Achéron (1929)

Achéron (Q150)
Ilustracja
Jednostka bliźniacza „Achéron” – „Ajax”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Redoutable

Projekt

M6

Historia
Stocznia

Ateliers et Chantiers de la Loire, Nantes

Położenie stępki

4 września 1927

Wodowanie

6 sierpnia 1929

 Marine nationale
Wejście do służby

22 lutego 1932

Zatopiony

samozatopiony 27 listopada 1942

Los okrętu

powtórnie zatopiony 24 listopada 1943

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


1570 ton
2084 t

Długość

92,3 m

Szerokość

8,2 m

Zanurzenie

4,7 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 6000 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17 węzłów
10 w.

Zasięg

powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped
Wyrzutnie torpedowe

7 × 550 mm
2 × 550/400 mm

Załoga

61

Achéron (Q150) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 31 jednostek typu Redoutable. Okręt został zwodowany 6 sierpnia 1929 roku w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes, a do służby w Marine nationale wszedł w lutym 1932 roku. Podczas wojny jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym i Atlantyku, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 27 listopada 1942 roku „Achéron” został samozatopiony w Tulonie. Podniesiony przez Włochów, został ponownie zatopiony przez alianckie samoloty 24 listopada 1943 roku.

Projekt i budowa

„Achéron” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1925 roku[1][2]. Projekt (o sygnaturze M6[3]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość[1][4]. Posiadał duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji[4]. Konstruktorem okrętu był inż. Jean-Jacques Roquebert[4].

„Achéron” zbudowany został w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes[3][5][a]. Stępkę okrętu położono 4 września 1927 roku[6], a zwodowany został 6 sierpnia 1929 roku[5][7].

Dane taktyczno–techniczne

„Achéron” był dużym, oceanicznym dwukadłubowym okrętem podwodnym[1][4]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra[5][8]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony[5][7][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 6000 KM[5][9][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM[4][5][d]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[5][10][e]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[1][2]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś czas zanurzenia 45-50 sekund[1][4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób[3][11].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy[3][4]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[3][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kalibru 100 mm L/45 M1925 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][4].

Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy[2][5][f].

Służba

„Achéron” został przyjęty do służby w Marine nationale 22 lutego 1932 roku[6]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q150[3]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 3. dywizjonu 3. eskadry 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie (jednostka przechodziła remont, który zakończył się 12 września 1939 roku)[12]. Dowódcą okrętu był w tym okresie kpt. mar. J.J.M. Alliou[12]. Na początku listopada 1939 roku „Achéron”, „Le Héros” i „Le Conquérant” opuściły Tulon i w eskorcie niszczyciela „Cassard” udały się do Casablanki, docierając do miejsca przeznaczenia 7 listopada[13]. W dniach 19 grudnia 1939 roku – 19 stycznia 1940 roku okręt wziął udział w poszukiwaniach niemieckiego rajdera „Admiral Graf Spee”, a po jego samozatopieniu – okrętu zaopatrzeniowego „Altmark”[14]. 12 lutego 1940 roku około 18:15 „Achéron” ostrzelał z działa pokładowego napotkany statek handlowy, który odpowiedział ogniem, trafiając francuski okręt w dziób (pocisk nie wybuchł). Niedoszłym niemieckim łamaczem blokady okazał się brytyjski parowiec „Somme” (5265 BRT), a do zdarzenia doszło na pozycji 34°25′N 18°08′W/34,416667 -18,133333[6][15]. 13 kwietnia „Achéron”, „Argo” i „Pascal” w eskorcie niszczyciela „La Palme” opuściły Casablankę i 18 kwietnia dopłynęły do Bizerty[16].

W czerwcu 1940 roku okręt znajdował się w Bejrucie w składzie 3. dywizjonu okrętów podwodnych, a jego dowódcą był nadal kmdr ppor. J.J.M. Alliou[17]. 10 czerwca, po wypowiedzeniu wojny przez Włochy jednostka opuściła bazę, udając się na patrol w rejon archipelagu Dodekanez[18]. W wyniku postanowień zawieszenia broni „Achéron” znalazł się pod kontrolą rządu Vichy w składzie 2. grupy okrętów podwodnych w Tulonie, gdzie został rozbrojony[19]. 27 listopada 1942 roku, podczas ataku Niemców na Tulon, jednostka została samozatopiona[1][4]. 26 czerwca 1943 roku okręt został podniesiony przez Włochów, lecz 24 listopada 1943 roku został ponownie zatopiony przez amerykańskie samoloty[6][20].

Uwagi

  1. ↑ Helgason 2019 ↓ podaje, że okręt został zbudowany w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Saint-Nazaire.
  2. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje wyporność 1644/2080 ton, zaś Lipiński 1999 ↓, s. 539 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 – 1384/2080 ton.
  3. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 187 podaje, że okręt posiadał cztery silniki Diesla, zaś według Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 okręt posiadał dodatkowo pomocniczy silnik Diesla o mocy 750 KM.
  4. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75 podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1000 KM.
  5. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 18 węzłów, zaś według Lipiński 1999 ↓, s. 539 okręt osiągał na powierzchni 19,5 węzła.
  6. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 podają, że załoga okrętu liczyła 67 osób.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 274.
  2. ↑ a b c Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 76.
  3. ↑ a b c d e f g h Gogin 2015 ↓.
  4. ↑ a b c d e f g h i j Fontenoy 2007 ↓, s. 187.
  5. ↑ a b c d e f g h i Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 273.
  6. ↑ a b c d Helgason 2019 ↓.
  7. ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 186.
  8. ↑ Lipiński 1999 ↓, s. 539.
  9. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75.
  10. ↑ McMurtrie 1941 ↓, s. 192.
  11. ↑ Parkes 1934 ↓, s. 199.
  12. ↑ a b Kindell 1939a ↓.
  13. ↑ Kindell 1939b ↓.
  14. ↑ Kindell 1939c ↓.
  15. ↑ Kindell 1940a ↓.
  16. ↑ Kindell 1940b ↓.
  17. ↑ Kindell 1940c ↓.
  18. ↑ Kindell 1940d ↓.
  19. ↑ Kindell 1940e ↓.
  20. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 273-274.

Bibliografia

Okręty podwodne typu Redoutable
Seria 1
Seria 2
Seria 3

Francja

Media użyte na tej stronie

Sous marin Ajax.jpg
Sous marin français Ajax, de la classe Redoutable.
Ensign of France.svg
Marine Nationale and French merchant ensign. Used from 1794 to 1814/1815, and from 1848 to present.
Notice that its proportions differ from those of the French civil flag. (ensign : 30:33:37, civil : 1/3,1/3,1/3)