Abram Cytryn

Abram Cytryn (ur. 30 maja 1927 w Łodzi, zm. 1944 w Auschwitz-Birkenau) – polski pisarz i poeta żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Urodził się w Łodzi w rodzinie żydowskiej, jako syn przemysłowca Jakuba Szymona Cytryna i Gołdy z domu Pik. Uczęszczał do prywatnego, humanistycznego gimnazjum męskiego Icchaka Kacenelsona przy ulicy Zawadzkiej 43. Wiersze pisał od ósmego roku życia.

Podczas II wojny światowej przebywał w Ghetto Litzmannstadt, gdzie nadal pisał wiersze i opowiadania. W 1944 wraz z rodziną został wywieziony do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie zginął. Wyjeżdżając zabrał swoje utwory, które uznał za najlepsze. W 1945 jego starsza siostra Lucie odnalazła zbiór jego wierszy, i opowiadań, pozostawionych przez niego jako mniej wartościowe. Znajdowały się w mieszkaniu przy ulicy Starosikawskiej 12, ostatnim miejscu pobytu rodziny Cytrynów przed wysiedleniem do obozu. Jego dzieła, spisane w 24 zeszytach, znajdują się obecnie w zbiorach Centrum Szymona Wiesenthala w Los Angeles.

Na wniosek Jerzego Kropiwnickiego, krótki (98 m) odcinek dawnej ul. Chryzantem[1], prowadzący od skrzyżowania z Bracką do głównej bramy nowego cmentarza żydowskiego w Łodzi na Dołach został nazwany ul. Abrama Cytryna[2].

Twórczość

  • 2009: Wżarł się we mnie ból... Próby literackie Abrama Cytryna – książka zawiera opracowanie wszystkich pozostawionych przez Abrama Cytryna utworów, zarówno poetyckich, jak i prozatorskich
  • 2004: Pragnę żyć
  • 2000: Abram’s writing
  • 1998: Zeszyty
  • 1995: Les cahiers d’Abram Cytryn: récits du ghetto de Łódź; suivis des Souvenirs de Lucie Cytryn-Bialer
  • 1991: Wyrazić duszę getta

Przypisy

  1. Przed 1939 była to część alei Cmentarnej, łączącej ulicę Wojska Polskiego (wówczas Brzezińską) z cmentarzem żydowskim – Katalog Ulice Łodzi, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Piłsudskiego w Łodzi; Mapa historyczna z 1910 r., portal InterSIT.
  2. Ul. Abrama Cytryna zamiast Chryzantem? (pol.). Express Ilustrowany (przedruk w naszemiasto.pl), 2008-03-07. [dostęp 2011-02-09].

Bibliografia

  • Andrzej Kempa, Marek Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi: słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, t. 1, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2001, ISBN 83-87522-47-3, OCLC 749417234.