900

Wydarzenia

Miejsca

Imperium Arabskie

• Wiosna – siły pod dowództwem transoksańskiego emira Isma'il ibn Ahmad zwyciężyły w Balch (Północny Afganistan) nad Amrem ibn al-Layth; ten ostatni zostaje schwytany i wysłany do kalifa Al-Mu'tadida w Bagdadzie^[1]. Dynastia Samanidów rządzi Khorasanem, a także Transoksanią^[2]. Kilka miesięcy później Samanowcy podbili emirat Zaydida w Tabarystanie. To zwycięstwo zapoczątkowało rozproszenie miejscowych szyitów przez nową sunnicką potęgę.
• Wojna arabsko-bizantyjska: cesarz Leon VI rozpoczyna ofensywę przeciwko armii Abbasydów w Cylicji, Mezopotamii i Armenii. Kontynuuje także wojnę z muzułmanami na Sycylii i południowych Włoszech^[3].
• Fatymidzi odrywają się od kalifatu Abbasydów i migrują do Afryki Północnej. Twierdzą, że są potomkami Fatimy bint Muhammad, córki islamskiego proroka Mahometa.
• Karmaci z Al-Bahrayn, pod Abū-Sa'id Jannābī, odnieśli wielkie zwycięstwo nad armią Abbasydów dowodzoną przez Al-Abbasa ibn 'Amra al-Ghanawi.

Europa

• Zbudowano gród plemienny w miejscowości Ewinów w Wielkopolsce^[4].
• 4 lutego – możni wybrali na króla wschodniofrankońskiego Ludwika III Dziecię, syna cesarza Arnulfa. Najbardziej wpływowymi radnymi Ludwika są Hatto I, arcybiskup Moguncji i Salomon III – biskup Konstancji^[5].
• Wiosna – Atenulf I, lombardzki książę Kapui, podbija Księstwo Benewentu. Pozbywa się księcia Radelchisa II i jednoczy dwie południowe księstwa Lombard w Mezzogiorno (południowe Włochy). Bizantyjczycy oferują strategiczny sojusz Atenulfowi, który kieruje kampanią przeciwko Saracenom. Osiedliły się nad brzegiem rzeki Garigliano. Stąd arabskie hordy przeprowadzały regularne najazdy^[6].
• 8 czerwca – Edward Starszy (syn Alfreda Wielkiego) zostaje koronowany na króla Anglii w Kingston upon Thames^[7].
• 17 czerwca – Baldwin II Łysy, hrabia Flandrii, zamordował Fulka Czcigodnego, biskupa Reims^[8].
• 29 czerwca – Wenecjanie bronią się przed najeźdźcami madziarskimi w Rialto^[9].
• Lato – Po śmierci żony Zoe Zoutzes cesarz bizantyjski Leon VI poślubia Eudokię Bajanę^[10]
• Sierpień – Abdallah, syn aghlabidzkiego emira Ibrahima II, tłumi bunt swoich muzułmańskich poddanych, a następnie inicjuje kampanię przeciwko ostatnim bizantyńskim fortecom na Sycylii^[3].
• 13 sierpnia – Zwentibold, król Lotaryngii, zostaje zabity w bitwie nad Mozą, walcząc ze swymi zbuntowanymi poddanymi, którzy następnie uznają Ludwika IV za prawowitego zwierzchnika^[11]
• 12 października – Po najazdach Madziarów na Lombardię król Ludwik III Ślepy zostaje wezwany do Włoch przez szlachciców. Podbija Pawię, zmuszając króla Berengara I do ucieczki i zostaje Królem Włoch^[12].
• Król Donald II zostaje zabity po 11 latach panowania. Jego następcą zostaje jego kuzyn Konstantyn II jako król Szkocji^[13]; jego rządy będą trwały ponad 40 lat.
• Docibilis I z Gaety i jego Saraceńscy najemnicy podjęli nieudany atak na Kapuę^[14].
• Po odrzuceniu propozycji sojuszu przez Bawarów, Węgrzy zaatakowali ten kraj, okupując Panonię, która do dziś pozostaje częścią państwa węgierskiego.

Azja

• 21 kwietnia – Namwaran i jego dzieci, Lady Angkatan i Bukah, otrzymują ułaskawienie od Lakana (władcy) Tondo, reprezentowanego przez Jayadewa, lorda ministra regionu Pila, który uwolnił ich od wszystkich swoich długów zapisanych w tzw. "Laguna Copperplate Inscription" (Filipiny).
• Maravarman Rajasimha II, król Pandy, zaczyna rządzić. Ciągle toczy wojnę z Cholą (swoim panem) i zostaje ostatnim władcą pierwszego imperium Pandy (Indie)^[15].
• 1 grudnia – Imperator Zhao Zong zostaje zniesiony i zmuszony przez grupę eunuchów Tang prowadzonych przez Liu Jishu, by zrzec się tronu swojemu synowi, Księciu Li Yu (do 901).

Ameryka

• Okres postklasyczny: cywilizacja Majów, która rozkwitła przez około 650 lat na wyżynnych obszarach, 9obecnie Ameryka Środkowa), dobiega końca w wyniku wyczerpania zasobów rolnych lub działań wojennych pomiędzy około 40 rywalizującymi miastami-państwami. Wielkie kamienne piramidy, boiska i inne konstrukcje w takich miastach jak Tikal, Copán i Palenque są opuszczone i porośnięte dżunglą, podobny los spotka rzeźby Majów, którzy opracowali kalendarz oparty na niemal doskonałych astronomicznych pomiarach. Miasta takie jak Chichen Itza, Mayapan i Uxmal na wyżynach Półwyspu Jukatan będą nadal się rozwijać.
• W Peru ludzie z Lambayeque osiedlają się na obszarach wcześniej opracowanych przez Moche (przybliżona data).

Wydarzenia tematyczne

Sztuka

• ok. 900-1230 – ludzie z plemienia Pueblo budują Pueblo Bonito w Kanion Chaco w Nowym Meksyku,

Religia

• Data dzienna nieznana:
  • W styczniu zmarł Papież Jan IX^[16]
  • Hrabia Baldwin II Łysy po konflikcie z arcybiskupem Reims Fulkiem i jego zabójstwie został wyklęty przez papieża Benedykta IV.

Handel

• Na wschodnie wybrzeże Afryki ma wpływ handel, a arabscy, perscy i indyjscy kupcy mieszają się z rdzennym Bantu. Wiele przybrzeżnych Bantu przyjmuje islam, sięgając aż na południe, do Sofali (Mozambik).

Odkrycia

• Grenlandia zostaje odkryta przez Norseman Gunnbjörn Ulfsson, płynącego z Norwegii na Islandię: jest zestrzelony przez burzę i widzi kilka wysp u wybrzeży (przybliżona data).

Medycyna

Perski naukowiec Muhammad ibn Zakariya al-Razi odróżnia ospę od odry w trakcie swoich badań.

Urodzili się

• Abū Ja'far al-Khāzin, perski astronom (zm. 971)
• Adaldag, arcybiskup Bremy (przybliżona data) (zm. 988)
• Berengar II, król Włoch (przybliżona data) (zm. 966)
• Bertold, książę Bawarii (przybliżona data) (zm. 947)
• Konrad, biskup Konstancji (przybliżona data) (zm. 975)
• Fujiwara no Saneyori, japoński mąż stanu (zm. 970)
• Gero, arcybiskup Kolonii (przybliżona data) (zm. 976)
• Gero, frankijski szlachcic (przybliżona data) (zm. 965)
• Jean de Gorze, frankisjki opat i dyplomata (zm. 974)
• Mord Fiddle, islandski farmer i znawca prawa (zm. 968)
• Nikodem z Mammoli, włoski mnich (zm. 990)
• Ramiro II, król Leónu (przybliżona data) (zm. 951)
• Ramwold, frankijski opat (przybliżona data) (zm. 1000)
• Ratbod, frankijski dowódca wojskowy, hrabia na Diessen-Andechs (przybliżona data) (zm. 953)
• Yang Pu, władca Wu (zm. 939)

Zmarli

• Thiện Hội – wietnamski mistrz thiền ze szkoły vô ngôn thông.
• 17 czerwca – Fulko Czcigodny, arcybiskup Reims
• 13 sierpnia – Zwentibold, król imperium Lotaryngii (ur. 870)
• Donald II, król Piktów (Szkocja)
• Dongshan Shouchu, chiński nauczyciel Zen
• Eardulf, biskup Lindisfarne (data przybliżona)
• Fujiwara no Takafuji, japoński szlachcic (ur. 838)
• Ibn Abi Asim, Uczony muzułmańskich sunnitów (ur. 822)
• Jan IX, papież Kościoła katolickiego
• Lde-dpal-hkhor-btsan, Indyjski władca (ur. ok 870)
• Litan, irlandzki opat (data przybliżona)
• Liu Chongwang, Kanclerz Dynastii Tang (ur. ok 839)
• Li Zhirou, Kanclerz Dynastii Tang
• Merfyn ap Rhodri, król Powys (data przybliżona)
• Muhammad ibn Zayd, emir Tabarystanu (Północny Iran)
• Ono no Komachi, japoński poeta (data przybliżona) (ur. ok 825)
• Tadg mac Conchobair, król Connacht (Irlandia)
• Wang Tuan, Kanclerz Dynastii Tang
• Wulfhere, arcybiskup York (data przybliżona)

Przypisy