Adam Dyczkowski

Adam Dyczkowski
Ilustracja
Herb duchownegoSursum corda
W górę serca
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

17 listopada 1932
Kęty

Data i miejsce śmierci

10 stycznia 2021
Zielona Góra

Miejsce pochówku

katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim

Biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski
Okres sprawowania

1993–2007

Biskup pomocniczy legnicki
Okres sprawowania

1992–1993

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

23 czerwca 1957

Nominacja biskupia

19 września 1978

Sakra biskupia

26 listopada 1978

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

26 listopada 1978

Miejscowość

Wrocław

Miejsce

archikatedra św. Jana Chrzciciela

Konsekrator

Henryk Gulbinowicz

Współkonsekratorzy

Stefan Bareła
Wincenty Urban

Adam Feliks Dyczkowski[1] (ur. 17 listopada 1932 w Kętach, zm. 10 stycznia 2021 w Zielonej Górze) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor filozofii przyrody, biskup pomocniczy wrocławski w latach 1978–1992, biskup pomocniczy legnicki w latach 1992–1993, biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski w latach 1993–2007, od 2007 biskup senior diecezji zielonogórsko-gorzowskiej.

Życiorys

Urodził się 17 listopada 1932 w Kętach. Egzamin dojrzałości złożył w 1950 w kęckim liceum ogólnokształcącym[2]. W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu[2][3]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 czerwca 1957 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu biskup Bolesław Kominek, delegat Prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego we Wrocławiu[2]. Dalsze studia miał odbyć zagranicą, jednak władze komunistyczne odmówiły mu wydania paszportu[4]. W związku z tym w latach 1957–1961 studiował na Sekcji Filozofii Przyrody Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie w 1961 otrzymał magisterium z filozofii. Tamże w latach 1961–1963 kontynuował studia w zakresie filozofii przyrody. Doktorat uzyskał w 1965 na podstawie dysertacji Sposoby ustalenia sensu terminów w «Kosmologii» Selvaggiego[2][3].

W latach 1963–1971 pracował jako wikariusz w parafii archikatedralnej we Wrocławiu. Od 1965 do 1978 był duszpasterzem akademickim i kapelanem Klubu Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu. W latach 1968–1978 pełnił funkcję prefekta w Liceum Ogólnokształcącym Sióstr Urszulanek we Wrocławiu[3]. Od 1965 do 1992 prowadził wykłady z metafizyki, kosmologii i teodycei we wrocławskim seminarium duchownym i Studium Katechetycznym. Od 1968 do 1992 zajmował stanowisko adiunkta w Katedrze Metafizyki, Teodycei i Kosmologii Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. W 1969 został pracownikiem Centralnego Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego. Od 1970 do 1992 był cenzorem diecezjalnym[2].

19 września 1978 został mianowany przez papieża Jana Pawła I[5] biskupem pomocniczym archidiecezji wrocławskiej ze stolicą tytularną Altava[2]. Święcenia biskupie otrzymał 26 listopada 1978 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu. Udzielił mu ich arcybiskup metropolita wrocławski Henryk Gulbinowicz w asyście Stefana Bareły, biskupa diecezjalnego częstochowskiego, i Wincentego Urbana, biskupa pomocniczego wrocławskiego[2]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Sursum corda” (W górę serca)[6]. W latach 1978–1992 sprawował urząd wikariusza generalnego archidiecezji. W zakresie jego obowiązków w kurii metropolitalnej znajdowały się sprawy duszpasterstwa młodzieży akademickiej, inteligencji, nauczycieli, harcerzy i środowisk zawodowych. Należał do rady kapłańskiej i kolegium konsultorów archidiecezji. W 1979 został ustanowiony kanonikiem gremialnym wrocławskiej kapituły archikatedralnej. Został ponadto przewodniczącym Dolnośląskiego Komitetu Odrodzenia Harcerstwa i członkiem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ossolineum[2].

25 marca 1992 został przeniesiony na urząd biskupa pomocniczego nowo powstałej diecezji legnickiej. Objął funkcję wikariusza generalnego diecezji. W kurii biskupiej zajmował się duszpasterstwem rodzin, harcerzy, służby zdrowia, a także duszpasterstwem środków społecznego przekazu. Przewodniczył również radzie katechetycznej i odpowiadał za sprawy II Synodu Ogólnopolskiego w diecezji legnickiej[2].

17 lipca 1993 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji zielonogórsko-gorzowskiej[3]. Diecezję objął kanonicznie 19 lipca 1993, a 5 września 1993 odbył ingres do katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim, a 12 września 1993 do konkatedry św. Jadwigi w Zielonej Górze. W diecezji utworzył w 1993 Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, a w 1994 Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Akcję Katolicką[2], a w 2003 Archiwum Diecezjalne w Zielonej Górze[7]. W 1994 przeprowadził Diecezjalny Kongres Rodzin, a w 1997 podejmował w Gorzowie Wielkopolskim papieża Jana Pawła II w trakcie jego VI podróży apostolskiej do Polski[2]. W 1998 zaprosił polityków różnych opcji do Paradyża, skąd uczestnicy spotkania wystosowali list do premiera Jerzego Buzka w sprawie utworzenia województwa lubuskiego[8]. Przyczynił się do rozpoczęcia w 2002 procesu beatyfikacyjnego biskupa Wilhelma Pluty[9]. 29 grudnia 2007 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji zielonogórsko-gorzowskiej[10][11].

W ramach prac Episkopatu Polski był przewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (1982–1996) i wiceprzewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa Akademickiego (1980–1996)[3]. Ponadto został członkiem Komisji ds. Trzeźwości i Komisji ds. Zakonnych[2]. W 1988 asystował podczas sakry biskupa pomocniczego wrocławskiego Jana Tyrawy[12].

Zmarł 10 stycznia 2021 w Zielonej Górze[13] w następstwie powikłań po zachorowaniu na COVID-19[14]. 26 stycznia 2021 został pochowany wraz z biskupem Antonim Stankiewiczem w krypcie katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim[15][16].

Odznaczenia, wyróżnienia, upamiętnienie

Postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 11 maja 2018 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1][17].

W 2008 przyznano mu honorowe obywatelstwo Gorzowa Wielkopolskiego[18], Zielonej Góry[19] i Głogowa[20], a w 2010 gminy Pszczew[21].

W 2011 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego[22]. W 1991 został laureatem nagrody Kolegium Rektorów Wyższych Uczelni Wrocławia[2][23].

W 2015 został uhonorowany tytułem Zasłużony dla NSZZ „Solidarność”[24], a w 2019 tytułem Człowieka 30-lecia Wolnej Polski[25].

W 2021 jego imię nadano Archiwum Diecezjalnemu w Zielonej Górze[7].

Przypisy

  1. a b M.P. z 2018 r. poz. 686 – pkt 3. [dostęp 2020-11-09].
  2. a b c d e f g h i j k l m K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 35–36. ISBN 83-7052-900-3.
  3. a b c d e G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 77–78. ISBN 83-911554-0-4.
  4. A. Bensz-Idziak. Z natury lubię ludzi. „Niedziela”. 25/2007 (edycja zielonogórsko-gorzowska). ISSN 0208-872X. [dostęp 2014-01-05]. 
  5. K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 176. ISBN 83-7052-900-3.
  6. Adam Dyczkowski na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-18].
  7. a b A. Put: Archiwum Diecezjalne w Zielonej Górze otrzymało imię bp. Adama Dyczkowskiego. niedziela.pl, 2021-02-20. [dostęp 2021-02-20].
  8. M. Toczek: Zmarł biskup Adam Dyczkowski. lubuskie.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-01-11].
  9. D. Gronowski: Jak przebiegał proces beatyfikacyjny. diecezjazg.pl. [dostęp 2021-01-11].
  10. Rinuncia del Vescovo di Zielona Góra-Gorzów (Polonia) e nomina del successore (wł.). press.vatican.va, 2007-12-29. [dostęp 2014-01-03].
  11. Rezygnacja bpa Adama Dyczkowkiego oraz nominacja bpa Stefana Regmunta. Komunikat Nuncjusza Apostolskiego [sic!]. episkopat.pl (arch.), 2007-12-29. [dostęp 2013-01-03].
  12. K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 152. ISBN 83-7052-900-3.
  13. Zmarł bp Adam Dyczkowski. diecezjazg.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-01-10].
  14. Nie żyje biskup Adam Dyczkowski. Powodem powikłania po COVID-19. gorzow.tvp.pl, 2021-01-10. [dostęp 2021-04-28].
  15. Ostatnie pożegnanie biskupów Adama Dyczkowskiego i Antoniego Stankiewicza w Gorzowie Wlkp.. diecezjazg.pl, 2021-01-26. [dostęp 2021-01-26].
  16. Uroczystości pogrzebowe biskupów Adama Dyczkowskiego i Antoniego Stankiewicza. diecezjazg.pl, 2021-01-22. [dostęp 2021-01-23].
  17. Odznaczeni podczas uroczystości w Zielonej Górze. prezydent.pl, 2018-05-27. [dostęp 2018-05-27].
  18. Uchwała Nr XXVII/396/2008 Rady Miasta Gorzowa Wlkp.. bip.gorzow.pl, 2008-01-18. [dostęp 2014-09-07].
  19. Uchwała Nr XVIII/238/08 Rady Miasta Zielona Góra. bip.zielonagora.pl, 2008-01-22. [dostęp 2014-01-03].
  20. Uchwała Nr XXII/212/2008 Rady Miejskiej w Głogowie. 2008-10-15. [dostęp 2014-01-03].
  21. Honorowi Obywatele. pszczew.pl. [dostęp 2021-01-11].
  22. Doktorat dla Księdza Biskupa dr Adama Dyczkowskiego. uz.zgora.pl (arch.). [dostęp 2017-05-15].
  23. Nagroda Rektorów Wrocławia i Opola dla bp Deca. ekai.pl (arch.), 2004-11-16. [dostęp 2018-11-28].
  24. Bp Adam Dyczkowski uhonorowany tytułem „Zasłużony dla NSZZ „Solidarność” [sic!]. ekai.pl (arch.), 2015-05-01. [dostęp 2018-11-28].
  25. Poznaliśmy Ludzi 30-lecia Wolnej Polski. lubuskie.pl, 2019-11-08. [dostęp 2021-01-11].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Adamherb.jpg
Autor: Fajnefatalaszki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bp Adam herb
Adam Dyczkowski.png
Autor: mediatekajp2, Licencja: CC BY 3.0
Biskup Adam Dyczkowski (1932-2021).