Aalborg

Aalborg
Ålborg
Ilustracja
Dworzec główny w Aalborgu
Herb
Herb
Państwo

 Dania

Region

Jutlandia Północna

Gmina

Aalborg

Prawa miejskie

1342

Zarządzający

Thomas Kastrup-Larsen↗

Powierzchnia

139 km²

Populacja (2014)
• liczba ludności


109 092[1]

Nr kierunkowy

(+45) 9

Kod pocztowy

9000

Położenie na mapie Jutlandii Północnej
Mapa konturowa Jutlandii Północnej, w centrum znajduje się punkt z opisem „Aalborg”
Położenie na mapie Danii
Mapa konturowa Danii, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Aalborg”
Ziemia57°02′50″N 9°55′12″E/57,047222 9,920000
Strona internetowa
Portal Dania
Most nad Limfjorden łączący Aalborg z Nørresundby i Nørrejyske Ø
Nytorv – plac w pobliżu brzegu Limfjorden
Jomfru Ane Gade
Panorama Aalborga, w tle cieśnina Limfjorden

Aalborg, Ålborg (wym. [ˈʌlb̥ɒːˀ], posłuchaj) – miasto w Danii i siedziba gminy Aalborg. W języku duńskim funkcjonują dwie równoprawne formy pisowni: Aalborg i Ålborg[2].

Jest to czwarte pod względem wielkości miasto Królestwa Danii[3] (po Kopenhadze, Aarhus i Odense) i drugie co do wielkości miasto Półwyspu Jutlandzkiego. Położone jest w najwęższym punkcie fiordu Limfjorden, łączącego Morze Północne z cieśniną Kattegat i odcinającego od lądu północną część Jutlandii – Nørrejyske Ø.

Aalborg jest portem morskim oraz siedzibą biskupstwa luterańskiego i władz administracyjnych regionu Jutlandia Północna.

Okolice

Okolice miasta prezentują krajobraz typowy dla północnej Jutlandii. Na zachód od cieśniny Limfjorden rozszerza się w nieregularne jezioro o niskich, bagnistych brzegach i licznych wyspach. Na północnym zachodzie rozpościera się bagno Store Vildmose, a na południowym wschodzie podobne Lille Vildmose. Store Vildmose zostało osuszone na początku XX wieku i przystosowane do celów rolniczych. Są to największe duńskie torfowiska[4].

Historia

Już w XI w. był tu ważny ośrodek handlowy. Nazwa miasta pojawia się na monetach bitych tu w 1040 r.[1] Miasto otrzymało prawa miejskie w 1342 r.[1]. Luterańską metropolię biskupią założono w 1554, wcześniej było tu biskupstwo katolickie. W XVI w. krwawe walki podczas wojen religijnych, w 1628 miasto zostało splądrowane przez wojska Wallensteina. Podczas wojny austriacko-prusko-duńskiej w 1864 zdobyte przez Prusaków 10 lipca, co przypieczętowało zajęcie przez nich całej Jutlandii, aż do Skagen.

W latach 80. XIX w. Aalborg zamieszkiwało 15 tys. mieszkańców, miasto prowadziło intensywny handel z Anglią, Szwecją i Norwegią, posiadało warsztaty stoczniowe, szkołę katedralną, gimnazjum, szkołę żeglarską, giełdę i bibliotekę publiczną. W początkach XX w. liczba mieszkańców przekroczyła 20 tys., a miasto rozwijało się szybko. W latach 20. XX w. Aalborg liczył 42,8 tys. mieszkańców. Ludność zatrudniona była w rybołówstwie, stoczniach, fabrykach wyrobów tytoniowych i alkoholowych.

Gospodarka

Aalborg jest rozwijającym się ośrodkiem przemysłowo-handlowym. Gospodarka regionu koncentruje się wokół produkcji cementu[3] i stali, na przemyśle stoczniowym oraz eksporcie zboża i ryb.

Znanym produktem regionalnego przemysłu są produkowane przez Aalborskie Zakłady Spirytusowe wódki Aalborg Akvavit[3]. Rośnie także znaczenie miasta jako ośrodka przemysłu telekomunikacyjnego, w znacznym stopniu inspirowanego przez lokalny uniwersytet.

Edukacja

W mieście znajduje się Uniwersytet Aalborski. Są też szkoła dziesięcioletnia, technikum, gimnazjum, seminarium nauczycielskie i szkoła dla dzieci upośledzonych[3], ponadto m.in. konserwatorium muzyczne oraz akademia informatologii[1].

Transport

  • Nad cieśniną Limfjorden przebiegają dwa mosty (jeden drogowy z drogą dwupasmową, przejściem dla pieszych i drogą rowerową oraz jeden kolejowy dla jednotorowej linii; obydwa mosty są zwodzone) łączące Aalborg z Nørresundby; dzięki temu oba miasta praktycznie tworzą jeden organizm. Dodatkowo we wschodniej części miasta pod Limfjorden przebiega zbudowany w 1969 r.[5] tunel[3], będący częścią międzynarodowej drogi E45.
  • Aalborg jest połączony linią kolejową z Hjørring, Frederikshavn i Skagen na północy oraz z Aarhus na południu, skąd odchodzą linie do Niemiec i przez Fionię do Kopenhagi (zob. Danske Statsbaner). Stacje kolejowe: Aalborg (dworzec) i Aalborg Vestby.
  • Miasto ma dobry i bezpieczny port morski, choć jest on trudno dostępny.
  • Przez Aalborg przechodzą międzynarodowe trasy europejskie E39 i E45, będąca przedłużeniem niemieckiej autostrady A7.
  • W Nørresundby znajduje się port lotniczy Aalborg oferujący połączenia krajowe i międzynarodowe.
  • Port Aalborski o powierzchni 110 ha jest trzecim pod względem wielkości portem Danii[6].

Zabytki i atrakcje

  • późnogotycki kościół St. Budolfi[3] z XVI w. o bogatym wyposażeniu wnętrza
  • zamek z XVI w., szereg renesansowych kamienic mieszczańskich
  • szpital z 1432, przebudowany w XIX w.
  • Muzeum Historyczne w Aalborgu[3]
  • Muzeum Marynistyczne w Aalborgu
  • Muzeum Garnizonowe w Aalborgu
  • Muzeum Sztuki[3] Kunsten
  • Jomfru Ane Gade, ulica składająca się wyłącznie z barów, dyskotek i restauracji
  • Aalborg Zoo[3]
  • Lindholm Hoje[3] – cmentarzysko wikingów z muzeum
  • park Kildenparken z 1802 r.[3]
  • trzy pomniki w śródmieściu: „Szyper Klement”, „Gęsiarka” i „Cymbryjski byk”[3]
  • platforma widokowa Wieża Aalborska[3] z 1933 r.[1]

Ludzie związani z Aalborgiem

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Anne-Lise Lykke-Andersen, Jørgen Mikkelsen, Aalborg, Gyldendal [dostęp 2016-12-04] (duń.).
  2. ↑ Christian Becker-Christensen: Politikens Nudansk Ordbog med etymologi. T. II. Kopenhaga: Politikens Forlag, 2000, s. 1592. ISBN 87-567-6087-6. (duń.)
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m Marian Mickiewicz: Dania. Wyd. II. Wiedza Powszechna, 1977, s. 338-340, seria: Biblioteka – kraje, ludzie, obyczaje.
  4. ↑ Środowisko geograficzne. W: Wojciech Walczak: Dania. Warszawa: PWN, 1984, s. 173. ISBN 83-01-05182-5.
  5. ↑ Człowiek i jego gospodarka. W: Wojciech Walczak: Dania. Warszawa: PWN, 1984, s. 310. ISBN 83-01-05182-5.
  6. ↑ Człowiek i jego gospodarka. W: Wojciech Walczak: Dania. Warszawa: PWN, 1984, s. 318. ISBN 83-01-05182-5.

Media użyte na tej stronie

Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Aalborg.ogg
Danish pronunciation of the Danish city Aalborg.
Denmark North Jutland location map (ca).svg
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Region North Jutland in Denmark, color adjusted

Equirectangular projection, N/S stretching 185 %. Geographic limits of the map:

  • N: 57.80° N
  • S: 56.50° N
  • W: 8.00° E
  • E: 11.30° E
2004 02 27 Aalborg baanegaard.JPG
Autor: © 2004 by Tomasz Sienicki [user: tsca, mail: tomasz.sienicki at gmail.com], Licencja: CC BY 2.5
dworzec kolejowy w Aalborgu (Dania)
Limfjord 1 2004 ubt.jpeg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Aalborg 2010 - 100 ubt.JPG
Autor: © 2010 by Tomasz Sienicki [user: tsca, mail: tomasz.sienicki at gmail.com], Licencja: CC BY-SA 3.0
Aalborg