Abel Biel

Abel Biel

Herb Ostoja
burgrabia wieluński starosta inowrocławski starosta krzepicki podkomorzy wieluński
Rodzina	Bielowie herbu Ostoja
Data śmierci	po 1414
Dzieci	Mikołaj, Henryk, Zygmunt
Rodzeństwo	Henryk Biel

Abel Biel z Błeszna herbu Ostoja (zm. po 1414) – burgrabia wieluński (1377), starosta inowrocławski (1382–1383), starosta krzepicki (1390)^[1], podkomorzy wieluński (1414), właściciel rozległych dóbr ziemskich w okolicach Częstochowy^[2].

Pochodził z Błeszna, gdzie wybudował zamek^[3], którego głównym elementem fortyfikacyjnym była kamienna wieża mieszkalna^[2]. Oprócz Błeszna posiadał liczne dobra ziemskie. w roku 1373 kupił od Bieńka ze Skowronowa i jego syna Marcina wieś Kakawę. Potwierdził tę transakcję książę Władysław Opolczyk w dniu 23 III tego roku^[4][5]. Następnie, po roku 1386 pozyskał Białą Małą od rycerza Rydzka a w 1405 roku Białą Wielką od Hryćka Kierdejowica. Pozostawił synom ogromny majątek składający się z następujących wsi: Błeszno, Kakawa (dziś Kokawa), Wrzosowa, Biała Mała i Wielka, Wilkowiecko, Kamyk, Libidza, Mierzanów (osada młyńska, wieś dziś nieistniejąca), Stare Borowno (dziś Kuźnica Kiedrzyńska)^[2].

Abel Biel z Błeszna był stronnikiem księcia Władysława Opolczyka^[1], który reprezentował w Polsce Ludwika Węgierskiego. Dzięki przychylności księcia sprawował ważne funkcje i urzędy. Przed 1377 rokiem objął urząd burgrabiego wieluńskiego. W roku 1382 został odnotowany jako świadek na dokumencie lokacyjnym w Wyszogrodzie. Był wówczas starostą inowrocławskim. Biel objął ten urząd po przejęciu Kujaw inowrocławskich przez księcia Władysława Opolczyka. W roku 1383 rozstrzygał spór między komturem nieszawskim Rüdgerem von Ostischau a Waszkiem z Markowa, chorążym bydgoskim i rycerzami - nieznanym z imienia podłowczym z Branna i Tomaszem z Branna. W latach 90. XIV wieku występował jako starosta krzepicki^[4]. Po wstąpieniu na tron Władysława Jagiełły i klęsce księcia opolskiego w wojnie z królem zmienił swą orientację polityczną odwracając się od linii Opolczyka na rzecz polityki Jagiełły. Zobowiązany był służyć królowi w wyprawach wojennych z włócznią i dwoma łucznikami^[2]. Pozyskawszy łaskę królewską otrzymał nominację na podkomorstwo wieluńskie. Został odnotowany z tym urzędem w roku 1414 przed sądem ziemskim piotrkowskim jako świadek o naganę szlachecką, reprezentując ród Ostojów^[4].

Abel Biel miał trzech synów, Mikołaja, Zygmunta i Henryka^[6]. Jego bratem był Henryk Biel z Błeszna, kanonik gnieźnieński^[2]. Był rodowcem Ścibora ze Ściborzyc herbu Ostoja.

Znana jest legenda o zamku w Błesznie, wzniesionym przez Abla Biela, mówiąca o bogatym i dumnym rycerzu, który zamieszkiwał ów zamek i często walczył w wojskach królewskich. Rycerz był bardzo pobożny, często modlił się w zamkowej kaplicy. Pewnego razu doszło do konfliktu rycerza z królem i na zbuntowanego poddanego ruszyły wojska królewskie. Zostały jednak one pokonane przez rycerza. Wtedy przemówiła jego pycha. Oświadczył, że jest równy Bogu. W tym momencie rozwarła się ziemia, pochłonęła zamek i jego mieszkańców, a wszystko przykryła woda. Podobno nad bagniskiem, ciemnymi nocami, tliły się płomyki – dusze rycerza bluźniercy i jego sług^[7][8].

Zobacz też

• Ostoja (herb szlachecki)
• Ród Ostojów (Mościców)
• Ścibor ze Ściborzyc

Przypisy

Bibliografia

• J. Sperka, Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370-1401, Katowice 2006, s. 175-177.
• J. Laberschek, Bielowie herbu Ostoja i ich zamek w Błesznie na tle polityki obronnej panujących w drugiej połowie XIV wieku, [w:] Zeszyty Historyczne, T. 1, Częstochowa 1993, s. 291-306.
• J. Laberschek, Częstochowa i jej okolice w średniowieczu, Kraków 2006, s. 22, 37, 85, 96, 117-118, 121, 125, 128-129, 133, 135, 138, 200.
• M. Antoniewicz, Uzasadnienie historyczno-heraldyczne. [dostęp: 2016-12-02].
• T. Haładyj, Portret ulicy Limanowskiego, [w:] „Gazeta Wyborcza”, Częstochowa 10 stycznia 2006.
• B. Snoch, O ludziach średniowiecznej Częstochowy. Z odległej przeszłości, [w:] „Gazeta Częstochowska”, nr 30/2001-08-09.