Adam Bałdych

Adam Bałdych
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 maja 1986
Gorzów Wielkopolski

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

jazz, muzyka poważna

Zawód

skrzypek, kompozytor

Aktywność

od 1999

Wydawnictwo

ACT MUSIC

Współpracownicy
Lars Danielsson, Yaron Herman, Helge Lien, Nils Landgren, Marek Raduli, Piotr Żaczek, Cezary Konrad, Aaron Parks, Agata Zubel
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości
Strona internetowa

Adam Bałdych (ur. 18 maja 1986 w Gorzowie Wielkopolskim) – polski skrzypek i kompozytor.

Z Bradem Terrym (2016)

Życiorys

Ukończył z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej w Katowicach, w klasie Henryka Gembalskiego. Od 2012 roku związany z prestiżową oficyną wydawniczą ACT z siedzibą w Monachium.

Międzynarodowy debiut muzyczny miał miejsce na płycie Imaginary Room, którą wydał wraz z europejskimi muzykami: Lars Danielsson, Jacob Karlzon, Verneri Pohjola, Morten Lund oraz Marius Neset. Płyta otrzymała nagrodę niemieckiego przemysłu muzycznego – ECHO JAZZ 2013. Nominowano go do nagrody Fryderyk 2013 w kategorii „Artysta Roku – Muzyka Jazzowa”[1].

Nazywany „cudownym dzieckiem skrzypiec”, karierę rozpoczął w wieku 14 lat. Szybko został okrzyknięty innowatorem łączącym dokonania muzyki poważnej i współczesnego języka skrzypcowego z talentem improwizatorskim. W krótkim czasie stworzył własny styl, który stał się inspiracją dla nowej generacji improwizujących skrzypków.

„Bez wątpienia Adam jest najbardziej rozwiniętym technicznie skrzypkiem żyjącym w naszych czasach. Możemy spodziewać się po nim wszystkiego.” – pisał o Adamie Ulrich Olshausen z Niemieckiego Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Swoją muzykę prezentował na najważniejszych festiwalach jazzowych, w prestiżowych salach koncertowych, m.in. w: Polsce, Niemczech, Korei Południowej, Chinach, Japonii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Austrii, Islandii, Portugalii, Azerbejdżanie, Holandii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Włoszech, Hiszpanii i Indonezji. Koncertuje i nagrywa z wybitnymi artystami, takimi jak: Yaron Herman, Agata Zubel, Cezary Duchnowski, Helge Lien, Aaron Parks, Lars Danielsson, Nils Landgren, Iiro Rantala, Marius Neset, Jacob Karlzon, Joachim Kuhn i Billy Cobham. Otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia, w tym: Grand Prix i nagrodę indywidualną festiwalu „Jazz nad Odrą” (2006), ECHO Jazz – nagrodę niemieckiego przemysłu muzycznego (2013), Złoty Krzyż Zasługi (2016) oraz Odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2016). W 2020 roku wraz Adam Bałdych Quartet znalazł się w finale prestiżowej nagrody BMW Welt Jazz 2020, której rozstrzygnięcie zaplanowane jest na styczeń 2021.

Adam Bałdych coraz częściej zwraca się w stronę klasycznej twórczości kompozytorskiej, pisząc na zamówienie renomowanych orkiestr. W 2015 roku na zamówienie Baltic Neopolis Orchestra ze Szczecina stworzył kompozycję Mozaika–Impresje, a w 2016 roku dla Orkiestry Muzyki Nowej napisał utwór Antiphona do tekstów znalezionych w grotach Qumran. W 2019 roku na zamówienie orkiestry AUKSO przygotował Early Birds Symphony na festiwal auksodrone, a przed nim już kolejne zamówienia dla AUKSO. W 2021 r. w Stuttgarcie swą premierę będzie mieć także nowa kompozycja Adama Bałdycha przygotowywana na zamówienie Stuttgarter Kamerorchester.

"Adam Bałdych ceniony jest za kreatywność na polu jazzu i wykonawstwa muzyki współczesnej, twórcze łączenie obu tych dziedzin oraz za wielką wyrazistość swoich muzycznych interpretacji"[2] - brzmiała ocena jury nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej, do której nominację Adam Bałdych uzyskał w 2020 w kategorii Artysta Roku.

Brał udział w nagraniach blisko 20 płyt, w tym autorskie: "Imaginary Room" (Adam Bałdych & The Baltic Gang), "The New Tradition" (Adam Bałdych, Yaron Herman) „Bridges” (Adam Bałdych & Helge Lien Trio), „Brothers" (Adam Bałdych & Helge Lien Trio) - poświęcony pamięci brata artysty, gitarzysty Grzegorza Bałdycha[3], "Sacrum Profanum" (Adam Bałdych Quartet).

Najnowsza, wydana w 2020 roku – Clouds – to jego szósty album autorski zrealizowany przez ACT. Na płycie tej artysta współtworzy muzykę z wybitnym francuskim wiolonczelistą Vincentem Courtois oraz holenderskim pianistą Rogierem Teldermanem.

Bałdych działa również jako skrzypek i improwizator w świecie muzyki poważnej, współpracując z kompozytorami Pawłem Hendrichem[4] (projekt Avatar, premiera - "Allopopulo") i Cezarym Duchnowskim, wiolonczelistą Andrzejem Bauerem[5] (Transfuzja), śpiewaczką i kompozytorką Agatą Zubel (Impressions for 4), kompozytorką Ewą Trębacz[6] (premiera - "Metanoia")

10 czerwca 2016 Adam Bolesław Bałdych został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę oraz odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[7]. 31 maja 2019 roku Adam Bałdych otrzymał „Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości” przyznany mu przez Premiera RP Mateusza Morawieckiego[8]. 23 maja 2022 Adam Bałdych został odznaczony medalem Gloria Artis oraz medalem Zasłużony dla Województwa Lubuskiego[9].

Mieszka i tworzy w Warszawie.

Nagrody i odznaczenia

  • 2011 – Ale Sztuka (nagroda TVP, Radio Zachód, Gazeta Wyborcza)
  • 2012 – Nadzieja Melomanów/Oscary Jazzowe
  • 2013 – Słowik – nagroda kulturalna Gorzów Wlkp
  • 2013 – ECHO Jazz – Nagroda Niemieckiego Przemysłu Muzycznego
  • 2013 – Nominacja do Fryderyka - Artysta Roku, Album Roku – muzyka jazzowa
  • 2013 – Grand Prix Jazz Melomani – Artysta Roku, Płyta Roku
  • 2014 – Motyl – Nagroda Kulturalna Prezydenta Miasta Gorzowa
  • 2015 – Grand Prix Jazz Melomani – Płyta Roku (The New Tradition)
  • 2016 – Złoty Krzyż Zasługi - odznaczenie prezydenta RP
  • 2016 – Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” - odznaczenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • 2019 – Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości
  • 2020 – Nominacja do nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej

Działalność kompozytorska

  • 2015 – „Mozaika - Impresje” – suita napisana na zamówienie Baltic Neopolis Orchestra. Prawykonanie Szczecin, Polskie Radio, 26.11.2015[10]
  • 2016 – „Antiphona – Psalmy Syryjskie” – suita napisana na zamówienie Orkiestry Muzyki Nowej. Prawykonanie Katowice, Nospr, 18.12.2016[11]
  • 2017 – „Memoirs / Pamiętniki” – suita na orkiestrę symfoniczną i instrumenty improwizujące, napisana na zamówienie Filharmonii Kaliskiej. Prawykonanie Kalisz 15.12.2017[12]
  • 2019 – „Early Birds Symphony” – utwór na orkiestrę smyczkową i instrumenty improwizujące, napisana na zamówienie festiwalu AUKOSDRONE. Prawykonanie z orkiestrą Aukso i Helge Lien Trio w Tychach 05.10.2019[13]

Dyskografia

  • 2007: „Moje miasto”[14]
  • 2009: „Damage Control”
  • 2009: „Storyboard”
  • 2011: „Magical Theatre”
  • 2012: „Imaginary Room” (Adam Baldych & The Baltic Gang (ACT MUSIC))
  • 2014: „The New Tradition” (Adam Baldych & Yaron Herman (ACT MUSIC))
  • 2015: „Bridges” (Adam Baldych & Helge Lien Trio (ACT MUSIC))
  • 2017: „Brothers” (Adam Baldych & Helge Lien Trio + Tore Brunborg (ACT MUSIC))
  • 2019: „Sacrum Profanum” (Adam Baldych Quartet (ACT MUSIC))[15]

Przypisy

  1. Laureaci i Nominowani do Fryderyków.
  2. Koryfeusz Muzyki Polskiej - Adam Bałdych, www.koryfeusz.org.pl [dostęp 2020-11-23].
  3. Adam Bałdych: dziś szczególnie musimy pochylić się nad znaczeniem słowa "braterstwo". WYWIAD, NIEZALEZNA.PL, 27 sierpnia 2017 [dostęp 2019-01-21].
  4. Lutosławski/Pole Widzenia – Pole Słyszenia - Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu, Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu [dostęp 2016-04-24] (pol.).
  5. Awangardowo-jazzowa Trans-Fuzja, PolskieRadio.pl [dostęp 2016-04-24].
  6. Metanoia - Ewa Trębacz Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień [dostęp 2020-11-23] (pol.).
  7. Jazzmani zasłużeni, bardzo zasłużeni. Z tytułami profesorów MAJ. gorzow.wyborcza.pl, 2016-06-13. [dostęp 2016-06-14].
  8. Odznaczenie dla Adama Bałdycha (2019-05-31). nd.lubuskie.uw.gov.pl. [dostęp 2019-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-04)].
  9. Trol Intermedia / 2ClickPortal, Gloria Artis dla Adama Bałdycha, Urząd Miasta Gorzowa Wielkopolskiego [dostęp 2022-05-21] (pol.).
  10. Wyborcza.pl, szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2017-02-27].
  11. Orkiestra Muzyki Nowej / W oczekiwaniu na Boże Narodzenie [dostęp 2017-02-27] (pol.).
  12. BH, Prawykonanie "Pamiętników "Adam Bałdych z Filharmonią Kaliską [FOTO], „kalisz.naszemiasto.pl”, 17 grudnia 2017 [dostęp 2018-01-28] (pol.).
  13. Koncert Adama Bałdycha na festiwalu Auksodrone, PolskieRadio.pl [dostęp 2020-11-23].
  14. Płyta ?Moje miasto" i Krystyna Prońko na jubileusz, Wyborcza.pl, 12 kwietnia 2007 [dostęp 2021-01-21] (pol.).
  15. Sacrum Profanum - Adam Bałdych Quartet, Polskie Radio, 21 lutego 2019 [dostęp 2019-06-01] (pol.).

Media użyte na tej stronie

POL Odznaka honorowa Zasluzony dla Kultury Polskiej.png
Autor: AnneMarrie, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka Odznaki honorowej "Zasłużony dla Kultury Polskiej"
Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości - awers.png
Odznaka okolicznościowa – "Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości" – awers.
Adam Baldych Cosmopolite 2018 (212140).jpg
Autor: Tore Sætre, Licencja: CC BY-SA 4.0
Adam Bałdych with his Quartet at Cosmopolite. The concert took place on 02. February 2018 in Oslo. Lineup: Adam Baldych (violin), Krzysztof Dys (piano), Michał Barański (double bass) and Dawid Fortuna (percussion).
A.Bałdych B.Terry.jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gorzów Wlkp., 30 lat Małej Akademii Jazzu. Koncert okolicznościowy na deskach Teatru im Juliusza Osterwy. Na zdjęciu z Bradem Terrym.