Achacy Czema (zm. 1565)

Płyta nagrobna Achacego Czemy w Sztumie

Achacy Czema (Cema von Zehmen) herbu własnego (ur. ok. 1485- zm. 24 maja 1565) – podkomorzy pomorski (19 marca 1517 - 13 października 1531), kasztelan gdański (13 października 1531 - marzec 1546), wojewoda malborski (marzec 1546 - 24 maja 1565), wicewojewoda chełmiński w latach 1545-1546^[1], starosta człuchowski, gniewski, kiszporski, starogardzki sztumski^[2], członek Rady Prus Królewskich^[3], komisarz królewski w Gdańsku w 1524 roku^[4].

W młodości związany z dworem Krzysztofa Szydłowieckiego i z jego oraz Piotra Tomickiego inicjatywy przedstawił w 1523 roku Albrechtowi Hohenzollernowi plan likwidacji zakonu krzyżackiego. Obrońca odrębności Prus Królewskich i przeciwnik unii parlamentarnej z Koroną (zrealizowanej po jego śmierci w 1569 roku). Współtwórca planu sekularyzacji i inkorporacji Inflant do Polski. Zaufany ostatnich Jagiellonów, stronnik i doradca ks. Albrechta^[5]. Zwolennik reformacji i zagorzały luteranin. Pochowany w Sztumie.

Przypisy

Bibliografia

• Paweł Czaplewski: Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie Prus Królewskich 1454 - 1772. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1921. [dostęp 2017-08-15]. (pol.).
• Janusz Małłek: Prusy Książęce a Prusy Królewskie w latach 1525-1548. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976. (pol.).
• Janusz Małłek: Dwie części Prus: studia z dziejów Prus Książęcych i Prus Królewskich w XVI i XVII wieku.. Olsztyn: Wydawnictwo Pojezierze, 1987. (pol.).