ANBO-III
| ||
 Prototyp ANBO-III | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Litwa | |
| Producent | Warsztaty Lotnicze, Kowno | |
| Konstruktor | Antanas Gustaitis | |
| Typ | samolot szkolny | |
| Konstrukcja | górnopłat o konstrukcji drewnianej | |
| Załoga | 2 | |
| Historia | ||
| Data oblotu | październik 1929 | |
| Wycofanie ze służby | 1940 | |
| Liczba egzemplarzy | 9 | |
| Liczba wypadków • w tym katastrof | 1 1 | |
| Dane techniczne | ||
| Napęd | 1 silnik gwiazdowy Walter Mars | |
| Moc | 96 kW (130 KM) | |
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 10,55 m | |
| Długość | 6,9 m | |
| Powierzchnia nośna | 18,2 m² | |
| Masa | ||
| Własna | 556 kg | |
| Startowa | 820 kg | |
| Osiągi | ||
| Prędkość maks. | 180 km/h | |
| Prędkość minimalna | 75 km/h | |
| Pułap | 4500 m | |
| Dane operacyjne | ||
| Użytkownicy | ||
| Karo Aviacija | ||
| Rzuty | ||
 | ||
ANBO-III – litewski samolot szkolny z końca lat 20. XX wieku.
Historia
W okresie międzywojennym na Litwie skonstruowano niewielką liczbę samolotów[1]. W latach 1924–1927 w Warsztatach Lotniczych w Kownie zbudowano po jednym egzemplarzu płatowców ANBO-I[a] i ANBO-II konstrukcji por. Antanasa Gustaitisa [3][4]. W październiku 1929 roku Gustaitis stworzył swój trzeci samolot, ANBO-III, który przeznaczony był do szkolenia w wyższym pilotażu[5]. Po raz pierwszy na Litwie podjęto produkcję seryjną tego samolotu, budując od września 1929 do września 1931 roku dziewięć egzemplarzy ANBO-III (maszyny miały numery ewidencyjne 33, 39–42, 44–45, 47–48)[6]. Płatowce używano do szkolenia zaawansowanego w lotnictwie wojskowym do 1940 roku, kiedy to ze stanu spisano ostatnie pięć sztuk[5]. Samoloty były łatwe w pilotażu. W ciągu 10 lat użytkowania wypadkowi uległ tylko jeden z nich: 28 sierpnia 1935 roku rozbiciu uległa maszyna nr 41, a w katastrofie śmierć poniósł aspirant wojskowy inż. Alfonsas Klygis[7].
Incydent graniczny
7 kwietnia 1933 roku o godzinie 14:00 nieopodal zaścianka Sulszczyzna położonego przy stacji kolejowej Zawiasy na linii z Wilna do Kowna, w rejonie działania Batalion KOP „Troki” wylądował przymusowo ANBO-III nr 44, pilotowany przez ppor. Juozasa Nausedę[8]. Podczas lądowania maszyna uległa niewielkim uszkodzeniom, m.in. zostało rozerwane poszycie kadłuba i zgięta łopata śmigła[8]. Samolot został zbadany przez komisję z 5. Pułku Lotniczego, po czym wraz z pilotem przewieziony do Wilna, a stamtąd za pośrednictwem Łotwy oddany Litwinom (Polska i Litwa nie utrzymywały stosunków dyplomatycznych)[9].
Opis konstrukcji i dane techniczne
ANBO-III był jednosilnikowym, dwumiejscowym górnopłatem szkolnym konstrukcji drewnianej[10]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 10,55 metra, a powierzchnia nośna miała wielkość 18,2 m²[10]. Płat był odchylony do tyłu o 5 stopni, w jego centralnej części znajdowały się zbiorniki paliwa. Kadłub o szkielecie wykonanym z rurek stalowych, kryty blachą duralową[11]. Długość samolotu wynosiła 6,9 metra[10]. Masa własna płatowca wynosiła 556 kg, zaś masa całkowita (startowa) 820 kg[10]. Podwozie klasyczne, stałe, amortyzowane sznurem gumowym[10].
Napęd stanowił początkowo chłodzony powietrzem 9-cylindrowy silnik gwiazdowy Walter Mars o mocy 96 kW (130 KM)[10]. W egzemplarzach wyprodukowanych w latach 1930–1931 montowano 7-cylindrowe silniki gwiazdowe Armstrong Siddeley Genet Major o mocy 88 kW (120 KM)[10]. Prędkość maksymalna wynosiła 180 km/h z silnikiem Mars i 174 km/h z silnikiem Genet Major, zaś prędkość minimalna 75 km/h[10]. Maszyna osiągała pułap 4500 metrów[10].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Taylor 1989 ↓, s. 60.
- ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 156.
- ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 156-158.
- ↑ Jankiewicz i Malejko 1993 ↓, s. 64.
- ↑ a b Rezmer 1999 ↓, s. 159.
- ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 159, 298.
- ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 159, 295.
- ↑ a b Rezmer 1999 ↓, s. 162.
- ↑ Rezmer 1999 ↓, s. 163.
- ↑ a b c d e f g h i Rezmer 1999 ↓, s. 161.
- ↑ Skrzydlata Polska 16'1971 ↓, s. 17.
Bibliografia
- Zbigniew Jankiewicz, Julian Malejko: Samoloty i śmigłowce wojskowe – litera A. Warszawa: Bellona, 1993, seria: Encyklopedia Lotnictwa Wojskowego. Tom 2. ISBN 83-11-08229-4.
- Waldemar Rezmer: Litewskie lotnictwo wojskowe 1919–1940. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999. ISBN 83-231-1096-4.
- Michael J.H. Taylor (red.): Jane’s Encyclopedia of Aviation. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-324-1.
- A M. „ANBO III” pierwszy litewski samolot budowany seryjnie. „Skrzydlata Polska”. 16/1971, 19 kwietnia 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
Linki zewnętrzne
.svg){kind=small}
Media użyte na tej stronie
Litewski samolot szkolny ANBO-III.
Litewski samolot szkolny ANBO-III.
ANBO III, třípohledová skica