ANBO-51

ANBO-51
Ilustracja
Samolot ANBO-51
Dane podstawowe
Państwo Litwa
ProducentWarsztaty Lotnicze, Kowno
KonstruktorAntanas Gustaitis
Typsamolot szkolny
Konstrukcjagórnopłat o konstrukcji drewnianej
Załoga2
Historia
Data oblotu1936
Lata produkcji1936–1938
Wycofanie ze służby1940–1941
Liczba egzemplarzy10
Dane techniczne
Napęd1 silnik gwiazdowy Armstrong Siddeley Genet Major IV
Moc118 kW (160 KM)
Wymiary
Rozpiętość11,35 m
Długość7,3 m
Wysokość2,82 m
Powierzchnia nośna20,65 m²
Masa
Własna510 kg
Startowa820 kg
Osiągi
Prędkość maks.210 km/h
Prędkość minimalna80 km/h
Prędkość wznoszenia8 min na 2000 m
20 min na 4000 m
Pułap4000 m
Dane operacyjne
Użytkownicy
Karo Aviacija

ANBO-51 – litewski samolot szkolny z 2. połowy lat 30. XX wieku.

Historia

ANBO-51 w locie.

Wyprodukowane w ilości zaledwie pięciu egzemplarzy udane samoloty szkolenia podstawowego ANBO-V[a] były w połowie lat 30. już mocno wyeksploatowane, więc konstruktor Warsztatów Lotniczych w Kownie Antanas Gustaitis rozpoczął prace nad zmodernizowaną wersją tego udanego modelu[2]. Zmiany polegały na montażu mocniejszej jednostki napędowej, dzięki czemu nastąpił wzrost osiągów i zwrotności płatowca[3]. Prototyp został zbudowany i oblatany w 1936 roku[3]. Produkcja seryjna wyniosła początkowo pięć egzemplarzy, z których pierwszy został dostarczony lotnictwu wojskowemu w sierpniu 1937 roku[4]. Do wiosny 1938 roku wyprodukowano kolejne pięć sztuk, co daje łącznie 10 egzemplarzy (maszyny miały numery ewidencyjne 81–84 i 785–789)[5]. Jeden z nich otrzymał skrócone skrzydła, co miało ułatwić szkolenie z wyższego pilotażu[4].

Po agresji Niemiec na Polskę, 16 września 1939 roku rząd litewski podjęły decyzję o częściowej mobilizacji sił zbrojnych[6]. W jej rezultacie kilka ANBO-51 zostało skierowanych do jednostek bojowych: dwa trafiły do 6. eskadry rozpoznawczej I Grupy Lotniczej, a jeden przydzielono do 8. eskadry rozpoznawczej w tej samej Grupie[7]. Pojedyncze maszyny przyporządkowano też sztabowi III Grupy Lotniczej (bombowej) i 5. eskadrze myśliwskiej z II Grupy Lotniczej[8]. 26 września 1939 roku rozpoczęto demobilizację sił zbrojnych, by uniknąć pretekstu do agresji ze strony III Rzeszy i ZSRR[9]. W chwili wkroczenia wojsk radzieckich na Litwę (15 czerwca 1940 roku) w użyciu były wszystkie wyprodukowane egzemplarze ANBO-51, z których siedem znajdowało się w szkolnictwie, a po jednej sztuce było przydzielone do 3., 7. i 8. eskadry[10]. Po proklamowaniu Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej litewskie lotnictwo zostało przeformowane w Ludową Eskadrę, a skład której weszły m.in. trzy samoloty ANBO-51 (pozostałe zmagazynowano bądź skasowano)[11]. Kres istnienia Ludowej Eskadry nastąpił w momencie ataku Niemiec na ZSRR, kiedy to większość samolotów zostało zniszczonych na lotniskach lub zdobytych przez wojska agresora[12].

Opis konstrukcji i dane techniczne

ANBO-51 był jednosilnikowym, dwumiejscowym górnopłatem szkolnym konstrukcji drewnianej[13][14]. Kadłub wykonany był ze spawanych rur stalowych krytych płótnem, a skrzydła i usterzenie z drewna, także z płóciennym poszyciem[14]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 11,35 metra, a powierzchnia nośna miała wielkość 20,65 m²[13][14]. Obciążenie powierzchni wynosiło 46 kg/m²[14]. Długość samolotu wynosiła 7,3 metra, a jego wysokość 2,82 metra[13][14]. Masa własna płatowca wynosiła 510 kg, zaś masa całkowita (startowa) 820 kg[13][b]. Podwozie klasyczne, stałe[13].

Napęd stanowił chłodzony powietrzem 7-cylindrowy silnik gwiazdowy Armstrong Siddeley Genet Major IV o mocy 118 kW (160 KM)[13][14][c]. Obciążenie mocy wynosiło 5,92 kg/KM[14]. Prędkość maksymalna wynosiła 210 km/h, a prędkość minimalna 80 km/h[13][14]. Maszyna osiągała pułap 4000 metrów w czasie 20 minut (czas wznoszenia na wysokość 2000 metrów wynosił 8 minut)[13][14].

Uwagi

  1. ↑ Skrót ANBO pochodzi prawdopodobnie od pierwszych liter lit. zdania Antanas Nori Buti Ore, co można tłumaczyć „Antanas chce być w powietrzu”[1].
  2. ↑ Gray 1972 ↓, s. 205 podaje, że masa własna płatowca wynosiła 650 kg, a masa całkowita (startowa) 950 kg.
  3. ↑ Taylor 1989 ↓, s. 60 podaje, że moc silnika Genet Major wynosiła 108 kW (145 KM).

Przypisy

  1. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 156.
  2. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 201-202.
  3. ↑ a b Rezmer 1999 ↓, s. 202.
  4. ↑ a b Rezmer 1999 ↓, s. 203.
  5. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 203, 299.
  6. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 244.
  7. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 245.
  8. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 245-246.
  9. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 256.
  10. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 258-260.
  11. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 260-263.
  12. ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 266.
  13. ↑ a b c d e f g h Rezmer 1999 ↓, s. 204.
  14. ↑ a b c d e f g h i Gray 1972 ↓, s. 205.

Bibliografia

  • C.G. Gray (red.): Jane’s All the World’s Aircraft 1938. London: David & Charles, 1972. ISBN 0-668-02646-4.
  • Waldemar Rezmer: Litewskie lotnictwo wojskowe 1919–1940. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999. ISBN 83-231-1096-4.
  • Michael J.H. Taylor (red.): Jane’s Encyclopedia of Aviation. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-324-1.

Linki zewnętrzne

Ciąg oznaczeń samolotów ANBO, produkcji Karo aviacijos tiekimo skyrius

Media użyte na tej stronie

ANBO-51 01.jpg
Litewski samolot szkolny ANBO-51.
Anbo51.jpg
Training flights on ANBO-51.