98 Dywizjon Artylerii Ciężkiej

98 Dywizjon Artylerii Ciężkiej
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1939

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

9 Pułk Artylerii Ciężkiej

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Edward Chmelik

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

artyleria

Podległość

Armia „Modlin”, Armia „Warszawa”

98 Dywizjon Artylerii Ciężkiej (98 dac) – pododdział artylerii ciężkiej Wojska Polskiego II RP.

Dywizjon nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w ostatniej dekadzie sierpnia 1939 roku na bazie baterii 20 dywizjonu artylerii ciężkiej (II RP) (pokojowego) przez 9 pułk artylerii ciężkiej[1] dla Armii „Modlin”[2].

98 dac w kampanii wrześniowej

Mobilizacja

98 dywizjon artylerii ciężkiej typu I został zmobilizowany w ramach mobilizacji alarmowej w okresie od 26 do 29 sierpnia 1939 roku przez 9 pułk artylerii ciężkiej we Włodawie. Zalążkiem formowanego 98 dac stały się obie baterie „pokojowego” 20 dywizjonu artylerii ciężkiej istniejącego od 1938 roku. Dywizjon został skompletowany zgodnie z etatem, nie otrzymał jedynie radiostacji oraz zmobilizowane konie i wozy były częściowo nieprzydatne dla artylerii ciężkiej. Mobilizowany był we wsi Suszno w pobliżu Włodawy. Dowódcą dywizjonu został wyznaczony kpt. Edward Chmelik. 4 września 98 dac został załadowany do transportów kolejowych[3][4].

Działania wojenne

Poprzez Brześć n/Bugiem, Łuków, Dęblin i Jabłonnę-Legionowo 98 dywizjon dotarł w pas działania Armii „Modlin”. W trakcie transportu kolumna amunicyjna dywizjonu, została zbombardowana podczas przejazdu przez Warszawę na Pradze, poniosła straty w zabitych i rannych oraz w koniach. 3 bateria po wyładowaniu w Markach została skierowana do Warszawy[2] i zajęła 6 września stanowiska ogniowe w Parku Traugutta obok Cytadeli. 6 września dywizjon wyładował się w rejonie Jabłonna Legionowo i nocą zajął stanowiska ogniowe w lesie koło Nieporętu. Punkty obserwacyjne 1 i 2 baterii umieszczono na wzgórzach na południowym brzegu Narwi. 8 września obie baterie ostrzeliwały piechotę niemiecką usiłującą sforsować Narew w rejonie Serocka, punkty obserwacyjne wysunięto do Ryni. 98 dac działał w składzie GO gen. Zulaufa. Realizując rozkazy 98 dac przesunął się do lasów koło miejscowości Czarna. 11 i 12 września przemieścił się na szosę Radzymin-Warszawa i zajął stanowiska w północnej części Marek z kierunkiem ostrzału na Radzymin. Nocą 13/14 września 98 dac odmaszerował do Warszawy. Bateria 2 dołączyła do baterii 3, lokując swój punkt obserwacyjny na wieży kościoła św. Wojciecha. Baterie 2 i 3/98 dac i 5/2 pułku artylerii ciężkiej oraz dowództwo 98 dac stanowiły grupę artylerii ogólnego działania kpt. Chmelika na pododcinku północnym odcinka "Warszawa-Zachód". Bateria 1/98 dac zajęła stanowiska ogniowe w Łazienkach i stanowiła artylerię ogólnego działania pododcinka południowego odcinka „Warszawa-Zachód”. Do dnia kapitulacji stolicy baterie 98 dac wspierały ogniem własną piechotę, ostrzeliwały koncentrację niemieckich oddziałów z własnych obserwacji i na rozkaz dowództwa artylerii Armii „Warszawa”. Po kapitulacji stolicy część karabinów i pistoletów zakopano na stoku Cytadeli od ul. Czarnieckiego[5].

Struktura organizacyjna i obsada etatowa

  • Dowódca dywizjonu — kpt. Edward Chmelik[6]
  • adiutant dywizjonu - ppor. Alojzy Klimek
  • oficer zwiadowczy - ppor. rez. inż. Władysław Kozakiewicz
  • dowódca 1 baterii — kpt. Tadeusz Dąbrowski
    • oficer zwiadowczy - plut. pchor. Jurewicz
    • oficer ogniowy - ppor. rez. mgr Franciszek Stemler
  • dowódca 2 baterii — kpt. Edward Niemesz
    • oficer zwiadowczy - ppor. Witold Twardowski
    • oficer ogniowy - ppor. rez. Karol Tajchert
  • dowódca 3 baterii — kpt. Jan Maziarz
    • oficer zwiadowczy - ppor. Stefan Buczyński
    • oficer ogniowy - ppor. rez. inż. Janusz Krotkiewicz

Przypisy

Bibliografia

  • Karol Lucjan Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914-1939. Londyn: 1975.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010. ISBN 978-83-86100-83-5. OCLC 674626774.
  • Andrzej Szczepański: 9 Pułk Artylerii Ciężkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, zeszyt 69. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1998. ISBN 83-87103-57-8.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).