8 Dywizjon Samochodowy

8 Dywizjon Samochodowy
VIII Dyon Samochodowy
Ilustracja
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1919
Rozformowanie1930
Tradycje
Święto10 grudnia
KontynuacjaKadra 8 Dywizjonu Samochodowego
8 Batalion Pancerny
Organizacja
Dyslokacjagarnizon Grudziądz
garnizon Bydgoszcz
Rodzaj sił zbrojnychwojsko
Rodzaj wojskwojska samochodowe

8 Dywizjon Samochodowy (8 dsam) – pododdział wojsk samochodowych Wojska Polskiego II RP.

Historia dywizjonu

W listopadzie 1919 roku w Inowrocławiu por. Józef Jeszka zorganizował jednostkę pod nazwą „Kolumna samochodowa DOGen. Pomorze”. Była to mieszana kolumna osobowo-ciężarowa, przeznaczona dla obsługi Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze”. W końcu stycznia 1920 roku kolumna została dyslokowana do Grudziądza, do „Koszar im. Generała Hallera”[1][2].

W połowie 1920 roku z dotychczasowej kolumny utworzono dwie jednolite kolumny samochodów (osobowych i ciężarowych) oraz zorganizowano 8 zapasową kolumnę i szkołę kierowców[3].

Latem 1920 roku, w czasie wojny z bolszewikami Dowództwo Wojsk Samochodowych OGen. „Pomorze” oddało do dyspozycji gen. Bolesława Roji mieszaną kolumnę osobowo-ciężarową. Kolumna ta w składzie Grupy gen. Roji dotarła pod Ostrołękę, a po kilku tygodniach powróciła w zmniejszonym składzie[4].

Pod względem organizacyjnym i technicznym Dowództwu Wojsk Samochodowych OGen. „Pomorze” podlegała Autokolumna 16 Dywizji Piechoty[4].

W garnizonie trwały nadal prace organizacyjne. Rozkazem dowódcy Okręgu Generalnego „Pomorze” gen. Antoniego Symona, utworzono VIII Dywizjon Samochodowy.

4 stycznia 1921 roku porucznik Jeszka przekazał dowództwo podpułkownikowi Sawickiemu. Data ta jest wiązana z zakończeniem okresu organizacji dywizjonu[4]. W połowie tego roku VIII Dyon Samochodowy był oddziałem macierzystym dla 35 oficerów korpusu wojsk samochodowych, lecz tylko dziesięciu z nich pełniło służbę w jednostce. Pozostali oficerowie posiadali inne przydziały służbowe (między innymi dziesięciu oficerów pełniło służbę w Centralnym Parku Samochodowym MSWojsk., a kolejnych siedmiu w Sekcji Wojsk Samochodowych Departamentu II MSWojsk.)[5]

W listopadzie 1921 roku dywizjon został przeniesiony z Grudziądza do Bydgoszczy[4] i rozlokowano w „Koszarach im. Generała Józefa Chłopickiego”.

W styczniu 1930 roku nastąpiła reorganizacja dywizjonu, a 1 kwietnia zaczęła oficjalnie funkcjonować nowa nazwa „Kadra 8 Dywizjonu Samochodowego”. 5 grudnia po raz pierwszy wręczono żołnierzom odznaki pamiątkowe.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 10 grudnia, jako datę święta pułkowego[6].

W 1935 roku na bazie Kadry 8 Dywizjonu Samochodowego i Kompanii Samochodów Pancernych „Bydgoszcz” 2 Batalionu Czołgów i Samochodów Pancernych z Żurawicy utworzony został 8 Batalion Pancerny.

Żołnierze

Dowódcy dywizjonu i komendanci kadry
  • por. Józef Edward Jeszka (do 4 I 1921[4])
  • ppłk sam. Franciszek Adolf Sawicki (od 4 I 1921[4])
  • ppłk / płk sam. Konrad Aksan (1923[7])
  • mjr sam. Antoni Ludwik Koszko-Kusza (XII 1924[8][9][10] – 31 III 1929 → stan spoczynku[11])
  • mjr / ppłk sam. Andrzej Meyer (do X 1935 → dowódca 8 bpanc)
Zastępcy dowódcy dywizjonu
  • mjr sam. Witold Mikołaj Rudnicki (1923[7])
  • mjr sam. Antoni Ludwik Koszko-Kusza (do XII 1924 → p.o. dowódcy dyonu)
  • mjr sam. Andrzej Meyer (od XII 1927[12])

Odznaka pamiątkowa

24 kwietnia 1930 roku Minister Spraw Wojskowych, Marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 8 dsam[13].

Odznaka o wymiarach 40x34 mm ma kształt rombu, emaliowanego na czarno, na którym znajduje się koło samochodowe. W centrum koła na medalionie numer dywizjonu „8”. W górnej części - orzeł państwowy. Odznaka oficerska, czteroczęściowa, wykonana w srebrze, korona, pazury orła i numer „8” są złocone, elementy połączone za pomocą czterech nitów. Wykonawcą odznak był Wiktor Gontarczyk z Warszawy[14]

Przypisy

  1. ↑ Jeszka, Kulesza i Rudzki 1928 ↓, s. 276-277.
  2. ↑ Tarczyński 2000 ↓, s. 75, autor w przypisie zaznaczył, że historię oddziału w latach 1919-1921 opracował głównie na podstawie artykułu kpt. Jeszki, kpt. Kuleszy i mjr. Rudzkiego z 1928 roku.
  3. ↑ Jeszka, Kulesza i Rudzki 1928 ↓, s. 280-281.
  4. ↑ a b c d e f Jeszka, Kulesza i Rudzki 1928 ↓, s. 281.
  5. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 384-385.
  6. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  7. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1013.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 135 z 28 grudnia 1924 roku, s. 760.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 924.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 654.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 34.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927 roku, s. 347.
  13. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 13 z 24 kwietnia 1930 roku, poz. 144.
  14. ↑ Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945. s. 348.

Bibliografia

Bronie pancerne II Rzeczypospolitej
Brygady zmotoryzowane:
Pułki pancerne:
Bataliony pancerne:
Bataliony czołgów lekkich:
Dywizjony pancerne:
Kompanie czołgów rozpoznawczych:
Kompanie czołgów lekkich:
Pociągi pancerne:
Polskie pojazdy wojskowe do 1939
Czołgi
Samochody pancerne
Ciągniki artyleryjskie
Samochody osobowe
i ciężarowe
Pociągi pancerne
Drezyna pancerna
Motocykle
Pojazdy prototypowe
i doświadczalne

II Rzeczpospolita

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Godło wojsk samochodowych.png
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Godło wojsk samochodowych Wojska Polskiego II RP