Abemama

Abemama
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne atolu
Państwo Kiribati
AkwenOcean Spokojny
ArchipelagWyspy Gilberta
Powierzchnia27,37[1] km²
Populacja (2010)
• liczba ludności
• gęstość

3213
117,4 os./km²
Położenie na mapie Kiribati
Mapa konturowa Kiribati, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Abemama”
Ziemia0°23′20″N 173°46′59″E/0,388889 173,783056
Mapa wyspy

Abemama (także Abamama, Apamama, Dundas, Hopper Island, Roger Simpson Island lub Simpson Island[a][2]) – atol w zachodniej części wyspiarskiego państwa Kiribati, w archipelagu wysp Gilberta, położony 170 km na południowy wschód od atolu Tarawa, tuż powyżej równika[3].

Podstawą gospodarki jest produkcja kopry, uprawa drzewa chlebowego i bananów. Nieznaczne dochody przynosi też turystyka[3].

Geografia

Wyspa, a w zasadzie ciąg połączonych wysp, zajmuje obszar 27,37 km² i jest zamieszkana przez 3213 osób (2010). Wysepki otaczają z trzech stron głęboką lagunę. Wyspy atolu otaczające lagunę od północy i wschodu są ze sobą połączone estakadą co umożliwia między nimi transport samochodowy. Pozostałe wyspy – Abatiku i Bike znajdują się w południowo-zachodniej części atolu.

Wioska Kariatebike jest administracyjnym centrum atolu. Mieści się tu budynek władz lokalnych, szkoły: podstawowa i średnia, kilka sklepów, targowisko, komenda policji i szpital. Jedyne lotnisko atolu znajduje się na północnym krańcu Abemama w pobliżu wioski Tabiang[4].

Na atolu panuje klimat oceaniczny, tropikalno-równikowy, ze stałymi temperaturami od +25 do +27 °C. Pora deszczowa trwa od grudnia do maja[3].

Wioski na wyspach atolu

Abemama: Liczba ludności (2010) i powierzchnia
WioskaLudność[5]Powierzchnia[5]Gęst. zal. (osób/km²)
Abatiku150279,2 ha53,7
Tabiang4872425,2 ha125,8
Tekatirirake182
Tanimainiku250
Kauma74
Baretoa387
Tabontebike380
Kariatebike505
Bangotantekabaia79
Tebanga62
Manoku170
Kabangaki474
Bike1332,3 ha40,2
Ogółem32132736,7 ha117,4

Historia

W roku 1892 dowódca okrętu HMS „Royalist”, kapitan Davis, ogłosił wyspę protektoratem brytyjskim. Nieco wcześniej, bo w roku 1889 mieszkał tu przez kilka miesięcy z żoną i pasierbem pisarz brytyjski Robert Louis Stevenson. W pobliżu wioski Tabontebike znajduje się grób wodza Tema Binoki, którego Stevenson uwiecznił wraz z wyspą w jednej ze swych powieści[6].

Japończycy zajęli Wyspy Gilberta 10 grudnia 1941 roku. 21 listopada 1943 amerykański okręt podwodny USS „Nautilus” wysadził na wyspie 78 żołnierzy USMC (i porucznika armii australijskiej jako tłumacza) z zadaniem jej zdobycia. Marines, wspierani ogniem „Nautilusa”, z łatwością pokonali nieliczny japoński garnizon. 25 listopada rano krajowcy donieśli, że Japończycy popełnili zbiorowe samobójstwo. Amerykanie rozbudowali tutejsze lotnisko, które w początkach 1944 roku wykorzystywane było do operacji bombowych przeciwko Wyspom Marshalla i odseparowanym, ale nieodebranym Japończykom wyspom w Archipelagu Gilberta[7].

Transport

Na atolu znajduje się Port lotniczy Abemama.

Uwagi

  1. Według Google Earth Bike, podczas gdy jest to jedna z najmniejszych wysp atolu.

Przypisy

  1. Kiribati 2020-2021 Population and Housing Census data | Kiribati National Statistics Office [dostęp 2021-12-05] (ang.).
  2. Geody.com, Abemama. [dostęp 2013-04-25].
  3. a b c Abemama Atoll. W: Encyclopedia Britannica. Dale H. Hoiberg (red.). T. I: A-ak–Bayes. Chicago, IL: Encyclopedia Britannica Inc., 2010, s. 27. ISBN 978-1-59339-837-8.
  4. Abemama Island Report 2012. W: Government of Kiribati [on-line].
  5. a b Kiribati Census Report 2010 Volume 1. W: National Statistics Office, Ministry of Finance and Economic Development, Government of Kiribati [on-line].
  6. In the South Seas (1896) i (1900) Chatto & Windus; reprint: The Hogarth Press (1987).
  7. Gordon L. Rottman: US Special Warfare Units in the Pacific Theatre 1941-1945, Osprey Publishing 2005, s. 30.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Dark Green 004040 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
modded File:Blue pog.svg
Abemama STS61A.jpg
Atol Abemama w archipelagu Wysp Gilberta (Kiribati), widziany z orbity okołoziemskiej
Kiribati relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Kiribati

Equirectangular projection. Geographic limits of the map:

  • N: 6° N
  • S: 13° S
  • W: 169° E
  • E: 149° W

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Sea-Borders from the political map made by NNW
8 Map of Abemama, Kiribati.jpg
Autor: Government of USA, Government of Kiribati, Licencja: CC BY-SA 3.0
Astronaut photo of Abemama, Kiribati with villages and main landmarks