Adam Augustyński

Adam Maria Jan Augustyński

Imię i nazwisko urodzenia	Adam Maria Jan
Data i miejsce urodzenia	9 kwietnia 1900 Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	8 maja 1965 Warszawa, PRL
Zawód, zajęcie	prawnik, urzędnik bankowy
Miejsce zamieszkania	Warszawa, ul. Rozbrat 10/14 m. 30
Narodowość	polska
Edukacja	C. K. Wyższe Gimnazjum Klasyczne w Sanoku, Politechnika Lwowska, Akademia Handlu Zagranicznego, Uniwersytet Lwowski
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Pracodawca	Bank Ziemian S.A., Bank Gospodarstwa Krajowego
Partia	bezpartyjny
Wyznanie	rzymskokatolickie
Rodzice	Stanisław Augustyński, Maria z d. Morawiecka
Małżeństwo	Waleria Katarzyna Szadurska, Stefania Ludwika Pilawska
Dzieci	Anna Helena Slezkin
Krewni i powinowaci	Wojciech Augustyński, Jan Augustyński, Marcin Augustyński, Zygmunt Augustyński, Jędrzej Augustyński, Janina Augustyńska, Jerzy Augustyński, Jerzy Augustyński (junior), Andrzej Augustyński, Kornel Morawiecki

Adam Maria Jan Augustyński^[1] (ur. 9 kwietnia 1900 we Lwowie, zm. 8 maja 1965 w Warszawie)^[2] – polski prawnik, bankowiec, długoletni pracownik Banku Gospodarstwa Krajowego, uczestnik obrony Lwowa.

Życiorys

Był synem Stanisława Augustyńskiego – prawnika, urzędnika skarbowego, posła na Sejm II RP i Marii Morawieckiej (1874-1945), krewnej Kornela Morawieckiego^[3], wnukiem Wojciecha Augustyńskiego z Odporyszowa. W latach 1907–1910 był uczniem szkoły powszechnej w Sanoku. Tamże w 1918 ukończył C. K. Wyższe Gimnazjum Klasyczne, do którego uczęszczał od kl. I do kl. VIII z wyjątkiem kl. V (1914-1915), którą ukończył w Bernie Morawskim. W okresie od 1 lipca do 15 października 1918 odbywał praktykę w kopalni nafty w Rudawce k. Rymanowa. Po zdaniu egzaminu wstępnego na Wydział Mechaniczny Politechniki Lwowskiej, 1 listopada 1918 wstąpił jako ochotnik do 1. Pułku Strzelców Lwowskich, aby wziąć udział w wojnie polsko-ukraińskiej o przynależność państwową Galicji Wschodniej. Podczas obrony Lwowa, 4 listopada dostał się do niewoli. Został osadzony w Kosaczowie pod Kołomyją, gdzie przetrzymywano go do 30 czerwca 1919. W trakcie pobytu w obozie jeńców i internowanych nabawił się choroby płuc, w związku z czym po jego opuszczeniu do września 1919 przebywał na rekonwalescencji w domu rodziców w Sanoku. W okresie od 1 października 1919 do 30 maja 1920 studiował na Politechnice Lwowskiej. 1 czerwca 1920 powtórnie zgłosił się na ochotnika do wojska i został przydzielony do 6. Dywizjonu Wojsk Samochodowych, pełniąc służbę do 20 grudnia 1920. Po zwolnieniu z wojska z powodów zdrowotnych, od 15 stycznia 1921 do 30 czerwca 1923 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Z braku środków finansowych przerwał studia na Politechnice i zatrudnił się w Banku Ziemian S.A. W 1923 rozpoczął jednoroczny kurs dla abiturientów szkół średnich przy Akademii Handlu Zagranicznego, zdobywając uprawnienia do „samodzielnego wykonywania przemysłów handlowych”^[4]. Równocześnie przeniósł się na Wydział Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu króla Jana Kazimierza we Lwowie, który ukończył w 1928, uzyskując stopień magistra praw. 4 sierpnia 1926 poślubił Walerię Katarzynę Szadurską (ur. 17 listopada 1900, córkę Adama i Heleny z d. Ryglewicz).

Waleria Augustyńska z d. Szadurska

15 marca 1929 na skutek likwidacji Banku Ziemian S.A. podjął pracę w centrali Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) i przeprowadził się z żoną do Warszawy. Mieszkał na ul. Siennej 41 m. 21, a następnie przy al. Niepodległości. 24 lipca 1936 przyszła na świat jego jedyna córka Anna Helena (wcześniej dwójka dzieci zmarła przy porodzie). Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany z żoną i córką do Równego i Lwowa, skąd w obliczu niebezpieczeństwa wywózki na Syberię powrócił do stolicy z końcem maja 1940. Po upadku Powstania Warszawskiego, w którym zginął jego kuzyn Jędrzej Augustyński wraz z żoną Janiną, przedostał się z rodziną do Krakowa, gdzie przez dwa miesiące pracował jako robotnik w firmie rymarskiej. 6 stycznia 1945 został aresztowany przez władze niemieckie i przez 10 dni więziony w obozie na Prądniku Czerwonym. Po ucieczce z transportu do Auschwitz ukrywał się w Makowie Podhalańskim. W tym czasie, 20 stycznia 1945 w Sanoku zmarła jego matka Maria z d. Morawiecka. 1 lutego 1945 powrócił do Krakowa, podejmując pracę w BGK. W połowie 1945 został skierowany do Warszawy, dokąd sprowadził chorą żonę i córkę^[5]. Waleria Augustyńska zmarła 1 grudnia 1945 na skutek ciężkiej choroby nerek, osierociwszy 9-letnią córkę. W 1947 ożenił się powtórnie ze Stefanią Pilawską (córką Ludwika i Marianny z d. Lis, ur. 2 września 1910 w Warszawie)^[6], która po Powstaniu Warszawskim przebywała na zesłaniu w obozie pracy w Niemczech^[7]. Krótko po ślubie została sparaliżowana wskutek choroby i wymagała jego stałej opieki. Mieszkał przy ul. Rozbrat 10/14 m. 30 w Warszawie. Zmarł tamże 8 maja 1965 w okresie przechodzenia na emeryturę. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Rodzeństwo

• Stefan Maria (ur. 4 lipca 1897 w Tarnopolu, słuchacz praw, ochotnik Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, zm. 20 lutego 1920 w Sanoku wskutek gruźlicy)
• Stanisław Maria (ur. 1904 we Lwowie, ochotnik Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, powstaniec górnośląski, inwalida wojskowy, zm. 17 lipca 1924 w Sanoku)
• Zofia (ur. 3 czerwca 1909 we Lwowie, zm. 21 kwietnia 1911)
• Tadeusz Maria (ur. 8 czerwca 1912 w Sanoku, żonaty z Romaną Łuczak, zm. 17 stycznia 1969 w Sanoku)
• Juliusz Maria (ur. 1 listopada 1914 w Limanowej, urzędnik, od 1944 żonaty z Kazimierą Skórką, zm. 3 marca 1954 w Warszawie)

Według przekazów prasowych z 1924 bracia Stefan i Stanisław zmarli w wyniku ran odniesionych na wojnie.

Tablice nagrobkowe rodziców Adama Augustyńskiego na Cmentarzu Centralnym w Sanoku (widok sprzed remontu grobowca)

Anna Helena Slezkin

Anna Helena Slezkin z d. Augustyńska

Bohdan Aleksander Slezkin

W 1958 r. córka Anna Helena poślubiła Bohdana Aleksandra Slezkina (ur. 2 grudnia 1932, zm. 7 września 1993), który pochodził z arystokratycznego rodu Slezkinów, wywodzącego się z guberni czernihowskiej. Etymologia nazwiska bierze się od „łzy” (po ukraińsku i rosyjsku „sljoza”). Rodzinny majątek Karasin na Wołyniu pierwotnie należał do von Brömsenów. Przez małżeństwo jedynej córki Aleksandra barona von Brömsena z dziedzicem rodziny Slezkinów powiększył się do 37 tys. hektarów, obejmując Karasin, Maniewicze i Smołodówkę. Podczas walk pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 zatrzymał się w nim Józef Piłsudski wraz ze swoim sztabem, gdzie złożony ciężką chorobą, po niespełna 17 latach postanowił powrócić na łono Kościoła rzymskokatolickiego. Świadkami owego zdarzenia byli Kazimierz Sosnkowski i Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Akt sporządził kapelan 1. Pułku Piechoty Legionów Polskich ks. Henryk Ciepichałł.

Bohdan Aleksander Slezkin był absolwentem Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, harcmistrzem szczepu 23 WDH „Pomarańczarnia”, artystą grafikiem, rysownikiem. Aresztowany w 1950, po ciężkim śledztwie został skazany w 1951 przez władze stalinowskie na 15 lat więzienia za działalność antykomunistyczną^[8]. Wyrok odsiadywał w Jaworznie i Rawiczu. 12 lipca 1960 urodził się ich jedyny syn Michał Slezkin – późniejszy absolwent warszawskiej ASP, artysta grafik^[9]. Jest spokrewniony z Yurim Lvovich Slezkinem – amerykańskim historykiem, pisarzem i tłumaczem, profesorem historii Rosji, sowietologiem i dyrektorem Instytutu Studiów Słowiańskich, Wschodnioeuropejskich i Eurazjatyckich na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Małżonkowie Anna i Bohdan Slezkinowie rozwiedli się.

Praca w Banku Gospodarstwa Krajowego

Adam Augustyński przez całe życie zawodowe pracował w bankowości. Od 20 września 1923 do 15 marca 1929 (5 lat i 5 miesięcy)^[10][11] w Banku Ziemian S.A. we Lwowie, pełniąc m.in. funkcję samoistnego korespondenta i referenta w Oddziale Parcelacyjnym. Od 15 marca 1929 do 1 sierpnia 1944 i od 8 marca 1945 do 8 maja 1965 (35 lat i 7 miesięcy) w Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK)^[12] w Warszawie i Krakowie, zajmując stanowisko kierownika Departamentu Kredytów Długoterminowych, prokurenta, naczelnika Wydziału Likwidacji Kredytów Własnych^[13][14][15], okresowo zastępował również dyrektora Banku^{[16][17][18][19][20]}. W BGK pracował również jego młodszy brat Juliusz Maria Augustyński oraz kuzynka Stanisława Luszowska, córka Leona i Anieli z d. Augustyńskiej, po mężu Badowska^[21].

Był wysoko ceniony przez swoich przełożonych i kolegów^[22][23][24].

W okresie stalinowskim, szczególnie po aresztowaniu przez Bezpiekę w październiku 1946 jego stryja, Zygmunta Augustyńskiego – jednego z filarów opozycji antykomunistycznej w powojennej Polsce był szykanowany i zdegradowany^[25], otrzymując niższe uposażenie^[26]. Pomimo tych okoliczności pozostał człowiekiem pogodnym i życzliwym. Posiadał gruntowne wykształcenie, znał grekę i łacinę, mówił biegle po niemiecku i ukraińsku. Poza pracą zawodową interesował się historią, był także filatelistą.

Przypisy