Aaron Smith

Aaron Smith

Pełne imię i nazwisko	Aaron Luke Smith[1]
Pseudonim	Nugget[2][3]
Data i miejsce urodzenia	21 listopada 1988 Palmerston North
Wzrost	171 cm[4]
Masa ciała	84 kg[4]
Rugby union
Pozycja	łącznik młyna
Kariera seniorska[a]
Lata Zespół Wyst. (Pkt.) Feilding Yellows (klub) 2008– Manawatu (NPC) 43 (45) 2011– Highlanders (Super Rugby) 109 (100)
Reprezentacja narodowa[b]
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.) 2008  Nowa Zelandia U-20 2010 Māori All Blacks 2012–  Nowa Zelandia[4] 88 (87)
↑ Mecze i punkty w lidze akt. w dniu 22 lipca 2017 r. ↑ Mecze i punkty w reprez. akt. w dniu 21 września 2019 r.
Dorobek medalowy Mistrzostwa świata juniorów złoto Walia 2008 Puchar świata złoto Anglia 2015

Aaron Smith (ur. 21 listopada 1988 r.^[4][5] w Palmerston North^[1]) – nowozelandzki rugbysta występujący na pozycji łącznika młyna. Reprezentant kraju i zdobywca pucharu świata. Powszechnie uznawany za najlepszego zawodnika na swojej pozycji na świecie.

Młodość

Pochodzi z Feilding, miasta w południowej części Wyspy Północnej^[6]. Jako dziecko Smith uprawiał różne sporty, jednak lepsze wyniki osiągał w krykiecie niż w rugby. Niemniej, kiedy w wieku 12 lat musiał podjąć ostateczną decyzję, wybrał drugą z wymienionych dyscyplin^[7]. Jako nastolatek uczęszczał do Feilding High School, równolegle do innego przyszłego „All Black” Sama Whitelocka^[3][8][6]. W latach 2003–2006 występował w reprezentacji szkoły^[4]. W tym czasie dołączył do klubu Feilding Yellows^[3], powoływany był też do młodzieżowych zespołów regionalnych (m.in. Manawatu U-18 czy Hurricanes Schools)^[4].

Z uwagi na drobną budowę ciała, niewielki wzrost, Smith za namową ojczyma uznał, że aby mieć szansę w profesjonalnym sporcie, musi się wyspecjalizować w jednym z elementów gry. Jako że warunki fizyczne predestynowały go do gry na pozycji łącznika młyna, zdecydował się doskonalić przede wszystkim celność swoich podań – młodzian spędzał całe godziny, rzucając piłkę w kierunku żółtej naklejki na koszu na śmieci^[3][9][7].

Kariera klubowa

Smith w barwach Highlanders (2016)

Na poziomie prowincjonalnym, w drużynie Manawatu Smith zadebiutował w 2008 roku w meczu z Bay of Plenty^[5] i w ciągu trzech sezonów wystąpił w 43 meczach, nierzadko obok późniejszego partnera z kadry Aarona Crudena^[6][10][11]. Począwszy od 2012 występy w barwach „Turbos” kolidowały z jego obowiązkami reprezentacyjnymi^[12].

W 2011 roku Smith został zakontraktowany przez zespół Super Rugby, Highlanders jako zmiennik reprezentanta Nowej Zelandii Jimmy’ego Cowana. Jednak już w kolejnym sezonie wywalczył sobie stałe miejsce w podstawowym składzie zespołu^[5][13]. Highlanders zajęli wówczas dziewiąte miejsce, o jedną pozycję gorsze niż sezon wcześniej^[14]. Szczególnie nieudana była jednak kolejna odsłona rozgrywek, sezon 2013, kiedy „Górale” wygrali jedynie trzy spośród 18 spotkań i zajęli przedostatnie miejsce w 15-drużynowej tabeli^[15]. Smith i koledzy znacznie lepiej radzili sobie rok później – w sezonie zasadniczym Highlanders zajęli szóstą pozycję i uzyskali awans do fazy pucharowej^[16]. W ćwierćfinale natrafili na południowoafrykański zespół Sharks, w ostatnich minutach ulegając ekipie z Durbanu^[17]. Mimo licznych spekulacji, w sierpniu Smith podpisał nową umowę wiążącą go z zespołem do połowy 2016 roku^[18].

W sezonie 2015 Smith jako jeden z kluczowych zawodników Highlanders^[13] poprowadził drużynę do wielkiego finału rozgrywek, w którym zespół z Otago pokonał Hurricanes^[5]. Mając na koncie 78 spotkań (w tym 60 z rzędu)^[19], po zakończeniu rozgrywek łącznik przedłużył kontrakt z „Góralami” do końca sezonu 2019^[13][19][20]. Obrona tytułu mistrzowskiego nie powiodła się rok później – Highlanders z 52 punktami zajęli drugie miejsce w konferencji nowozelandzkiej (o jedno oczko za Hurricanes), co po reformie rozgrywek przełożyło się na dopiero piątą lokatę w ogólnej tabeli^[21]. Następnie po pokonaniu Brumbies^[22], zawodnicy z Otago w półfinale przegrali z południowoafrykańskimi Lions^[23].

Smith w marcu 2017 roku zaliczył swój setny mecz w barwach Highlanders, kiedy jego zespół mierzył się z Rebels^[24]. Ostatecznie sezon 2017 zespół z Otago zakończył w pierwszej rundzie fazy pucharowej, ulegając Crusaders 0:17^[25].

Kariera reprezentacyjna

Smith wyprowadzający piłkę z rucku podczas meczu z Australią (2017)

Rozgrzewka przed meczem (2017)

Pochodzący z regionu Manawatu-Wanganui zawodnik nie występował w młodości w juniorskich reprezentacjach Nowej Zelandii – nie otrzymał zaproszenia choćby do drużyn U-14 czy U-19^[7]. W 2008 roku został powołany do reprezentacji do lat 20 na rozgrywane na walijskich boiskach Mistrzostwa Świata Juniorów. „Baby Blacks” sięgnęli ostatecznie po zwycięstwo w całych rozgrywkach^[4], pokonując w finale Anglików. Smith pojawił się na boisku jako zmiennik i po kilku minutach został ukarany żółtą kartką^[26].

W połowie 2010 roku Smith otrzymał powołanie do zespołu Māori All Blacks – drugiej reprezentacji Nowej Zelandii składającej się z zawodników maoryskiego pochodzenia^[27]. W czasie serii spotkań z okazji stulecia drużyny Smith w pierwszym składzie wystąpił w wygranych meczach z reprezentacjami Irlandii^[28] i Anglii^[29].

Dwa lata później po raz pierwszy wystąpił w barwach „All Blacks”, debiutując w spotkaniu z Irlandią^[1][4]. Natychmiast wywalczył sobie pewne miejsce w pierwszym składzie reprezentacji^[4] – w pierwszym sezonie reprezentacyjnym zapisał na swoim koncie 13 spotkań, z czego tylko jeden mecz rozpoczynał wśród zmienników^[4]. Wraz z nowozelandzką kadrą sięgnął po złote medale podczas trzech kolejnych edycji The Rugby Championship – 2012^[30], 2013^[31], 2014^[32]. W 2015 roku Smith został powołany na rozgrywany w Anglii Puchar Świata^[33]. Pomijając mecz z najsłabszą w grupie Namibią, wystąpił we wszystkich spotkaniach „All Blacks” na tej imprezie. W wielkim finale Nowozelandczycy pokonali Australijczyków 34:17^[4].

W spotkaniu z Walią w czerwcu 2016 Smith zanotował 50. występ w kadrze narodowej^[34]. Po roku przerwy, w 2016 roku „All Blacks” ze Smithem w pierwszym składzie^[35] ponownie sięgnęli po tytuł w The Rugby Championship^[36], wyrównując rekord w liczbie wygranych spotkań międzynarodowych z rzędu^[36]. Osiągnięcie w mistrzostwach południowej półkuli powtórzyli rok później^[37]; sumując dwie ostatnie edycje, wygrali łącznie 12 kolejnych meczów w tych rozgrywkach^[38].

Styl gry

Smith z uwagi na budowę ciała jest znacznie sprawniejszy i ma niżej położony środek ciężkości niż większość zawodników. Ponadto dobrze wykonuje zagrania nogą i jak na swoje warunki fizyczne przyzwoicie szarżuje rywali. Niemniej jego największymi atutami są ponadprzeciętna szybkość w przegrupowaniach oraz niezwykła dokładność podań obiema rękoma^[6][39]. Zdaniem Justina Marshalla, przeszło 80-krotnego reprezentanta Nowej Zelandii, zachowanie Smitha w formacji rucku każdorazowo przyspiesza grę danego zespołu o dwie-trzy sekundy^[40]. Te cechy, w opinii komentatorów pozwoliły reprezentacji Nowej Zelandii na dalszą poprawę swoich występów^[6][39].

W powszechnej opinii Smith u szczytu kariery był najlepszym zawodnikiem na swojej pozycji na świecie^{[2][7][20][24][41][42]}. Porównywano go do Chrisa Laidlawa^[6], wybitnego „All Black” z lat 60., z kolei Will Genia, sam uznawany swego czasu za najlepszą „dziewiątkę” na świecie, w 2015 roku stwierdził, że Smith jest najlepszym łącznikiem młyna, „i to już od kilku lat”^[6]. Wysoka forma utrzymywana na przestrzeni kolejnych sezonów przyczyniła się do wytworzenia się opinii o Nowozelandczyku jako o najlepiej podającym zawodniku na świecie^[7]. Pogląd taki wyraził m.in. Peter Stringer, blisko stukrotny reprezentant Irlandii^[6].

W 2016 roku Warren Gatland, trener British and Irish Lions wyraził przekonanie, że w owym czasie Smith był najlepszym zawodnikiem na świecie bez względu na pozycję oraz najbardziej wpływowym członkiem nowozelandzkiej drużyny narodowej^[43].

Nagrody i wyróżnienia

• nagroda dla najlepszego maoryskiego zawodnika 2014 roku (Tom French Memorial Trophy)^[4][13][19]
• nominacja do nagrody dla najlepszego maoryskiego gracza roku 2015^[5]
• nominacja do nagrody dla najlepszego nowozelandzkiego gracza w Super Rugby w sezonie 2015 (Super Rugby Player of the Year)^[5]

Życie prywatne

Smith ma maoryskie korzenie, wywodzi się z iwi (plemienia) Ngāti Kahungunu^[4][27].

Jego matka Bridget była nauczycielką, ojczym Wayne zaangażowany był w amatorskie rozgrywki rugby^[3][8]. Sam Aaron w młodości praktykował w zakładzie fryzjerskim^[4][6][7], w późniejszych latach strzygł włosy niektórym kolegom z reprezentacji^[7].

Skandal obyczajowy

W październiku 2016 roku Smith tuż przed odlotem wraz z reprezentacją na mecz do Południowej Afryki został zauważony, gdy wychodził z kobietą z toalety dla niepełnosprawnych. Relacje świadków nie pozostawiały wątpliwości, co do intymnego charakteru spotkania^[44][45]. Wydarzenie z lotniska w Christchurch odbiło się szerokim echem wśród nowozelandzkiej opinii publicznej; głos zabrali m.in. premier kraju John Key^[44][45] czy dyrektor wykonawczy New Zealand Rugby Union Steve Tew^[46]. Szczególnie krytykowano fakt, że zawodnik pozostawał w tym czasie na zgrupowaniu, nosił strój reprezentacji i tym samym naraził na szwank dobre imię drużyny narodowej^[44][45]. Smith wydał wkrótce oficjalne oświadczenie, w którym przeprosił za swoje zachowanie zarówno swoich najbliższych, jak i osoby związane z rugby^[44][45]. Bezpośrednio po ujawnieniu afery zawodnik został tymczasowo zawieszony i wycofany z drużyny na nadchodzące spotkanie^[44][45]. Łącznie opuścił trzy mecze^[47]. Po roku, kiedy ujawniono, że wyjaśnienia Smitha nie były prawdziwe, zawodnik otrzymał od federacji formalne upomnienie^[48]. Pozaboiskowe wydarzenia miały także przełożenie na formę psychiczną i fizyczną gracza – Smith przyznał, że potrzebował kilku miesięcy na dojście do właściwej dyspozycji^[47][49].

Przypisy