8 Pułk Czołgów
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Tradycje | |
| Święto | |
| Nadanie sztandaru | |
| Rodowód | |
| Kontynuacja | 99 Pułk Zmechanizowany |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | ppłk Jan Wereszczagin |
| Ostatni | mjr dypl. Janusz Paczkowski |
| Działania zbrojne | |
| Akcja „Wisła” (1947) Operacja „Dunaj” (1968) Stan wojenny w Polsce 1981-1983 | |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
| Skład | Etat Nr 5/25, 5/33, 5/38, 5/43, 5/84, 5/166 |
8 Drezdeński Pułk Czołgów Średnich (8 pcz) – oddział wojsk pancernych ludowego Wojska Polskiego.
Rodowód
Rodowód jednostki związany jest bezpośrednio ze zmaganiami wojennymi 4 Brygady Pancernej, której formowanie rozpoczęto 1 sierpnia 1944 r. Po zakończeniu wojny oddział został przegrupowany do Tarnowa, gdzie w 1946 przeformowany został w 8 Pułk Czołgów[5]. W następnym roku jednostka została dyslokowana do Żurawicy i wzięła udział w akcji „Wisła”. 30 marca 1949 roku oddział otrzymał nazwę wyróżniającą „Drezdeński”.
W maju tego roku przeniesiony został do Żagania, do kompleksu koszarowego przy ulicy Szosa Żarska (poniemieckie koszary Wielkiego Elektora wybudowane przed II wojną światową dla 8 Brygady Pancernej i 15 Pułku Pancernego ze składu 5 DPanc., obecnie koszary imienia generała broni Zygmunta Sadowskiego) i podporządkowany dowódcy 11 Zmotoryzowanej Dywizji Piechoty. W tym samym czasie do jednostki przybyły z Opola działa samobieżne SU-85 wraz z załogami z rozformowanego 24 Drezdeńskiego Pułku Artylerii Pancernej.
Kolejne przeformowania
W 1952 roku oddział przeformowany został na etat nr 5/84 pułku czołgów średnich. Z jego składu wyłączony został batalion dział pancernych, na bazie którego sformowano 17 Pułk Artylerii Pancernej.
3 sierpnia 1958 jednostka otrzymała sztandar nadany przez Radę Państwa. Sztandar wręczył szef sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego generał brygady Włodzimierz Kopijkowski. W dniach 4–10 maja 1959 roku 8 pczś i 42 pz poddana zostały inspekcji, w trakcie której były wizytowane przez generałów dywizji: Zygmunta Duszyńskiego, ówczesnego przez wiceministra obrony narodowej i Czesława Waryszaka, dowódcę ŚOW. Oba pułki zdały inspekcję na ocenę dobrą.
W 1963 roku 8 Drezdeński Pułk Czołgów Średnich przeformowany został na nowy etat i otrzymał nowy numer jednostki wojskowej „2702”. Na przełomie 1964 i 1965 roku jednostka otrzymała na wyposażenie czołgi T-55. W 1968 roku jednostka wzięła udział w operacji „Dunaj”, w składzie 2 Armii. W sierpniu 1979 roku pułk, jako pierwszy w Wojsku Polskim otrzymał czołgi T-72. W celu szybkiego wdrożenia nowego modelu czołgu sformowano eksperymentalnie 6 kompanię pod dowództwem porucznika Tomczaka. Był to częściowo skadrowany pododdział liczący 48 żołnierzy, w tym 32 zawodowych. Część kadry przeszkolona została uprzednio w ZSRR. Latem 1979 roku na poligonie drawskim kompania zaprezentowana została Edwardowi Gierkowi, I sekretarzowi KC PZPR. 13 grudnia 1981 roku, po wprowadzeniu stanu wojennego, pułk „zajął” Wrocław i pozostawał w nim do 9 stycznia 1982 roku. W 1983 roku pułk przeformowany został na nowy etat. Strukturę kompanijną zastąpiono batalionową. W 1984 roku wszystkie pododdziały czołgów otrzymały czołgi T-72. Jednostka jako pierwsza w WP zaczęła realizować zadania pułku czołgów T-72.
W 1990 roku jednostka przeformowana została w 99 Pułk Zmechanizowany. Decyzją Nr 12/MON ministra obrony narodowej z dnia 22 kwietnia 1992 roku oddział przemianowany został na 89 Pułk Zmechanizowany.
W 1995 roku pułk przeformowany został w 34 Brygadę Kawalerii Pancernej i znów jako pierwsza w WP otrzymała na uzbrojenie nowe czołgi PT-91. 12 września tego roku otrzymała nowy sztandar ufundowany przez społeczeństwo Żagania.
Żołnierze pułku
- Dowódcy pułku
- ppłk Jan Wereszczagin (17 IV 1945 – 1946)
- Michał Syrow (1946-1947)
- ppłk Feliks Michałkowski (2 VII 1946 – 14 VII 1947)
- mjr Józef Karlinowski (1948-1951)
- ppłk Jan Żakiewicz (1951-1954)
- mjr Władysław Nowak (1954-1955)
- mjr Mieczysław Wyszatycki (1955-1956)
- mjr Stanisław Banaszak (1956-1959)
- ppłk dypl. Mieczysław Wyszatycki (1959-1963)
- ppłk dypl. Józef Krasnowski (1963-1964)
- mjr dypl. Aleksy Sułek (1964-1966)
- ppłk dypl. Czesław Tyński (1966-1968)
- ppłk dypl. Romuald Królak (1968-1971)
- ppłk dypl. Zdzisław Anioł (1971-1974)
- mjr dypl. Jarosław Bielecki (1974-1976)
- mjr dypl. Jerzy Kufel (1976-1978)
- mjr dypl. Witold Nehring (1978-1979)
- mjr dypl. Leon Komornicki (1979-1984)
- mjr dypl. Zbigniew Jabłoński (1984-1986)
- mjr dypl. Andrzej Bilewicz (1987)
- mjr dypl. Piotr Makarewicz (1987-1989)
- mjr dypl. Janusz Paczkowski (1989-1990)
Podoficerowie:
- st. chor. sztab. Zenon Woźniak s. Józefa – technik kompanii remontowej, wyróżniony w 1985 roku wpisem do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich”[6]
Skład w latach 80. XX w.
- sztab
- 5 kompanii czołgów
W połowie lat 80. XX w. przeformowany na strukturę batalionową
- 3x batalion czołgów
- kompania zmechanizowana
- bateria plot
- kompania rozpoznawcza
- kompania saperów
- kompania łączności
- kompania medyczna
- kompania remontowa
- kompania zaopatrzenia
- pluton ochrony i regulacji ruchu
- pluton chemiczny
- dywizjon artylerii samobieżnej (od 1987)
Przypisy
- ↑ Rozkaz nr 07/MON z 4 maja 1967 roku.
- ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946 roku.
- ↑ a b Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy.
- ↑ a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 428.
- ↑ Etat Nr 5/25 pułku czołgów czasu „P” z 6 lutego 1946 r. W następnych latach jednostka była przeformowywana na etaty: Nr 5/33 pułku czołgów T-34 z 19 lutego 1947 r., Nr 5/38 pułku czołgów T-34 z 19 kwietnia 1948 r., Nr 5/43 pułku czołgów średnich Zmotoryzowanej Dywizji Piechoty z 30 marca 1949 r., Nr 5/84 pułku czołgów średnich Dywizji Zmechanizowanej z 3 marca 1951 r. i Nr 5/166 pułku czołgów średnich Dywizji Zmechanizowanej typu „A” z 19 września 1955 r.
- ↑ Wiesław Chłopek, Romuald Guzenda, Bogdan Sztuba, Związek Żołnierzy Wojska Polskiego w Żaganiu 1981-2014, Oficyna Wydawnicza „Dekorgraf”, Żagań 2014, ISBN 978-83-63532-28-4, s. 218.
Bibliografia
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wyd. TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
| Korpusy pancerne | |
|---|---|
| Dywizje pancerne | |
| Brygady pancerne | |
| Pułki czołgów | |
| Bataliony rozpoznawcze | |
| Pułki artylerii pancernej | |
| Dywizjony artylerii pancernej | |
| Wyposażenie |
Media użyte na tej stronie
LWP - barwy broni na kołnierze kurtek obowiązujące od stycznia 1945 - kadra pancerna i samochodowa
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Własna praca Kwz
Autor: Photo by Radomil, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Soviet T-55 in Arms museum in Poznan, Poland.
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Armored troops branch insignia