Abrasza Blum

Symboliczny grób Abraszy Bluma na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Abrasza Blum, właściwie Abraham Blum (ur. 1905 w Wilnie, zm. w maju 1943 w Warszawie) – polski działacz socjalistyczny żydowskiego pochodzenia, członek kierownictwa podziemnego Bundu w getcie warszawskim, uczestnik powstania w getcie.

Życiorys

Był uczniem reformowanego chederu i żydowskiego gimnazjum w Wilnie, następnie został absolwentem inżynierii jednej z belgijskich politechnik. W 1929 zamieszkał w Warszawie. Przez pewien okres związany był z komunistyczną organizacją młodzieżową, po czym został członkiem żydowskiej partii robotniczej Bund. Od 1930 zasiadał w kierownictwie Cukunftu. Zajmował się tworzeniem świeckich szkół żydowskich finansowanych przez Bund.

Po wybuchu II wojny światowej przebywał w getcie warszawskim, a od końca listopada 1942 był przedstawicielem Bundu w Komisji Koordynacyjnej Żydowskiego Komitetu Narodowego i Bundu. Najprawdopodobniej był jednym z dwóch reprezentantów Bundu podczas konferencji z Blokiem Antyfaszystowskim. Uznawany przez wielu działaczy lewicowych i bundowców np. Marka Edelmana za jednego z głównych ideologów tego ruchu w getcie. W latach 1942–1943 pracował w fabryce szczotek przy ulicy Franciszkańskiej. Był przedstawicielem Bundu w biurze politycznym Żydowskiej Organizacji Bojowej.

Uczestniczył w powstaniu w getcie warszawskim. 10 maja 1943 wraz z grupą żydowskich bojowców przedostał się kanałami na stronę aryjską, gdzie ukrywał się w mieszkaniu Władysławy Meed ps. Władka (po stronie aryjskiej – Władysława Kowalska) przy ulicy Barokowej 2 w Warszawie. Wykryty przez dozorcę, który zamknął go w mieszkaniu i wezwał Gestapo, próbował ucieczki przez okno po sznurze z pościeli, ale spadł z wysokości trzeciego pietra i połamał nogi. Przetrzymywany w budynku policji przy ulicy Daniłowiczowskiej, był przesłuchiwany przez gestapo w Alei Szucha, gdzie został najprawdopodobniej zamordowany.

Żona Abraszy Bluma, Luba Blum-Bielicka była w getcie dyrektorką Szkoły Pielęgniarek. Wraz z synem i córką przeżyła okupację, po wojnie była kierowniczką Domu Dziecka w Otwocku, a od 1949 dyrektorką Szkoły Pielęgniarskiej nr 3 w Warszawie^[1].

Symboliczny grób Abraszy Bluma znajduje się w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 12, rząd 4)^[2][3].

Upamiętnienie

• Nazwisko Abraszy Bluma widnieje na tablicy pamiątkowej umieszczonej przy pomniku Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego przy ulicy Prostej 51 w Warszawie.

Przypisy

Bibliografia

• Władysława Meed, Po obu stronach muru. Wspomnienia z warszawskiego getta, Warszawa 2003, ISBN 83-88797-45-X
• Anka Grupińska, Ciągle po kole. Rozmowy z żydowskimi żołnierzami
• Bernard Ber Mark, Walka i zagłada warszawskiego getta
• Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
• Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 11. ISBN 83-01-04304-0.