ARA San Luis (1973)

ARA San Luis (S-32)

„San Luis” w stoczni w 2004 r.
Klasa	okręt podwodny
Typ	209/1200
Projekt	IK 68
Historia
Stocznia	Howaldtswerke-Deutsche Werft, Kilonia Tandanor, Buenos Aires
Położenie stępki	1 października 1970
Wodowanie	3 kwietnia 1973
Armada de la República Argentina
Wejście do służby	24 maja 1974
Wycofanie ze służby	kwiecień 1997
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	1158 ton 1268 ton
Długość	55,9 m
Szerokość	6,25 m
Zanurzenie	5,5 m
Zanurzenie testowe	250 m
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Napęd
4 silniki wysokoprężne, 1 silnik elektryczny o mocy 5000 KM, 1 śruba
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	11,5 węzła 22 węzły
Zasięg	11 300 Mm przy prędkości 4 węzłów na chrapach, 400 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu
Sensory
sonar aktywny STN Atlas CSU-3, sonar pasywny DUUG-1D
Uzbrojenie
14 torped
Wyrzutnie torpedowe	8 x 533 mm
Wyposażenie
system kierowania ogniem H.S.A. Mk 8, radar nawigacyjny Calypso II, telefon podwodny, 2 peryskopy
Załoga	31

ARA San Luis (S-32) – argentyński okręt podwodny z lat 70. XX wieku, jedna z dwóch zakupionych przez Argentynę niemieckich jednostek typu 209/1200. Okręt został zbudowany w stoczni Howaldtswerke-Deutsche Werft w Kilonii, po czym przewieziony w sekcjach do argentyńskiej stoczni Tandanor w Buenos Aires, gdzie zwodowano go 3 kwietnia 1973 roku. Jednostkę przyjęto do służby w Armada de la República Argentina 24 maja 1974 roku. W czasie służby „San Luis” wziął między innymi udział w argentyńsko-brytyjskim konflikcie o Falklandy, w trakcie którego był jednym z dwóch argentyńskich okrętów podwodnych prowadzących operacje podwodne. Mimo przeprowadzenia kilku ataków na brytyjskie okręty podwodne i nawodne, jednostka nie odniosła sukcesu. Bezskuteczne okazały się również brytyjskie kontrataki na argentyńską jednostkę. Okręt wycofano ze służby w kwietniu 1997 roku.

Projekt i budowa

ARA^[a] „San Luis” jest jednym z kilkudziesięciu zbudowanych okrętów niemieckiego eksportowego typu 209, zaprojektowanego w biurze konstrukcyjnym Ingenieurkontor Lübeck^[1]. Okręt należy do drugiej serii jednostek (projekt o sygnaturze IK 68), nazwanej na podstawie przybliżonej wyporności 209/1200, przedłużonej o 1,6 metra w stosunku do pierwszych okrętów^[2][3].

Jednostka została zamówiona przez rząd Argentyny w 1968 roku^[4][5][b] i zbudowana w stoczni Howaldtswerke-Deutsche Werft w Kilonii, po czym przewieziono ją w sekcjach do argentyńskiej stoczni Tandanor w Buenos Aires (numer budowy A 30)^[2][6]. Stępkę okrętu położono 1 października 1970 roku, a zwodowany został 3 kwietnia 1973 roku^[2][7][c].

Dane taktyczno–techniczne

„San Luis” był średniej wielkości jednokadłubowym okrętem podwodnym o długości całkowitej 55,9 metra, szerokości 6,25 metra i zanurzeniu 5,5 metra^[4][7]. Kadłub miał średnicę 6,25 metra, a wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 11,3 metra^[8]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 1158 ton (bez zbiorników balastowych), a w zanurzeniu 1268 ton^[2][d]. Okręt napędzany był na powierzchni i w zanurzeniu przez dwustojanowy silnik elektryczny Siemens o mocy 5000 KM (3680 kW) przy 200 obr./min^[8][e], zasilany z czterech baterii akumulatorów po 120 ogniw o łącznej pojemności 11 500 Ah^[f], ładowanych przez generatory AEG o mocy po 550 KM, poruszane czterema czterosuwowymi, 12-cylindrowymi silnikami wysokoprężnymi MTU 12V 493 TY60 o mocy 600 KM przy 1450 obr./min każdy^[7][8]. Jednowałowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 22 węzły w zanurzeniu (na chrapach 12 węzłów)^[2][g]. Zasięg wynosił 6000 Mm przy prędkości 8 węzłów na chrapach (lub 11 300 Mm przy prędkości 4 węzłów) i 400 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu^[2]. Ster krzyżowy, umiejscowiony przed pięciołopatową śrubą napędową^[9]. Zbiorniki mieściły maksymalnie 85 ton paliwa^[2]. Oprócz tego okręt zabierał 4 tony oleju smarowego, 31 ton wody sanitarnej i 19 ton wody pitnej^[8]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 250 metrów, zaś autonomiczność 40 dób^[9].

Okręt wyposażony był w osiem dziobowych wyrzutni torped kalibru 533 mm, z łącznym zapasem 14 torped^[2][7]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radar nawigacyjny Thomson-CSF Calypso II, telefon podwodny UT-Anlage, system kierowania ogniem (przelicznik torpedowy) H.S.A. Mk 8 Mod 24, sonar STN Atlas CSU-3, sonar pasywny DUUG-1D i bierne urządzenie pomiaru odległości Thomson Sintra DUUX-2C^[7][2]. Prócz tego okręt posiadał dwa peryskopy, dwie tratwy ratunkowe, kotwicę i pętlę demagnetyzacyjną MES-Anlage^[8].

Załoga okrętu składała się z 5 oficerów oraz 26 podoficerów i marynarzy^[2].

Służba

24 maja 1974 roku jednostkę pod nazwą ARA „San Luis” przyjęto do służby w Armada de la República Argentina^[2][10]. Okręt otrzymał numer taktyczny S-32^[2][10].

Konflikt falklandzki

W przeciwieństwie do bliźniaczej jednostki „Salta”, „San Luis” wziął aktywny udział w argentyńsko-brytyjskim konflikcie o Falklandy^[4][11]. Dowódcą jednostki był w tym czasie kmdr por. (capitán de fragata) Fernando Azcueta^[12]. Okręt wyszedł na patrol w drugim tygodniu kwietnia 1982 roku, mając na pokładzie 10 torped SST-4 oraz 14 torped Mark 37^[12]. Jego rejonem operacyjnym był obszar na północ od Falklandów, gdzie miał atakować okręty brytyjskie według zasad ustalonych przez obowiązujące go zasady użycia broni (rules of engagement – RoE)^[13]. W trakcie tego patrolu okręt przeprowadził trzy ataki torpedowe: dwa z użyciem przeznaczonych do ataku na jednostki nawodne niemieckich torped SST-4 oraz jeden atak przy użyciu amerykańskiej torpedy przeciwpodwodnej Mark 37^[13]. Celem pierwszych ataków przeprowadzonych 1 maja 1982 roku były średniej wielkości jednostki brytyjskie wyposażone w helikoptery ZOP: fregata rakietowa typu 22 HMS „Brilliant” oraz fregata typu 12 HMS „Yarmouth”^[2]. Oba ataki nie przyniosły powodzenia, a okręty brytyjskie przypuściły trwający 20 godzin kontratak za pomocą bomb głębinowych oraz co najmniej jednej torpedy^[2][13]. Drugi atak argentyńskiego okrętu, którego celem był okręt podwodny, został przeprowadzony 8 maja^[2]. 12 minut po odpaleniu przeciwpodwodnej torpedy Mk 37, z kierunku celu słyszalny był odgłos eksplozji, jednakże Wielka Brytania nigdy nie potwierdziła straty okrętu podwodnego, toteż przypuszcza się że torpeda mogła eksplodować uderzając w dno^[13]. Ostatni atak miał miejsce 10 maja – podobnie jak poprzednie przeprowadzony został bez użycia peryskopu^[2]. Jego celami były fregaty rakietowe typu 21: HMS „Arrow” i HMS „Alacrity”, przy czym atak na każdy z okrętów nastąpił przy użyciu jednej torpedy na jeden cel^[2]. Podobnie jak poprzednie, także ten atak nie przyniósł sukcesu, mimo że na atakującym okręcie usłyszano niewielką eksplozję z kierunku celu 6 minut po odpaleniu torpedy^[2]. Co istotne, po wciągnięciu przez HMS „Arrow” jej holowanej przynęty przeciwtorpedowej okazało się, że urządzenie jest zniszczone^[2]. Zostało to uznane za dowód, iż brytyjska pułapka zadziałała i zwiodła układ naprowadzania torpedy SST-4^[2]. Atak na drugi okręt brytyjski został przeprowadzony w sytuacji szybko zwiększającej się odległości między „San Luis” a celem, w związku z czym przyczyną jego bezskuteczności było prawdopodobnie wyjście HMS „Alacrity” poza zasięg torpedy^[2][13]. 19 maja okręt powrócił do bazy w Puerto Belgrano po 40-dniowym rejsie bojowym, przebywając podczas niego w zanurzeniu przez 864 godziny^[14].

Koniec służby

W 1985 roku jednostkę przeniesiono do rezerwy^[2]. W 1992 roku „San Luis” rozpoczął w krajowej stoczni Domecq García w Buenos Aires modernizację, mającą obejmować m.in. wymianę silników, wyposażenia elektronicznego oraz uzbrojenia^[2][7]. W styczniu 1997 roku wstrzymano prace i nigdy ich nie ukończono^[2]. W kwietniu 1997 roku jednostka została wycofana ze służby i zakonserwowana^[7][15]. Skanibalizowany okręt istniał jeszcze w 2011 roku^[2].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część VII. „Okręty Wojenne”. Nr 3 (119), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
• Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część VIII. „Okręty Wojenne”. Nr 4 (120), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
• Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.)
• Ivan Gogin: SALTA submarines (1974) (ang.). Navypedia. [dostęp 2019-01-07].
• Steven R. Harper: Submarine Operations During Falklands War (ang.). Naval War College, Newport, 17 czerwca 1994. [dostęp 2019-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-08)].
• Aleksandr Mitrofanov. Argentyńskie okręty podwodne w konflikcie falklandzkim. „Okręty Wojenne”. Nr 4 (54), 2002. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
• John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1975-76. London: Jane’s Yearbooks, 1975. ISBN 0-531-03251-5. (ang.)
• John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1979-80. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1979. ISBN 0-531-03913-7. (ang.)
• John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1981-82. London: Jane’s Information Group Ltd, 1981. ISBN 0-7106-0728-8. (ang.)
• John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1984-85. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1985. ISBN 0-7106-0795-4. (ang.)
• Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.)
• Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1988-89. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1988. ISBN 0-7106-0858-6. (ang.)
• Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1990-91. London: Jane’s Defence Data, 1990. ISBN 0-7106-0904-3. (ang.)