowych w rejonie mostu drogowego i mostu kolejowego. Dwie armaty ustawiono do strzelania na wprost[2]. 9 września niemiecki podjazd pancerno-motorowy wykorzystując tłumy uchodźców i tabory przeprawiające się przez mosty usiłowały zająć przez zaskoczenie most na Wiśle. Częściowo zaskoczyli placówkę psp, która zbyt późno rozpoczęła ostrzał. Stojący na wschodnim brzegu Wisły pluton armat ogniem na wprost powstrzymał atak podjazdu motocyklistów i czołgów lekkich. Na południe od mostu zajmowała stanowiska ogniowa bateria 3/81 dal, która ostrzałem zlikwidowała stanowisko niemieckiej broni maszynowej[3]. 10 września 81 dal wszedł w skład pododcinka Dęblin i został podporządkowany dowódcy piechoty 39 DP rez. płk dypl. Bronisławowi Duchowi. 12 września pododdziały psp, zostały zluzowane przez część 93 pułku piechoty z 39 DP rez. 11 września 81 dal w odpowiedzi na niemiecki ostrzał artylerii wykonali nawały ogniowe na ustalone niemieckie stanowiska 13 Dywizji Piechoty Zmotoryzowanej. 12 i 13 września dywizjon sporadycznie prowadził ostrzał niemieckich oddziałów pojawiających się na zachodnim brzegu Wisły. 14 września po zmroku 81 dal podjął marsz w kolumnie płk. dypl. Bronisława Ducha w składzie 95 pułku piechoty, batalionu marszowego 15 pp i dywizjonu I/51 pal, maszerowały do lasu koło Amielina 15 km na północ od Garbowa[4]. Jednak z uwagi na zatłoczenie dróg uciekinierami cywilnymi i taborami kolumna przez Baranów i Michów dotarła po południu 15 września do północno zachodniej części lasów kozłowieckich koło Michałówki. Rano 16 września z uwagi na przemęczenie żołnierzy skoncentrowano wszystkie kolumny marszowe we wschodniej części lasów kozłowieckich, po godz. 16.00 miały podjąć dalszy marsz w kierunku Chełma[5]. Nastąpiła reorganizacja dowodzenia, dowództwo zgrupowania objął ppłk Stanisław Stankiewicz dowódca 95 pp, w skład kolumny weszła 2 motorowa bateria artylerii przeciwlotniczej z dwoma armatami plot. 40 mm. Trasa marszu , to Trzciniec, Rokitno, Jawidz, Zawieprzyce, Ziółków, Witanów i Łęczna[6].
w szeregach której walczył do 27 września, kiedy to nastąpiła kapitulacja.
Obsada personalna 81 dal
- dowódca dywizjonu – mjr Marian Józef Kiedrzyński
- adiutant – ppor. rez. Antoni Gadomski
- oficer łączności – ppor. rez. Jerzy Józef Kwiatkowski
- oficer żywnościowy – ppor. rez. Józef Lipski
- dowódca kolumny amunicyjnej – ppor. rez. inż. Edward Marian Montalbetti
- dowódca 1 baterii – por. Witold Szczęsnowicz
- dowódca 2 baterii – por. rez. dr Włodzimierz Kamil Jung Mochnacki
- dowódca 3 baterii – ppor. rez. Wiesław Krubski[a].
Uwagi
- ↑ Piotr Saja, Armia „Lublin”... s. 287 podaje że był to ppor. rez. Wiesław Krupski.
Przypisy
- ↑ a b c Galster 1975 ↓, s. 328.
- ↑ Saja 2003 ↓, s. 90.
- ↑ Saja 2003 ↓, s. 91-92.
- ↑ Maksimiec 2021 ↓, s. 190.
- ↑ Maksimiec 2021 ↓, s. 224.
- ↑ Maksimiec 2021 ↓, s. 250.
Bibliografia
- Karol Lucjan Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914-1939. Londyn: Nakładem Koła Oficerów Artylerii Polskiej na Obczyźnie, 1975.
- Andrzej M. Przybyszewski: 28 Pułk Artylerii Lekkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 136. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2002. ISBN 83-88773-29-1.
- Piotr Saja: Armia „Lublin” 1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003. ISBN 83-7322-499-8.
- Stanisław M. Przybyszewski: Historia Garnizonu Dęblin w latach 1832-1939 (Iwanogrod). Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2004. ISBN 83-88773-32-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Adiutor, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Stanisław Maksimiec: Front Północny. Organizacja i walki we wrześniu 1939 roku. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2021. ISBN 978-83-8178-582-2.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
