Abu Nuwas
Portret Abu Nuwasa autorstwa Dżubrana Chalil Dżubrana | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie | poeta |
Abu Nuwas (arab. ابونواس) (właściwie Al-Hasan Ibn Hani) (ur. ok. 757/758 w pobliżu Al-Ahwazu, zm. 813 w Bagdadzie) – poeta arabski[1].
Życiorys
Jego ojciec był syryjskim żołnierzem, który przybył do Iranu i ożenił się z miejscową kobietą. Przydomek Abu Nuwas wywodzi się z typowych imion władców jemeńskich sprzed islamu, z którego to rejonu Abu Nuwas wywodził swoje pochodzenie. Gdy Abu Nuwas miał 7 lat jego ojciec zmarł a matka przeniosła się do Al-Basry, ówcześnie słynnego ośrodka studiów filologicznych. Studiował on tam filologię arabską, starą poezję oraz sunnę u wielkich gramatyków i filologów oraz zbieraczy tradycji. Podobno sam był przekazicielem hadisów.
Abu Nuwas był osobą homoseksualną. Podczas studiów związał się ze swoim starszym kuzynem, poetą Walibem Ibn al-Hubabem, który został jego kochankiem oraz nauczycielem[2][3].
W początkach panowania Haruna ar-Raszida (786-809) Abu Nuwas przeniósł się do Bagdadu, gdzie szybko udało mu się dotrzeć na dwór wezyrów kalifa, Barmakidów. Pisze na ich cześć wiersze pochwalne, ale czasem też satyry, zwłaszcza gdy otrzymywał zbyt mało pieniędzy za swoje utwory. Wydaje się, że dobrze zarabiał i stać go było na pełne wina hulaszcze życie w towarzystwie pięknych dziewcząt i chłopców, które opisywał w swoich wierszach. Księga tysiąca i jednej nocy ukazuje Abu Nuwasa jako kompana kalifa towarzyszącego mu w dworskich uciechach i jednocześnie jego nadwornego poetę.
Gdy w roku 802 Barmakidzi popadli w niełaskę, Abu Nuwas dalej okazywał im sympatię. Być może to właśnie wywołało gniew kalifa, który wtrącił go do więzienia. Według tradycji właśnie wówczas zaczął on żałować swojego dotychczasowego życia i pisać wiersze ascetyczne. Pod koniec panowania Haruna ar-Raszida wybrał się do Egiptu, gdzie pozostał aż do jego śmierci. Potem wrócił do Bagdadu i został nadwornym poetą syna Haruna, Al-Amina, którego znał od dziecka. Zmarł na krótko przed zdobyciem Bagdadu przez brata Al-Amina Al-Mamuna w 813 roku.
Abu Nuwas przez arabską krytykę literacką zaliczany jest do poetów określanych mianem matbu, naturalnych, w przeciwieństwie do masnu, tworzących poezję sztuczną, wymyśloną. Był on "największym piewcą wina w poezji arabskiej"[4]. Uważa się go za tego, który stworzył kanon poezji bachicznej. Drugim ważnym tematem jego poezji było opiewanie miłości do chłopców. Także w tej tematyce był nowatorem. Pod koniec życia tworzył poezję ascetyczną. Abu Nuwas jest przedstawicielem nurtu badi, nowej poezji, przeciwstawiającej się dawnym wzorom poezji beduińskiej. Wprowadził on do poezji arabskiej wiele nowych tematów i środków stylistycznych, tworząc poezję lekką i wdzięczną, całkowicie różną od surowej poezji beduińskiej.
Przypisy
- ↑ Esat Ayyıldız. "Ebû Nuvâs’ın Şarap (Hamriyyât) Şiirleri". Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 / 18 (2020): 147-173.
- ↑ Abu Nuwas, the first and foremost Islamic gay poet. [dostęp 2008-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-31)].
- ↑ "(...) jego wychowawcą został niejaki Waliba Ibn Hubab, poeta, a przede wszystkim rozpustnik i pederasta. Od niego to Abu Nuwas przejął skłonność do chłopców." Janusz Danecki (red.): Poezja arabska: wiek VI-XIII: wybór. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Oddział, 1997, s. 310. ISBN 83-04-04246-0
- ↑ Bielawski 1971 ↓.
Bibliografia
- Janusz Danecki (red.): Poezja arabska: wiek VI-XIII: wybór. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Oddział, 1997. ISBN 83-04-04246-0.
- Jerzy Hauziński: Burzliwe dzieje Kalifatu Bagdadzkiego. Warszawa: Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. ISBN 83-01-10988-2.
- Jolanta Jasińska: Abu Nuwas. W: Józef Bielawski (red. nauk.): Mały słownik kultury świata arabskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1971.
- Esat Ayyıldız. "Ebû Nuvâs’ın Şarap (Hamriyyât) Şiirleri". Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 / 18 (2020): 147-173.
- ISNI: 0000 0001 1507 2339
- VIAF: 100164196
- LCCN: n82236538
- GND: 118646656
- NDL: 00461999
- LIBRIS: 97mppbbt5jgjw77
- BnF: 118880306
- SUDOC: 026676877
- NLA: 35671496
- BNE: XX1601112, XX1677305
- NTA: 074000055
- BIBSYS: 90595014
- CiNii: DA01863396
- Open Library: OL2608649A
- PLWABN: 9810696442705606
- NUKAT: n2009129082
- J9U: 987007257483505171
- CONOR: 56515171
- WorldCat: lccn-n82236538
Media użyte na tej stronie
Abu Nuwas, Drawing by Kahlil Gibran al-Funun 2, no. 1 (June 1916)
Abu Nuwas was born in al-Ahwaz between 130 and 145 A.D. His father belonged to the army of Marwan II, the last Umayyad, while his mother was of Persian descent. His education as a youth took place in Basra and Kufa. He is said to have studied for a time among the Bedouins in order to improve his linguistic skill.1
The appearance of Abu Nuwas’ poetry in al-Funun was very appropriate in that he has been regarded by later day critics as the representative of a modern school of poets during his day. His remaining poetry, which contain many panegyrics to the Barmakids of Baghdad and al-Amin the son of Harun al-Rashid, imbued a freshness into the genre of classical Arabic poetry that made it appealing and alive; a fact which is still evident to this day. Though he composed many of his poems in the classical style, he was not limited to it.
He injected into his poetry, which were often of very un-Islamic topics, such as wine and self-indulgence, a remarkable number of new terms, many of which were either Persian or vernacular expressions of the locale in which he resided.
Abu Nuwas’ use of new words and vernacular expressions was very appealing to the literati gathering together through the auspices of al-Funun in New York City. He presented an example of an Arab poet who on the whole used language correctly though there may have been some errors grammatically in his poetry.2
The appearance of Abu Nuwas within al-Funun was in large part a legitimization, if one was truly needed, by those contributing to al-Funun for their right to experiment with the Arabic language. He represented one of the great poets from the golden age of Arabic literature who wrote creative and appealing poetry, but who did it in a fresh, appealing manner and in his own way.