AGM-114 Hellfire

AGM-114 Hellfire

Pocisk Longbow Hellfire – przekrój.
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Lockheed Martin, Rockwell International Corporation, Northrop Grumman
Rodzaj	powietrze-ziemia
Przeznaczenie	przeciwpancerny, burzący
Data konstrukcji	1971
Lata produkcji	od 1982
Długość	163 cm
Średnica	17,8 cm
Rozpiętość	33 cm
Masa	45 kg
Napęd	silnik rakietowy na paliwo stałe
Prędkość	1530 km/h (1,25 Ma)
Zasięg	od 500 do 8000 m
Naprowadzanie	laserowe
Masa głowicy	8 kg
Użytkownicy
Egipt, Izrael, Norwegia, Singapur, Stany Zjednoczone, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania

AGM-114 Hellfire – akronim nazwy angielskiej Helicopter launched fire-and-forget – śmigłowcowy pocisk typu wystrzel i zapomnij (Hellfire oznacza również ogień piekielny). Amerykański kierowany pocisk rakietowy klasy powietrze-ziemia (AGM – Air-to-Ground Missile) zaprojektowany do niszczenia celów opancerzonych oraz innych celów jednostkowych, wystrzeliwany ze stanowisk ukrytych przed ostrzałem nieprzyjaciela, również bez bezpośredniej widoczności celu. Pocisk Hellfire jest naprowadzany głównie wiązką laserową, ale możliwe jest zastosowanie także innych modułów naprowadzających. Głównym zastosowaniem pocisku jest rażenie silnie opancerzonych celów, głównie czołgów, po wystrzeleniu go z wyrzutni zamontowanych na śmigłowcach, ale także samolotach (C-130 Hercules), bezzałogowych aparatach latających i pojazdach naziemnych (HMMWV). Zasięg rażenia pocisku AGM-114 jest najdłuższy ze wszystkich używanych przez armię amerykańską pocisków tego typu.

Hellfire II jest unowocześnioną wersją pocisku wyposażonego w laserowy system naprowadzający.

Pomimo tego, że akronim Hellfire określa pocisk jako wystrzel i zapomnij nie posiada on własności broni tego typu. Wszystkie wersje naprowadzane wiązką laserową wymagają podświetlenia celu przez cały czas lotu AGM-114 od wystrzelenia do trafienia w cel. Dopiero pocisk w wersji AGM-114L wyposażonej w unowocześniony system naprowadzający Longbow Hellfire Modular Missile System wspomagany radarem (pracującym na milimetrowych długościach fali) z naprowadzaniem bezwładnościowym jest rzeczywiście pociskiem typu wystrzel i zapomnij, który nie wymaga śledzenia jego toru lotu po wystrzeleniu.

Pociski AGM 114 Hellfire, AGM-65 Maverick i wystrzeliwane z platform powietrznych BGM-71 TOW mają zostać zastąpione około roku 2011 nowym uniwersalnym pociskiem rakietowym typu JCM (Joint Common Missile). Nowe pociski mają mieć moduł naprowadzający pracujący w trzech trybach oraz uniwersalną głowicę bojową łączącą w sobie cechy wielu obecnie używanych wersji pocisków Hellfire.

Koszt pocisku w wersji B/C wynosił około 25 tysięcy dolarów, a obecnie używanych modeli AGM-114K Hellfire II dochodzi do 65 tysięcy.

Użycie bojowe AGM-114 Hellfire

Pierwszy raz pociski Hellfire zostały użyte bojowo przez armię amerykańską podczas operacji Just Cause w Panamie w 1990 roku. Rok później, podczas operacji Pustynna Burza 17 stycznia 1991 roku, osiem śmigłowców typu AH-64 Apache uzbrojonych w pociski rakietowe AGM-114 i Hydra 70 zaatakowało dwie Irackie stacje radarowe wczesnego ostrzegania. Na początku 2002 roku po raz pierwszy uzbrojono w pociski Hellfire bezzałogowy aparat latający MQ-1 Predator i użyto go bojowo. 14 stycznia 2006 roku CIA przeprowadziła z użyciem 10 pocisków Hellfire, zamontowanych na bezzałogowych MQ-1 Predator, atak na prawdopodobne miejsce pobytu Aymana al-Zawahiriego, drugiego po Osamie bin Ladenie przywódcy organizacji Al-Ka’ida. W ostrzelanej wiosce pakistańskiej Damadola nie było jednak al-Zawahiriego, a ofiarami ataku padło 18 mieszkańców.

Platformy i systemy bojowe pocisków AGM-114

AGM-114 Hellfire na śmigłowcu AH-64 Apache

• AH-1W Cobra
• AH-64/WAH-64 Apache
• Eurocopter Tiger ARH
• MH-60R Seahawk
• OH-58D Kiowa Warrior
• MQ-1B Predator
• UH-60 Black Hawk
• Łódź rakietowa P 6297 Hellfire Missile Boat
• Przenośne naziemne systemy rakietowe

Prowadzono próby z wystrzeliwaniem pocisków Hellfire z pojazdów Humvee (HMMWV), oraz Improved TOW Vehicle (ITV). Strzelanie testowe wykonywano również z samolotów C-130 Hercules. Szwecja i Norwegia używają pocisków AGM-114 Hellfire do obrony wybrzeża.

Odmiany pocisków AGM-114

AGM-114A Hellfire

Podstawowa wersja pocisku Hellfire przeznaczona do niszczenia czołgów i innych pojazdów opancerzonych. Zasięg pocisku 8000 m, naprowadzanie wiązka laserową. Głowica kumulacyjna przeciwpancerna typu HEAT o masie 8 kg. Masa całego pocisku – 45 kg. Długość całkowita 163 cm.

AGM-114B/C Hellfire

Unowocześniona odmiana podstawowej wersji pocisku wyposażona w silnik M120E1 generujący mniejszą ilość dymu i elektroniczne urządzenie uzbrajające lub zabezpieczające głowicę pocisku SAD (Safing/Arming Device) zwiększającą bezpieczeństwo. Masy i wymiary identyczne jak wersji podstawowej.

AGM-114D/E Hellfire

Planowana usprawniona wersja pocisku AGM-114B/C z cyfrowym autopilotem. Nigdy nie została zbudowana.

AGM-114F Hellfire

Wersja przejściowa pocisku o takim samym przeznaczeniu jak podstawowy Hellfire. Zasięg 7000 metrów, naprowadzanie wiązką laserową. Głowica kumulacyjna typu HEAT tandemowa o masie 9 kg. Masa całego pocisku 48,5 kg, a długość 180 cm.

AGM-114G Hellfire

Planowana usprawniona wersja przejściowa AGM-114F z urządzeniem zabezpieczjącym SAD tak jak w wersji AGM-114B/C. Nigdy nie została zbudowana.

AGM-114H Hellfire

Planowana usprawniona wersja pocisku AGM-114F z cyfrowym autopilotem. Nigdy nie została zbudowana.

AGM-114K Hellfire II

Nowa wersja pocisku wyposażona w cyfrowego autopilota, półaktywną laserową głowicę naprowadzającą z możliwością zapamiętania pozycji celu po zgubieniu wiązki laserowej. Ponadto zastosowano nowe elektroniczne urządzenie zabezpieczające SAD. Zasięg pocisku 9000 m. Głowica kumulacyjna typu HEAT tandemowa o masie 9 kg. Masa całego pocisku 45 kg, a długość 163 cm.

AGM-114M Hellfire II

AGM-114M Hellfire II

Wersja pocisku wyposażona w głowicę odłamkowo-burzącą przeznaczona do niszczenia okrętów, jaskiń, celów na terenach zurbanizowanych, instalacji obrony przeciwlotniczej. Masa całkowita pocisku 48 kg.

AGM-114N Hellfire II

Pocisk z głowicą termobaryczną do niszczenia budynków, schronów, jaskiń i siły żywej nieprzyjaciela.

AGM-114L Longbow Hellfire

W pełni dostosowana do specyfikacji wystrzel i zapomnij wersja pocisku przeznaczona do niszczenia czołgów i pojazdów opancerzonych. Wyposażenie naprowadzające stanowi głowica naprowadzania wstępnego i system radarowy pracujący na falach radiowych o długościach milimetrowych o dużej odporności na zakłócenia. Zasięg pocisku 9000 metrów. Głowica kumulacyjna typu HEAT tandemowa o masie 9 kg. Masa całego pocisku 49 kg, a długość 176 cm.

Silnik rakietowy

Producentem silnika napędzającego pociski Hellfire jest firma Alliant Techsystems. Oznaczenie silnika w wersji pocisku używanego przez wojska lądowe Stanów Zjednoczonych to M120E3, a przez marynarkę Stanów Zjednoczonych – M120E4. Paliwo silnika stanowi specjalna mieszanina materiału pędnego XLDB gwarantująca emisję minimalnej ilości dymu. Zakres temperatur zewnętrznych użytkowania silnika −43 °C do 63 °C. Trwałość ponad 20 lat. Masa silnika 14,2 kg, długość: 59,3 cm, a średnica 18 cm.

Bibliografia

• Norman Friedman — World Naval Weapons Systems, 1997/98, Naval Institute Press 1997
• Christopher Chant — World Encyclopaedia of Modern Air Weapons, Patrick Stephens Ltd. 1988
• Hajime Ozu — Missile 2000 – Reference Guide to World Missile Systems, Shinkigensha 2000
• Robert Wall — Cobras in Urban Combat, artykuł w Aviation Week & Space Technology 14 kwietnia 2003