Adam Ferdynand Czyżewicz

Adam Ferdynand Czyżewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1877
Lwów

Data i miejsce śmierci

21 września 1962
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

ginekolog, położnik

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Małżeństwo

Józefa z Czerneckich

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)

Adam Ferdynand Czyżewicz (ur. 19 listopada 1877 we Lwowie, zm. 21 września 1962 w Warszawie) – polski ginekolog i położnik, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego II RP.

Życiorys

Urodził się 19 listopada 1877[1]. Jego ojcem był profesor położnictwa Adam Zygmunt Czyżewicz, który wykładał w Szkole Medyko-Chirurgicznej i Szkole Położnych we Lwowie.

W 1895 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem w Gimnazjum im. Franciszka Józefa (w jego klasie byli m.in. Wincenty Czernecki, Stanisław Kętrzyński, Władysław Podlacha)[2]. W 1900 ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Lwowskim, a następnie pracował w klinice we Lwowie. Następnie wyjechał do Paryża, gdzie pracował i zdobywał doświadczenie w Instytucie Pasteura, a następnie we wrocławskiej Klinice Chirurgicznej prof. Jana Mikulicza-Radeckiego i w klinice ginekologicznej prof. Heinricha Fritscha w Bonn. W 1914 uzyskał tytuł doktora habilitowanego, ale ponieważ trwała I wojna światowa tytuł zatwierdzono dwa lata później. Objął stanowisko kierownicze w Oddziale Ginekologicznym w Szpitalu Krajowym we Lwowie, a następnie podjął pracę w klinice prowadzonej przez prof. Antoniego Marsa. Podczas obrony Lwowa w trakcie trwającej wojny polsko-ukraińskiej był pierwszym komendantem szpitala wojsk polskich[3]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i awansowany do stopnia podpułkownika lekarza starszeństwem z 1 czerwca 1919[4][5]. W 1923–1924 był oficerem rezerwowym 1 batalionu sanitarnego[6][7].

Po uzyskaniu profesury w 1920 wyjechał do Warszawy, gdzie stanął na czele Kliniki Ginekologiczno-Położniczej w tworzonym wówczas Uniwersytecie. W roku akademickim 1925/1926 był dziekanem. Wśród jego uczniów był Tadeusz Zawodziński[8]. W 1925 był współorganizatorem oddziału noworodków, funkcję kierowniczą objęła tam Marta Erlich. Następnie dzięki jego zaangażowaniu powstała pracownia biologiczna i histopatologiczna, na czele której stanął Leonard Lorentowicz. Przez wiele lat prowadził działania zmierzające do pozyskania na potrzeby uczelni radu, w 1930 Uniwersytet Warszawski otrzymał 30 mg tego pierwiastka jako dar Marii Skłodowskiej-Curie, dzięki czemu uruchomiono oddział radioterapii prowadzony przez Zofię Dobijową. W 1935 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Podczas okupacji niemieckiej pracował jako ginekolog-położnik, ale równocześnie wykładał w tajnych kompletach uniwersyteckich. Po wyzwoleniu Adam Czyżewicz uczestniczył w reaktywowaniu Kliniki Chorób Kobiecych i Położnictwa, a następnie powrócił do pracy naukowej. W 1946 został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności i członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[9]. 1 października 1958 prof. Adam Czyżewicz przeszedł na emeryturę.

Zmarł 21 września 1962[1]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 240-5-29)[1]. Jego żoną była Józefa z Czerneckich (1878–1952)[1].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA CZYŻEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-03-31].
  2. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1895. Lwów: 1895, s. 62, 63.
  3. ↑ Semper Fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1213.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1095.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1128.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1021.
  8. ↑ Longin Marianowski, Mirosław Wielgoś. Profesor Adam Ferdynand Czyżewicz. Twórca Warszawskiej Szkoły Położniczej. „Medycyna Dydaktyka Wychowanie”, s. 40, Nr 10 / 2012. Warszawski Uniwersytet Medyczny. ISSN 0137-6543. 
  9. ↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN
  10. ↑ Zarządzenie o nadaniu Wielkiej Wstęgi Orderu Odrodzenia Polski, Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277) „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  11. ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 19 lipca 1955 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1956 r. nr 23, poz. 288) „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie służby zdrowia”.
  12. ↑ Zarządzenie o nadaniu Krzyża Niepodległości z Mieczami, Krzyża Niepodległości oraz Medalu Niepodległości (M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273) „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  13. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 254.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Ord.Franz.Joseph-CAV.png
Autor: LuigiXIV, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino da Cavaliere dell'Ordine Imperiale di Francesco Giuseppe (Austria)