9 Brygada Jazdy
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka Bitwa pod Żurominkiem | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | DJ („północna”) |
9 Brygada Jazdy (9 BJ) – wielka jednostka jazdy Wojska Polskiego II RP.
Sformowana w pierwszej połowie sierpnia 1920 roku. Brygada walczyła w składzie 1 p.szwol. 201 p.szwol.[a], 203 puł[b] i 1 bateria 7 dak. Brygada weszła w skład 2 DJ płk. Gustawa Dreszera. Do września 1920 działała w pasie 5 Armii, a następnie w składzie dywizji i korpusu jazdy na Wołyniu. Po zakończeniu działań wojennych w przebywała w rejonie Chełm – Włodzimierz Wołyński[2].
W maju 1921 roku, na bazie wojennej 9 Brygady Jazdy, w DOK IX sformowana została IX Brygada Jazdy z miejscem postoju dowództwa[c] w Baranowiczach[1].
Formowanie
W okresie największego nasilenia walk na przedpolach Warszawy generał Józef Haller rozkazem organizacyjnym nr 3826/III z 14 sierpnia 1920 dokonał reorganizacji kawalerii Frontu Północnego i nakazał zorganizowanie dwóch dywizji jazdy. Istniejąca już dywizja północna miała podlegać dowódcy 5 Armii, a jej zadaniem była osłona lewego skrzydła i tyłów ugrupowania obronnego. Tym samym rozkazem wyznaczony został na stanowisko dowódcy dywizji jazdy („północnej”) płk. Gustawa Orlicza-Dreszera[d]. Dysponując 1. i 201 pułkiem szwoleżerów, 2., 108., 115. i 203 pułkiem ułanów, płk Dreszer przydzielił je brygadom: 8. – mjr. Zygmunta Podhorskiego[e] i 9 BJ mjr. Jana Głogowskiego. Większość żołnierzy tych pułków stanowili ochotnicy, słabo wyszkoleni i nie obyci w działaniach bojowych[3].
Działania zbrojne
Działania zbrojne brygada na froncie północnym rozpoczęła latem 1920 w strukturze Dywizji Jazdy gen. Dreszera. W jej skład wchodziły: 1 pułk szwoleżerów, 201 pułk szwoleżerów, 203 pułk ułanów.
17 sierpnia 203 pułk otrzymał rozkaz frontowego natarcia na Marcelin i Baboszewo. 1 pszwol obchodził lewe skrzydło Rosjan i miał uderzyć na Baboszewo od północy.
Piechota sowiecka zaatakowała w kierunku na Płońsk i w ciężkich walkach zaczęła spychać 201 pszw. Wtedy to, na lewe skrzydło rosyjskiego natarcia, ruszyło pod dowództwem mjra Grobickiego uderzenie 1pszwol. Nieprzyjaciel wycofał się w kierunku na Skarbiewo.
Wynikiem szarży było zdobycie 2 dział, 21 km, 800 jeńców i taborów całej dywizji rosyjskiej.
Struktura organizacyjna w październiku 1920
- dowództwo
- 203 pułk ułanów
- 1 pułk szwoleżerów
- 201 pułk szwoleżerów[4]
- dak mjr. Wąsowicza (1/4 dak i 1/2 dak)[5]
- 1/9 dak[6].
Obsada personalna
Dowódcy brygady:
| Obsada personalna dowództwa brygady w październiku 1920[9] | |
|---|---|
| Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
| Dowódca brygady | mjr Jan Głogowski |
| Zastępca dowódcy brygady | mjr Witold Ciechomski |
| Szef sztabu | rtm. Kazimierz Czerwiński |
| Adiutant | ppor. Edward Goetl |
| I oficer sztabu | rtm. Mikołaj Wisznicki |
| Oficer gospodarczy | pchor. Mieczysław Sydry |
Uwagi
- ↑ Późniejszy 3 pułk szwoleżerów
- ↑ Późniejszy 27 pułk ułanów
- ↑ Miejscem postoju dowództwa do lipca 1921 był Kalisz, następnie krótko Nieśwież i ostatecznie Baranowicze<
- ↑ Poprzednik płk. Gustawa Orlicza-Dreszera, gen. Karnicki, po przekazaniu dowództwa miał udać się do Kutna w celu objęcia nowo formowanej Dywizji Jazdy tworzonej z Grupy Jazdy Ochotniczej mjr. Jaworskiego.
- ↑ Major Zygmunt Podhorski nie objął dowodzenia 8 Brygadą jazdy, bowiem do 17 sierpnia dowodził nią gen. Karnicki, a następnie ppłk Stablewski[3].
Przypisy
- ↑ a b Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. s. 25.
- ↑ Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. s. 19.
- ↑ a b Wyszczelski 2006 ↓, s. 134.
- ↑ Strukturę organizacyjną podano za: Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. s. 21.
- ↑ Łubieński 1929 ↓, s. 21.
- ↑ Zarzycki 2001 ↓, s. 3.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 345.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 29 grudnia 1920 roku, s. 1441.
- ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 956.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- "Księga jazdy polskiej", pod protektoratem marsz. Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint, Bellona Warszawa 1993
- Mirosław Giętkowski, Artyleria konna Wojska Polskiego 1918-1939, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, ISBN 83-7174-823-X, OCLC 69505837.
- Władysław Łubieński: Zarys historji wojennej 4-go dywizjonu artylerii konnej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
- Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Crear, 1992. ISBN 83-900345-0-7.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zagon na Korosteń (8 - 12 października 1920)
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bitwa pod Rohaczowem (1 października 1920)