Abu Gurab

Abu Gurab أبو غراب
Świątynia solarna Niuserre
Państwo	Egipt
Muhafaza	Kair
Położenie na mapie Egiptu (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Abu Gurab
29°54′14″N 31°11′39″E/29,903889 31,194167

Plan Abu Gurab i Abusir

Rekonstrukcja świątyni Re wzniesionej przez Niuserre

Abu Gurab (Abu Dżirab, Abu Jirab) – miejscowość w Egipcie na zachodnim brzegu Nilu, ok. 1 kilometra na północny zachód od Abusir i 12 km na południe od Gizy.

Z zachowanych inskrypcji z tzw. Kamienia z Palermo wynika, że w tej części nekropoli memfickiej było zbudowanych sześć świątyń solarnych z okresu V dynastii. Ich wymowne nazwy to Czas Re (Userkaf), Wyprawa Re (Sahure), Miejsce serca Re (Neferirkare I), Spoczynek Re (Neferefre), Chwała serca Re (Niuserre) oraz Horyzont re (Menkauhor)^[1]. Zidentyfikowana dwie z nich Userkafa i Niuserre^[2]. Najsłynniejszą z nich jest właśnie znajdująca się w Abu Gurab świątynia Boga Słońca Re zbudowana przez Niuserre, zwana dawniej przez podróżników świątynią Riga (Reegah). Jest jedyną całkowicie kamienną i prawie kompletnie zachowaną świątynią solarną. Na ścianach uwiecznione sceny przedstawiające Niuserre podczas święta sed^[3].

Jej centralnym akcentem był obelisk o wysokości 36 m, stojący na platformie – cokole o wysokości 20 m i pochyłych ścianach. Wykonany był z miejscowego wapienia, a oblicowany białym wapieniem z Tuna. Obelisk znajdował się na dziedzińcu o wymiarach 75 m na 100 m, na którym także przed platformą obelisku znajdował się wielki, alabastrowy stół ofiarny o rozmiarach 6 m na 6 m. W bocznej części dziedzińca zlokalizowane były magazyny i rzeźnia bydła ofiarnego. Do zespołu solarnego wiodła z Nilu specjalna rampa, będąca drogą procesyjną. Łączyła ona cały obiekt, a ściślej niewielką świątynię osadzoną w murze okalającym Wielki Dziedziniec, z tzw. świątynią dolną („powitalną”). Na cokół można było wejść specjalną, spiralną klatką schodową.

W cokole obelisku było urządzone niewielkie pomieszczenie, zwane obecnie komorą światów lub komorą pór roku, w którym znajdowały się unikatowe reliefy z wyobrażeniami procesów i zdarzeń zachodzących w naturze podczas poszczególnych pór roku, w tym zajęcia ludzi, zwierzęta domowe i dzikie, rośliny, czyli obraz natury i otaczającego świata widziany oczami ówczesnych Egipcjan. Reliefy w świątyni przedstawiają także m.in. święto sed obchodzone przez Niuserre oraz stworzenie świata przez Re. Tutaj też znaleziono najstarszą znaną listę nomów egipskich.

Poza świątynią wzniesiono z cegieł barkę boga Słońca, którego stwórcza działalność został przedstawiona na reliefach. Cały kompleks świątynny był wzorowany na Wielkiej Świątyni Słońca w Heliopolis.

Świątynia została odkopana w l. 1898–1901 przez niemieckich archeologów. Bloki z reliefami trafiły do różnych muzeów, obecnie znajdują się m.in. w muzeach egipskich w Kairze i Berlinie.

Zobacz też

• Niuserre
• V dynastia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Świątynia Boga Słońca w Abu Gurab – plan i rekonstrukcja wyglądu (ang.)

Bibliografia

• Jean-Claude Fredouille, Guy Racher: Cywilizacje śródziemnomorskie leksykon. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 2007. ISBN 978-83-245-7566-4.
• NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, s. 86, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
• ChristianCh. Jacq ChristianCh., Podróż po Egipcie Faraonów, Maciej GM.G. Witkowski (tłum.), Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 54–55, ISBN 83-7391-131-6, OCLC 830557597 .
• BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, s. , 169–170, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
• Lipińska J. – „W cieniu piramid”, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003, s. 85, ​ISBN 83-04-04604-0​
• Schneider Th. – „Leksykon faraonów”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, s. 208, ​ISBN 83-01-13479-8​