Abd al-Halim Chaddam

Abd al-Halim Chaddam
Ilustracja
Abd al-Halim Chaddam (1974)
Data i miejsce urodzenia15 września 1932
Banijas
Data i miejsce śmierci31 marca 2020
Francja
Pełniący obowiązki Prezydenta Syrii
Okresod 10 czerwca 2000
do 17 lipca 2000
Przynależność politycznaPartia Baas
PoprzednikHafiz al-Asad
NastępcaBaszszar al-Asad
Wiceprezydent Syrii
Okresod 11 marca 1984
do 6 czerwca 2005
Przynależność politycznaPartia Baas

Abd al-Halim Chaddam (ur. 15 września 1932 w Banijas, zm. 31 marca 2020 we Francji[1]) – syryjski polityk, wiceprezydent Syrii w latach 1984–2005, od 10 czerwca do 17 lipca 2000, po śmierci Hafiza al-Asada, pełnił obowiązki prezydenta Syrii[2][3].

Życiorys

Wczesna działalność

Był sunnitą[4]. Od lat 60. XX wieku był urzędnikiem partyjnym w syryjskiej partii Baas[2]. Do wojny sześciodniowej był gubernatorem Al-Kunajtiry; region ten został częściowo utracony przez Syrię na rzecz Izraela wskutek poniesionej w wojnie klęski i pozostaje terytorium spornym[5].

Za rządów Hafiza al-Asada

W latach 70. XX wieku Chaddam został ministrem spraw zagranicznych i wicepremierem Syrii[2]. Należał do Przywództwa Regionalnego syryjskiej partii Baas[4].

W listopadzie 1983 chory Hafiz al-Asad nakazał, by w razie jego śmierci władzę przejął tymczasowo sześcioosobowy komitet w składzie: minister spraw zagranicznych Abd al-Halim Chaddam, zastępca sekretarza generalnego Przywództwa Narodowego syryjskiej partii Baas Abd Allah al-Ahmar, minister obrony Mustafa Talas, szef sztabu armii syryjskiej Hikmat asz-Szihabi, premier Syrii Abd ar-Ra’uf al-Kasm i zastępca sekretarza generalnego Przywództwa Regionalnego syryjskiej partii Baas Zuhajr Maszarika. Być może w ten sposób prezydent nie chciał dopuścić do przejęcia władzy po nim przez jego brata Rifata[4]. Nieoficjalnie twierdzono, że al-Asad zamierzał przekazać Chaddamowi kontrolę nad rządem i partią, podczas gdy na czele armii miał stanąć zastępca szefa sztabu, Ali Aslan, alawita[4]. 11 marca 1984 Abd al-Halim Chaddam został mianowanym pierwszym wiceprezydentem Syrii (drugim i trzecim zostali Rifat al-Asad i Zuhajr Maszarika)[4]. Był jednym z twórców i realizatorów polityki syryjskiej dominacji nad Libanem[2][6].

Po śmierci Hafiza al-Asada w 2000 na mocy konstytucji syryjskiej był p.o. prezydenta Syrii, do momentu objęcia władzy przez wyznaczonego wcześniej przez ojca Baszszara al-Asada[7]. W tym charakterze 11 czerwca 2000 wydał dekret promujący pułkownika Baszszara al-Asada na stopień generalski oraz dekret, w którym mianował go zwierzchnikiem sił zbrojnych Syrii[8].

Za rządów Baszszara al-Asada

Po objęciu władzy przez Baszszara al-Asada, Chaddam zachował początkowo urząd wiceprezydenta i sprzeciwiał się wprowadzaniu w Syrii jakichkolwiek reform liberalizujących autorytarny system władzy[9]. W rezultacie w 2005 na kongresie partyjnym musiał złożyć dymisję ze stanowiska wiceprezydenta, które al-Asad powierzył Farukowi asz-Szarze[10]. Chaddam stracił także fotel w Przywództwie Regionalnym partii, a wkrótce potem opuścił Syrię[11]. Osiadł w Paryżu, skąd zaczął krytykować działalność prezydenta Syrii[12]. Inne syryjskie organizacje opozycyjne uważały go jednak za niewiarygodnego z powodu jego wcześniejszego wieloletniego uczestnictwa w elitach władzy oraz stawianych mu zarzutów korupcji. W marcu 2006 Chaddam utworzył Front Wyzwolenia Narodowego wspólnie z syryjską organizacją Braci Muzułmańskich, których przywódca Ali Sadr ad-Din al-Bajanuni również przebywał na emigracji. Organizacja ta nie odegrała jednak większej roli i do 2009 przestała funkcjonować, pozbawiona wsparcia finansowego udzielanego jej wcześniej przez Arabię Saudyjską. Chaddam nadal mieszkał w Paryżu, nie angażując się już w politykę[13].

Rodzina

Był dwukrotnie żonaty. Pierwszy ślub wziął w 1954 z alawitką, pochodzącą z wpływowego rodu al-Hawwasz zaliczającego się do konfederacji rodowej Matawira. Po tej dacie poślubił drugą żonę, sunnitkę z rodziny at-Tajjara[5].

Przypisy

  1. ↑ Former Syrian Vice President Abdel-Halim Khaddam passes away in France (ang.). almasdarnews.com, 31 marca 2020. [dostęp 2020-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-31)].
  2. ↑ a b c d Profile: Abdul Halim Khaddam (ang.). BBC NEWS. [dostęp 2013-12-12].
  3. ↑ Andrew Bowen: Syria’s Future and Iran’s Great Game, Interview with Abdul Halim Khaddam, former vice president of Syria (ang.). Majalla.com, 17 września 2012. [dostęp 2013-12-12].
  4. ↑ a b c d e van Dam N.: The Struggle for Power in Syria. Politics and Society under Asad and the Ba’ath Party. London: I. B. Tauris, 2011, s. 119–121. ISBN 978-1-84885-760-5.
  5. ↑ a b van Dam N.: The Struggle for Power in Syria. Politics and Society under Asad and the Ba’ath Party. London: I. B. Tauris, 2011, s. 192. ISBN 978-1-84885-760-5.
  6. ↑ Fyderek Ł.: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 236. ISBN 978-83-7638-111-4.
  7. ↑ McHugo J.: Syria. From the Great War to Civil War. Londyn: Saqi Books, 2014, s. 201. ISBN 978-0-86356-753-7.
  8. ↑ Fyderek Ł.: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 76. ISBN 978-83-7638-111-4.
  9. ↑ McHugo J.: Syria. From the Great War to Civil War. Londyn: Saqi Books, 2014, s. 206. ISBN 978-0-86356-753-7.
  10. ↑ Fyderek Ł.: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 84. ISBN 978-83-7638-111-4.
  11. ↑ Fyderek Ł.: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 94. ISBN 978-83-7638-111-4.
  12. ↑ Fyderek Ł.: Pretorianie i technokraci w reżimie politycznym Syrii. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2011, s. 112. ISBN 978-83-7638-111-4.
  13. ↑ Lesch D.: Syria. The Fall of the House of Assad. New Haven & London: Yale University Press, 2012, s. 90–91.

Media użyte na tej stronie

Abdul Halim Khaddam in 1974.jpg
Syrian Foreign Minister Abdul Halim Khaddam greets the President of the United States Richard Nixon on his arrival to Damascus.