Adam Franciszek Jaźwiecki

Adam Franciszek Jaźwiecki
Sandor
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 grudnia 1900
Kraków

Data i miejsce śmierci

16 października 1946
Świdnica

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości
Franciszek Jaźwiecki więzień KL Auschwitz.
Portret górala

Adam Franciszek Jaźwiecki ps. „Sandor” (ur. 23 grudnia 1900 w Krakowie, zm. 16 października 1946 w Świdnicy) – polski działacz niepodległościowy, malarz, grafik i rysownik, członek Grupy Krakowskiej.

Życiorys

Podczas I wojny światowej walczył w Legionach Polskich, po zakończeniu działań wojennych rozpoczął naukę rysunku i malarstwa w prywatnych szkołach malarstwa i rysunku. Od 1928 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Fryderyka Pautscha i Teodora Axentowicza. Z powodu konfliktu związanego z wystawą podyplomową został relegowany z Akademii wraz ze Stanisławem Osostowiczem i Leopoldem Lewickim, ostatecznie uczelnię ukończył w 1933. W okresie międzywojennym malował obrazy batalistyczne, pejzaże i portrety. Zajmował się autolitografią.

Od początku okupacji hitlerowskiej w 1939 został skierowany do pracy w obozie przejściowym na ulicy Wąskiej w Krakowie. Był zaangażowany w pomoc uwięzionym, pomagał organizować ucieczki i produkował kenkarty. Denuncjacja w drugiej połowie 1942 była przyczyną aresztowania i uwięzienia w areszcie na ulicy Montelupich. Transportem w dniu 1 grudnia 1942 został wywieziony do KL Auschwitz, gdzie pracował w kartoflarni, a następnie w malarni obozowej. Pobyt w Auschwitz zakończył 12 marca 1943, kiedy przeniesiono go do KL Gross-Rosen. Przebywał tam przejściowo i już 22 kwietnia 1943 został przetransportowany do Sachsenhausen. Tam również nie przebywał długo, 22 lipca 1944 z obozu w Oranienburgu przewieziono Adama Jaźwieckiego do Halberstadt, gdzie znajdował się podobóz KL Buchenwald. W pierwszych dniach maja obóz ewakuowano, jeńców wyzwolono w okolicy Zwonitz. Powracając do Krakowa udało mu się zabrać część prac tworzonych obozach, portretował współwięźniów i samego siebie. Zachowała się kolekcja 113 obrazów, które przekazano do muzeum w Oświęcimiu. W 1945 Jaźwiecki nie pozostał w Krakowie, ciężko chory na gruźlicę przeprowadził się do Świdnicy gdzie zmarł. Spoczywa na Cmentarzu Rakowickim.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137.
  2. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-13]..
  3. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-13]..

Bibliografia

  • Zofia Baranowicz, Polska awangarda artystyczna 1918-1939, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, ISBN 83-221-0074-4, OCLC 749529098.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie