8 Oddział Ochrony Pogranicza

8 Oddział Ochrony Pogranicza
Historia
Państwo Polska
Sformowanie1945
Rozformowanie1946
Dowódcy
Pierwszyppłk Józef Popek
Organizacja
Numerpoczty polowej - 52186[1]
JW 1923[2]
DyslokacjaPrzemyśl
FormacjaWojska Ochrony Pogranicza
PodległośćOkręg Wojskowy Kraków
Dysl wop 1945 8.png

8 Oddział Ochrony Pogranicza – jeden z oddziałów w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.

Sformowany przez Krakowski Okręg Wojskowy rozkazem nr 09 dowódcy okręgu - gen. Mikołaja Prus-Więckowskiego, z dnia 5 października 1945 w składzie czterech komendantur odcinków i 16 strażnic o stanie 1856 wojskowych i 23 kontraktowych[3]

8 Oddział miał zostać zorganizowany na bazie 9 i częściowo 8 Dywizji Piechoty. Stany uzupełnić miano żołnierzami rozformowywanej Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 3, oraz 14 i 17 Dywizji Piechoty. Miejscem postoju sztabu Oddziału został Przemyśl ul. Basztowa[4].

Na podstawie rozkazu Nr 0153/Org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 21 września 1946 roku jednostka została przeformowana w 8 Rzeszowski Oddział WOP[5].

Struktura organizacyjna

Przejściowe punkty kontrolne: Lubaczów (drogowy), Przemyśl (kolejowy), Medyka (drogowy), Olszanica (kolejowy), Radoszyce (drogowy) i Łupków (kolejowy)

Historia oddziału

Z powodu dużego nasycenia terenu oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii, rozkazem nr 0253 z dnia 11 grudnia 1945 odwołano rozkaz bezpośredniego obsadzenia granicy. Utworzone obsady strażnic zostały ześrodkowane w miejscach postoju komend odcinków. Patrolowały granicę pododdziałami w sile od drużyny do plutonu, wzmocnionymi bronią maszynową[4].

Pierwszym odcinkiem obsadzonym przez 8 Oddział był odcinek Komendy Odcinka nr 35 w Przemyślu. Całkowite objęcie ochroną granicy państwowej nastąpiło jednak dopiero w październiku 1948.

Oddział ochraniał wschodni odcinek granicy czechosłowackiej oraz południowy granicy radzieckiej, znajdujące się na terenie Bieszczadów, Gór Sanocko-Turczańskich, Pogórza Przemyskiego i Roztocza. Granicami Odcinka były: na zachodzie - punkt styku z 9 Oddziałem Ochrony Pogranicza (szosa Przełęcz nad Roztokami Górnymi-Roztoki Górne-Cisna-Baligród włącznie), na północy - styk z 7 Oddziałem Ochrony Pogranicza (rzeka Sołokija od punktu przecięcia granicy do Tomaszowa Lubelskiego).

Żołnierze Oddziału w dniach od 5 kwietnia do 31 października 1946 wspierali działania Grupy Operacyjnej Rzeszów, walczącej z UPA. Oddział został podzielony na dwie części: Grupa „Północ”, w skład której weszła 34 i 35 komenda odcinka wchodziła w skład 9 Dywizji Piechoty, oraz grupa „Południe”, w składzie 36 i 37 komendy odcinka działała w ramach 8 Dywizji Piechoty.

Żołnierze oddziału

Dowódcy oddziału:

  • ppłk Józef Popek (IX 1945 – 20 III 1946[6][7][8][a]
  • mjr Anatol Korościński (III – 5 IV 1946[9][10])
  • mjr / ppłk Witold Trubny (IV 1946 – X 1947[9][4])

Oficerowie:

  • mjr Stanisław Duda[11]
  • ppor. Roman Bury[7]

Przekształcenia

8 Oddział Ochrony Pogranicza → 8 Rzeszowski Oddział WOP → 15 Brygada Ochrony Pogranicza → 26 Brygada WOP → Grupa Manewrowa WOP Przemyśl «» Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Przemyśl → 26 Oddział WOP → 26 Przemyski Oddział WOP → Bieszczadzka Brygada WOP → Bieszczadzki Oddział SG

Uwagi

  1. ↑ Według innych źródeł: Józef Popek – Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974, s. 255 i Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Graniczne s.115.

Przypisy

  1. ↑ ASGran., sygn. 217/143 ↓.
  2. ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 053/Org. z 30.03.1946 roku
  3. ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 71.
  4. ↑ a b c Jackiewicz 1998 ↓, s. 111-115.
  5. ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 126-127.
  6. ↑ Zapałowski 2016 ↓, s. 90, 92, 94, 95, 101.
  7. ↑ a b Roman Bury. Z lat wojskowej służby (1945–1947). „Rocznik Sanocki”. VI, s. 189, 1988. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. 
  8. ↑ WOJSKA OCHRONY POGRANICZA W PRZEMYŚLU W LATACH 1945-1991. emeryci-sg.org.pl. [dostęp 2015-05-30].
  9. ↑ a b Zapałowski 2016 ↓, s. 95.
  10. ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 111-115, tu „Krościański”.
  11. ↑ Roman Bury. Z lat wojskowej służby (1945–1947). „Rocznik Sanocki”. VI, s. 191, 1988. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. 

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
  • Andrzej Zapałowski: Granica w ogniu : 35. „Przemyska” Komenda Odcinka WOP w działaniach przeciw OUN I UPA w latach 1945–1948. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2016.
  • Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k.7-8. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
Wojska Ochrony Pogranicza
Oddziały OP 1945–1946
Oddziały WOP
1946–1948 i 1957–1976
Brygady OP 1948–1950
Brygady WOP 1950–1958
„Terytorialne”
brygady WOP 1958–1990
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Bataliony portowe
Inne
Samodzielne OZ
Szkolnictwo WOP
Dywizjony OP
Strażnice WOP
GPK/PPK
Bieszczadzka Brygada WOP
Rodowód
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Strażnice
GPK

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Dysl wop 1945 8.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dyslokacja oddziałów i komend Wojsk Ochrony Pogranicza - 8 Oddział Ochrony Pogranicza w 1945 r.