Abordaż

Rycina przedstawiająca abordaż
Obraz przedstawiający abordaż

Abordaż (fr. abordage) – sposób walki morskiej polegający na zetknięciu się dwóch okrętów i prowadzeniu walki wręcz na ich pokładach w celu zdobycia wrogiego okrętu lub jego późniejszego zatopienia. Stosowany od początku żeglugi, był podstawowym sposobem walki morskiej w epoce okrętów żaglowych do XVII wieku i, mimo wzrostu znaczenia artylerii okrętowej, pozostał jednym z podstawowych sposobów walki do początku XIX wieku. Abordaż zastąpił w tej roli taranowanie, dominujące w epoce okrętów wiosłowych w starożytności, stając się także podstawowym sposobem walki XV- i XVI-wiecznych galer wiosłowych.

Dla celów abordażu okręty oprócz marynarzy zabierały również żołnierzy piechoty morskiej, którzy wraz z częścią załogi dostawali się na okręt nieprzyjaciela. W celu doprowadzenia do abordażu i zapobiegnięcia ucieczce wrogiego okrętu stosowano sczepianie okrętów za pomocą haków i lin. Tuż przed abordażem prowadzono ogień z dział oraz broni ręcznej, zwłaszcza ze stanowisk na masztach, w celu osłabienia załogi przeciwnika. Mimo stopniowego wzrostu znaczenia artylerii okrętowej, przez długi czas nie była ona z reguły zdolna do topienia okrętów, a jedynie do ich obezwładnienia i wybicia załogi, wobec czego abordaż pozostał istotnym sposobem walki morskiej jeszcze na początku XIX wieku, zwłaszcza podczas wojen napoleońskich. Taktyka ta została zaniechana w XIX wieku wraz z wprowadzeniem okrętów o napędzie mechanicznym i znacznym udoskonaleniem artylerii. Od tej pory abordaż jako sposób walki morskiej zdarzał się już sporadycznie, w sprzyjających okolicznościach.

W okresie późniejszym, aż do czasów współczesnych określenia tego używa się na zbrojne wejście na pokład i opanowanie obcego okrętu lub statku przez oddział abordażowy (inaczej pryzowy), niekoniecznie połączone z walką lub bezpośrednim zetknięciem dwóch okrętów.

Zobacz też

Bibliografia

  • Mała Encyklopedia Wojskowa, tom I (A-J), Wydawnictwo MON, Warszawa 1967.

Media użyte na tej stronie

Abordage.jpg
Boarding battle
Abordage et prise de la frégate Embuscade par la corvette Bayonnaise en 1798.jpg
Représentation probable de l'abordage et de la prise par la corvette française La Bayonnaise de la frégate anglaise L'Embuscade en 1798. Guerre de la Révolution française. Huile sur toile 146,5 x 114 cm