Aberracja chromatyczna

Powstawanie aberracji chromatycznej (1) i jej korekcja (2)

Górne zdjęcie zrobione jest przy użyciu obiektywu o wysokiej jakości - aberracja praktycznie nie występuje. Dolne zdjęcie zrobiono po nałożeniu dodatkowego obiektywu szerokokątnego

Aberracja chromatyczna, chromatyzm – cecha soczewki lub układu optycznego wynikająca z różnych odległości ogniskowania (ze względu na różną wartość współczynnika załamania) dla poszczególnych barw widmowych światła (różnych długości fali światła)^[1]. W rezultacie występuje rozszczepienie światła, które widoczne jest na granicach kontrastowych obszarów pod postacią kolorowej obwódki^[2] (zobacz zdjęcie obok). Wynika ona ze zjawiska dyspersji szkła użytego do budowy soczewki^[3].

Aberracja chromatyczna występuje również w soczewce ludzkiego oka, powodując barwne obwódki (pomarańczowe i niebieskie) wokół ciemnych przedmiotów na jasnym tle. W przypadku układów optycznych (teleskopy, obiektywy fotograficzne itp.) jest to wada pogarszająca jakość odwzorowania.

Rodzaje aberracji chromatycznej

• Wzdłużna lub podłużna^[3],
• Poprzeczna^[3].

Korekcja chromatyzmu

Korekcja chromatyzmu zwana jest achromatyzacją^[4]. Istnieją różne jej rodzaje, w zależności od liczby achromatyzacji wybranych kolorów mamy: achromaty, apochromaty oraz superachromaty^[5]. Ten typ korekcji wynaleziony został przez Anglika Johna Dollonda (1706–1761) w Anglii.

Czarno-biała fotografia

Zjawisko to jest znane również w fotografii czarno-białej. Nie występują tam co prawda kolory, ale aberracja chromatyczna wywołuje nieostrość obrazu. Jego korekcję można osiągnąć poprzez:

• zastosowanie apochromatu,
• użycie odpowiedniego filtru kolorowego o wąskim pasmie przepustowości,
• odpowiednie konwertowanie pojedynczych kanałów koloru do kanału czarno-białego.

Niektóre z tych metod wymagają jednak zwiększenia czasu ekspozycji.

Zobacz też

• aberracja sferyczna

Przypisy