9 Pułk Strzelców Granicznych

9 Pułk Strzelców Granicznych
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1920
Rozformowanie1921
Tradycje
Rodowód1 dywizjon WSG
Organizacja
FormacjaStrzelcy Graniczni
PodległośćDowództwo Strzelców Granicznych

9 Pułk Strzelców Granicznych – jednostka organizacyjna Strzelców Granicznych w II Rzeczypospolitej.

Powstał on na bazie 1 samodzielnego dywizjonu Strzelców Granicznych, a 2 dywizjon został utworzony z kadry szwadronu szkolnego oraz z naboru rekruta.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Po marcowej reorganizacji w 1920 roku formacji granicznych przystąpiono do formowania dalszych większych jednostek granicznych i powiększania składu osobowego korpusu. Rozkazem ministra spraw wojskowych z 7 maja 1920 roku nakazano sformowanie 9 pułku Strzelców Granicznych[1][2]. Rozkaz nakazywał[3]:

W ślad za rozporządzeniem nr 4540/org., celem obsadzenia odcinka wołyńskiego kordonu sanitarnego zarządzam przeformowanie 1 samodzielnego dywizjonu Strzelców Granicznych […]

Dowództwo samodzielnego dywizjonu zostało przemianowane na dowództwo 9 pułku Strzelców Granicznych, a dowódca dywizjonu objął czasowo dowództwo pułku. 1 samodzielny dywizjon StG stał się I/9 pStG, a jego dowództwo utworzono z personelu dowództw szwadronów[3].

II dywizjon powstał w wyniku wydzielenia ze szwadronu szkolnego czterech szwadronów liniowych, a jego dowództwo z personelu szwadronów, w tym szwadronu szkolnego[3]. Szwadron szkolny 1 samodzielnego dywizjonu StG przemianowany został na szwadron szkolny 9 pułku[3]. Formowanie przebiegało dość sprawnie. Znaczne braki odczuwano w koniach taborowych. Według meldunku nadesłanego 9 maja, pododdziały 9 pułku nie mogły wyjść na granicę z braku koni taborowych[1].

W myśl rozkazu o formowaniu, pułk został wyznaczony do ochrony odcinka kordonu sanitarnego wzdłuż wschodnich granic powiatów Łuck, Dubno, Krzemieniec i po zakończeniu formowania miał wyjść z podporządkowania DOG Warszawa i wejść w podporządkowanie DOG Lublin[4].

W połowie czerwca 1920 roku 9 pułk Strzelców Granicznych przerzucono do innego rejonu[5].

9 listopada 1920 szkolny szwadron 9 pułku StG przemianowany został na szwadron zapasowy 1 pułku strzelców konnych, a dowództwo nad nim objął mjr Skoryna[6].

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku
  • ppłk Stanisław Szemioth (V 1920 –)
  • ppłk Witold Sieciński (p.o. od 14 X 1920)[7]

Obsada personalna pułku 9 czerwca 1920[8][2]:

  • dowódca pułku – ppłk Stanisław Szemioth
    • zastępca dowódcy pułku – mjr Juliusz Menżet
    • adiutant pułku – ppor. Kazimierz Szumski
    • kapelan – ks. kpl. Hipolit Skibiński
  • dowódca I dywizjonu – mjr Marian Norejko
    • dowódca 1 szwadronu – por. Roman Rumsza
    • dowódca 2 szwadronu – kpt. Adam Leszuk
    • dowódca 3 szwadronu – por. Stanisław Ulankiewicz
    • dowódca 4 szwadronu – por. Czesław Orło
  • dowódca II dywizjonu – mjr Gustaw Soszyński
    • dowódca 5 szwadronu – rtm. Piotr Powszedny
    • dowódca 6 szwadronu – ppor. Hipolit Ciągliński
    • dowódca 7 szwadronu – ppor. Józef Jerzy Mularczyk
    • dowódca 8 szwadronu – rtm. Antoni Hajkiewicz
  • dowódca szwadronu szkolnego – ppor. Apolinary Dudziński

Obsada personalna pułku 29 września 1920[9]:

  • dowódca pułku – ppłk Witold Sieciński
    • zastępca dowódcy pułku – mjr Kazimierz Sokołowski
    • adiutant pułku – kpt. Kazimierz Szumski
    • kapelan – ks. kpl. Hipolit Skibiński
  • dowódca I dywizjonu – kpt. Adam Leszuk
    • dowódca 1 szwadronu – por. Feliks Żurawski
    • dowódca 2 szwadronu – por. Jan Krzeczkowski
    • dowódca 3 szwadronu – ppor/por. Czesław Kiełbiewski (Kiełbiński)[10]
    • dowódca 4 szwadronu – por. Zygmunt Studziński
  • dowódca II dywizjonu – mjr Gustaw Soszyński
    • dowódca 5 szwadronu – kpt. Władysław Cywiński
    • dowódca 6 szwadronu – por. Mieczysław Kośmiński[10]
    • dowódca 7 szwadronu – ppor./por. Józef Gaszyn Piekarski[10]
    • dowódca 8 szwadronu – ppor. Józef Bieńkowski
  • dowódca szwadronu szkolnego – mjr Augustyn Skoryna
    • oficer szwadronu – ppor Czesław Kiełbiński[10]
    • oficer szwadronu – ppor. Stefan Kuczyński[10]
  • Ponadto:
    • ppor Jerzy Łukaszewicz[10]
    • ppor Jan Nowakowski[10]
    • ppor Wacław Nowina-Przybylski[10]

Przekształcenia

Przypisy

  1. ↑ a b Dominiczak 1975 ↓, s. 109.
  2. ↑ a b Sobczak 2019 ↓, s. 129.
  3. ↑ a b c d Przeformowanie oddziałów StG ↓, s. 14.
  4. ↑ Przeformowanie oddziałów StG ↓, s. 15.
  5. ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 111.
  6. ↑ Zmiany organizacyjne StG ↓, s. 116.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920, s. 1100.
  8. ↑ Wykazy imienne oficerów pstg ↓, s. 208.
  9. ↑ Wykazy imienne oficerów pstg ↓, s. 216.
  10. ↑ a b c d e f g h „Dziennik Personalny” (R.1, Nr 41), MSWojsk, 27 października 1920, s. 1113.

Bibliografia

  • Materiały dotyczące przeformowania i rozformowania oddziałów Strzelców Granicznych 1920–1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Zmiany organizacyjne w formacji Strzelców Granicznych 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
  • Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
  • Antoni Krzysztof Sobczak: 9 Pułk Strzelców Granicznych i jego ciechanowski epizod (od 28 października do 1 grudnia 1920 r.) – przyczynek do historii polskich formacji granicznych. W: Wywiad i kontrwywiad a bezpieczeństwo Polski odrodzonej po 1918 roku. Henryk Ćwięk (red.) Malwina Siewier (red.). Warszawa: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 2019. ISBN 978-83-8098-803-3.
Formacje graniczne II Rzeczypospolitej
Straż Graniczna (1918–1919)
Wojskowa Straż Graniczna
Strzelcy Graniczni
Bataliony Wartownicze
Bataliony Etapowe

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).