8 Szpital Okręgowy

8 Szpital Okręgowy

Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Rozformowanie	1939
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Toruń Grudziądz
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	służba zdrowia
Podległość	Okręg Korpusu Nr VIII

Szpitale Okręgowe WP w 1939

8 Szpital Okręgowy – jednostka organizacyjna służby zdrowia Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Zadaniem 8 Szpitala Okręgowego w Toruniu było leczenie wojskowych i osób uprawnionych do leczenia wojskowego Okręgu Korpusu nr VIII^[1]. Szpital dysponował ambulatorium dentystycznym, chirurgicznym, okulistycznym, laryngologicznym oraz przychodnią ogólną dla chorych. Komendant szpitala posiadał uprawnienia dowódcy pułku^[2].

Historia szpitala

Pod koniec 1921 roku Szpital Garnizonowy nr 1 przemianowano na 8 Wojskowy Szpital Okręgowy. Przy ulicy Szumana przychodnię przyszpitalną^[3].

Z dniem 1 października 1928 roku został zlikwidowany Szpital Wojskowy w Bydgoszczy przy jednoczesnym powiększeniu Szpitala Wojskowego w Grudziądzu o 100 łóżek^[4].

Z dniem 1 grudnia 1930 roku, ze względu na brak pomieszczeń w Toruniu, minister spraw wojskowych zarządził umieszczenie przy Garnizonowej Izbie Chorych w Grudziądzu 100 łóżkowego oddziału szpitalnego dla skórno-wenerycznych, należącego organizacyjnie do Szpitala Okręgowego Nr 8 w Toruniu, podporządkowanego jednak pod względem służbowym i fachowym komendantowi Garnizonowej Izby Chorych^[5].

Z dniem 1 lipca 1931 roku minister spraw wojskowych wcielił kadrę 8 batalionu sanitarnego, bez zmiany nazwy i zadań, do 8 Szpitala Okręgowego i jednocześnie zwiększył skład osobowy szpitala o skład osobowy kadry^[6].

W dniach 3 i 4 września 1939 rozpoczęto ewakuację szpitala. 16 września personel szpitala dostał się do niewoli. budynki szpitala Niemcy zajęli już 7 września i zorganizowali w nim szpital dla Wehrmachtu^[3].

Struktura organizacyjna

Organizacja szpitala w 1923^[7]:

• komendant, kancelaria i komisja gospodarcza,
• oficer administracji budynków i magazynów,
• oddziały chorych i pracowni klinicznych: chorób wewnętrznych, zakaźny, chirurgiczny, ginekologiczny, dermatologiczny, oddział neurologiczny, okulistyczny i laryngologiczny;
• pracownia bakteriologiczna
• pracownia rentgenowska,
• prosektorium,
• ambulatorium dentystyczne,
• apteka okręgowa,
• trzy plutony obsługi sanitarnej

Szpital posiadał 600 łóżek.

Kadra szpitala

Komendanci szpitala

• płk lek. Franciszek Białokur (był w 1923)^[1]
• płk lek. dr Eugeniusz Piestrzyński (II 1924^[8] – 1925)
• ppłk lek. dr Zygmunt Gilewicz (XI 1925 – V 1927 → p.o. szefa 8 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego)
• ppłk lek. dr Arnold Felicki (V 1927 – VII 1929)
• ppłk / płk lek. Bolesław Błażejewski (XII 1929 – VI 1934 → szef sanitarny DOK V)
• ppłk lek. Leopold Rudke (od VI 1934^[9])
• ppłk lek. dr Eugeniusz Stanisław Krawczyk (1939)

Komendanci filii 8 Szpitala Okręgowego i Szpitala Wojskowego w Bydgoszczy

• ppłk lek. Mieczysław Sosnowski (p.o. III^[10] – XI 1926 → komendant 9 Szpitala Okręgowego)
• mjr lek. Bolesław Błażejewski (p.o. XI 1926^[11] – XI 1928 → starszy lekarz 61 pp)

Komendanci filii 8 Szpitala Okręgowego w Grudziądzu

• ppłk lek. dr Kazimierz Marzinek (X 1931^[12] – 30 VI 1934 → stan spoczynku^[13])
• mjr lek. Kazimierz Walenty Rytter (VI 1934^[14] – 1936 → starszy lekarz 9 pp Leg.)
• ppłk lek. dr Jan Kumelowski (1938 – 1939)

Obsada personalna i struktura w marcu 1939 roku

Ostatnia „pokojowa” obsada personalna szpitala^[15][a]

• komendant szpitala – vakat
• pomocnik komendanta szpitala – ppłk dr Marian Dietrich(*)^[b]
• starszy ordynator oddziału chirurgicznego – ppłk dr Jan Antoni Korczakowski
• starszy ordynator oddziału wewnętrznego – ppłk dr Tadeusz Orzechowski
• ordynator oddziału – mjr dr Aleksander Czesław Piwowarczyk
• starszy ordynator oddziału ocznego – mjr dr Henryk Stanisław Chyrczakowski
• st ordynator oddziału uszno-gardłowego – mjr dr Jan Tadeusz Kowalski
• starszy ordynator oddziału skórno-wenerycznego – ppłk dr Jan Antoni Pęski
• starszy ordynator oddziału nerwowego – mjr dr Stefan Bogusławski
• kierownik pracowni rentgenowskiej – mjr dr Marian Mroczkowski
• kierownik pracowni bakteriologiczno-chemicznej – kpt. dr Leon Piotr Studziński
• kierownik apteki – por. mgr Stanisław Chojnowski
• praktyka szpitalna – kpt. lek. Mieczysław Grzeszek
• pomocnik komendanta ds. gospodarczych – kpt. Ignacy Jakub Brózda
• oficer gospodarczy – kpt. int. Władysław Zygmunt Januszewski
• dowódca plutonu gospodarczego – chor. Jan Mytko
• kapelan – kpl. ks. Antoni Chojecki
• na kursie – kpt adm. (piech.) Józef Bartczak

kadra zapasowa 8 Szpitala Okręgowego

• komendant kadry – ppłk dr Marian Dietrich (*)^[b]
• lekarz kadry – ppor. lek. Tadeusz Antoni Lenart
• oficer mobilizacyjny – kpt adm. (piech.) Józef Pyka
• oficer ewidencji personalnej – kpt adm. (piech.) Witold Urbanowicz
• oficer materiałowy – por. mgr Tadeusz Władysław Szauber
• zastępca oficera materiałowego – chor. Stanisław Kurowski
• dowódca kompanii szkolnej – kpt. Władysław II Pająk
• dowódca I plutonu – por. adm. (piech.) Kazimierz Witkowski
• dowódca II plutonu – chor. Jan Antoni Schulz

Filia 8 Szpitala Okręgowego w Grudziądzu

• komendant filii – ppłk dr Jan Kumelowski
• oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Seweryn Borecki

Żołnierze Szpitala – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego^[18]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.

• Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Toruniu. [dostęp 2018-07-18].