Abbie Faria

Abbie Faria – postać fikcyjna z powieści Aleksandra Dumasa Hrabia Monte Christo i występująca również w książce François Taillandiera Pamiętniki hrabiego Monte Christo. Włoski duchowny i więzień z zamku If. Mentor tytułowego bohatera.

Opis postaci

Faria to włoski duchowny pracujący jako sekretarz hrabiego Spady. Był człowiekiem o niezłomnej szlachetności, pozbawionym jakiejkolwiek chęci zysku. Wyznawał nieprzychylne Napoleonowi poglądy o zjednoczeniu się księstw włoskich, za co później został aresztowany. Nim jednak do tego doszło odkrył w papierach swego pracodawcy list jego przodka, kardynała Cezara Spady, z którego wynikało, iż ukrył on przeogromny skarb na wyspie Monte Christo. List ten został przez przypadek niemalże w całości spalony przez Farię, ale bystry ksiądz po długim i żmudnym badaniu wszystkich papierów swego zmarłego pracodawcy zdołał go odtworzyć. Postanowił odnaleźć skarb na wyspie Monte Christo, nim jednak to zrobił został aresztowany i wtrącony do zamku If jako numer 23. Próbował odzyskać wolność oferując najpierw część, a potem całość skarbu z wyspy naczelnikowi, ten jednak odrzucił propozycję księdza biorąc go za szaleńca. Faria pogodził się więc z losem i zaczął za pomocą sprawnie przygotowanych narzędzi kopać tunel ku wolności. Pomylił się jednak w swoich obliczeniach i udało mu się dokopać jedynie do sąsiedniej celi, w której od siedmiu lat przebywał Edmund Dantes, numer 34 – był to rok 1822.

Edmund opowiedział księdzu w jakich okolicznościach trafił do więzienia, a Faria drogą logicznego myślenia oraz własnej wiedzy pomógł mu ustalić, jakie osoby stały za jego uwięzieniem i czym się kierowały. Edmund zaczął więc marzyć o ucieczce i chciał namówić księdza do kontynuowania kopania tunelu, tym razem we właściwą stronę. Faria jednak odmówił, gdyż zrozumiał, że gdy już tunel będzie gotowy, to obaj będą musieli zaatakować lub nawet zabić strażnika, który niechybnie stanie im na drodze – ksiądz nie umiał się na to zdobyć. Zamiast tego w ciągu sześciu kolejnych lat przekazał Edmundowi Dantesowi całą swoją wiedzę. Potem przez następny rok obaj kontynuowali kopanie tunelu (Faria ostatecznie uległ namowom współwięźnia). Tunel jednak nie został ukończony, gdyż księdza dopadła od lat trapiąca go choroba, która wywołała u niego paraliż prawej części ciała i nie mógł on kontynuować pracy. Edmund za radą Farii nie kopał sam tunelu i został ze współwięźniem, który opowiedział mu o skarbie na wyspie Monte Christo. Dantes początkowo myślał, że ksiądz bredzi w malignie, ostatecznie jednak uwierzył w jego słowa.

Gdy Farię dopadł trzeci atak trapiącej go choroby Edmund zgodnie z wcześniej udzielonych wskazówek wlał mu do ust lekarstwo wcześniej przez księdza na taki wypadek przygotowane – lek jednak nie poskutkował i Faria zmarł. Kiedy strażnicy postanowili go pochować Edmund dostrzegł swoją szansę i postanowił uciec zawinięty w całun pogrzebowy księdza. Nie spodziewał się jednak, że cmentarzem zamku If jest morze. Odkrył to dopiero w chwili, gdy go do niego wrzucono. Nie mógł się jednak wycofać – z trudem wydostał się z całunu i popłynął na poszukiwanie skarbu. Był to rok 1829. Rok później po rewolucji lipcowej zamek If został przemieniony na muzeum, a wszystkich przebywających w nim więźniów objęła amnestia. Dantes zaś jako hrabia Monte Christo w roku 1838 odwiedził zamek If i zabrał z niego wszystkie rzeczy z celi księdza Farii, w tym również jego książkę pisaną na koszulach – książkę tę potem opublikował.

Ciekawostki

Nie wiadomo dokładnie, dlaczego lekarstwo księdza Farii nie uleczyło go z jego choroby. Prawdopodobnie cierpiał on na apopleksję lub inną chorobę wywołującą nie śmierć, a paraliż. W takim wypadku księdzu groziło to, iż strażnicy biorąc go za zmarłego pochowają go żywcem. Jeśli to prawda, to obawiając się takiego losu poprosił Edmunda przed trzecim atakiem swojej choroby (który wywołał u niego kompletny paraliż), by podał mu on lek w rzeczywistości będący trucizną. W ten sposób ksiądz oszczędził sobie losu gorszego od śmierci, a jednocześnie umożliwił Edmundowi ucieczkę w łatwiejszy sposób niż kopanie tunelu. Nie wiadomo, czy ta teoria jest prawda, Dumas bowiem tego nie wyjaśnia, jednak za jej prawdziwością przemawia fakt, że Faria kazał zdumionemu Dantesowi zasypać tunel, którym planowali obaj ucieczkę. Prócz tego Dantes zgodnie z zaleceniem wlewa księdzu do ust po trzecim ataku jego choroby całe lekarstwo, jakie ten miał w fiolce. Wówczas dzieje się coś dziwnego. "Martwy" Faria zaczyna się ruszać, głośno jęczy, wygina się z bólu i umiera. Wydarzenie to zdaje się potwierdzać teorię o apopleksji i truciźnie.

Podobną wersję do tej w przedstawionej powyżej teorii podaje autor książki Pamiętniki hrabiego Monte Christo. Choć w tej powieści Faria nie jest na nic chory i jedynie udaje chorobę, by potem zażyć lekarstwo w rzeczywistości będące trucizną, wcześniej zaś mówi Edmundowi o tym, w jaki sposób w zamku If chowa się zmarłych (w powieści Dumasa Dantes nie ma o tym pojęcia).

Abbie Faria w filmie

W postać księdza Farii wcielili się m.in. następujący aktorzy:

W licznych ekranizacjach powieści Dumasa postać księdza Farii zwykle ulega poważnym zmianom. Oto one:

  • W filmie z 1954 r. Faria jest rewolucjonistą, który siedzi w zamku If za walkę o wolność swojej ojczyzny przeciw Napoleonowi; w tej wersji Faria sam namawia Edmunda do zemsty.
  • W filmie z 1961 r. Faria jest działaczem niepodległościowym, a skarb na wyspie Monte Christo jest własnością piratów, u których był on w niewoli.
  • W serialu z 1998 r. Faria spotyka Edmunda na kilka tygodni przed swoją śmiercią i zdążył mu jedynie powiedzieć, gdzie dokładnie na Monte Christo znajduje się skarb – wszystko inne, co w książce Dantes zdobywa od księdza (wiedzę oraz fakty o swych wrogach) tutaj dowiaduje się samodzielnie.
  • W filmie z 2002 r. Faria jest byłym żołnierzem Napoleona, który porzuca służbę, żeby naprawić grzechy młodości i zostaje księdzem, zaś do zamku If trafia, gdyż nie chce wyznać cesarzowi Francuzów, gdzie jest skarb Spady – w tej wersji oprócz wiedzy ksiądz uczy Edmunda szermierki.

Bibliografia

  • Aleksander Dumas: Hrabia Monte Christo. Państwowe Wydawnictwo Iskry. Warszawa 1988
  • François Taillandier: Pamiętniki hrabiego Monte Christo. Wydawnictwo Książnica. Katowice 2005
  • Henri Troyat: Dumas-Piąty muszkieter. Wydawnictwo Książkowe. Warszawa 2007
  • Andre Maurois: Trzej panowie Dumas. Warszawa: Muza. 1998