Adam Giełgud

Adam Giełgud
Ilustracja
portret Adama Giełguda według obrazu Teodora Axentowicza
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1832 lub 12 kwietnia 1834
Królewiec (Królestwo Prus)

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1920
Vevey (Szwajcaria)

Narodowość

polska

Stanowisko

urzędnik War Office

Adam Jerzy Konstanty Giełgud[1] (ur. 24 grudnia 1832 lub 12 kwietnia 1834 w Królewcu, zm. 26 listopada 1920 w Vevey) – urzędnik ministerialny w Anglii, literat, działacz polonijny[2].

Życiorys

Według jednych źródeł urodził się 24 grudnia 1832[3][4], według innych 12 kwietnia 1834[1]. Wywodził się ze starego rodu książąt osiadłych w Giełgudyszkach[3]. Był synem majora Jana Giełguda (1795–1877) i Kunegundy z Szemiotów oraz bratankiem generała Antoniego Giełguda (1792–1831)[1][3]. Wychowywał się w Londynie, gdzie rząd pruski wydalił jego rodzinę[1][3]. Z odznaczeniem ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Londyńskim[3][1]. Następnie, w 1856 został urzędnikiem w administracji angielskiego Ministerstwa Wojny[3][1]. Stosunkowo szybko awansował i w młodym wieku został jednym z najwyższych urzędników przy ministrze[3].

Od 1960 do 1864 pracował jako tłumacz dla Agencji Londyńskiej Hotelu Lambert[1]. Adaptował doniesienia z ziem polskich dla prasy angielskiej[1]. Udzielał się też jako dziennikarz i publicysta, publikując w angielskich czasopismach[3][1]. Był autorem przekładu pamiętników Friedricha von Beusta oraz pamiętników Adama Jerzego Czartoryskiego (pt. Memoirs of Prince Adam Czartoryski and His Correspondence with Alexander I, 1888)[1]. W swojej działalności odnosił się do sprawy polskiej[3]. W Londynie prowadził dom skupiający kolonię polską[3][1]. Od 1880 do 1914 zajmował się opracowaniem treści dla wydawnictwa Annual Register[1]. Był członkiem Arts Club w Londynie[3].

W 1887 odwiedził Kraków i od tego czasu corocznie przebywał w Zakopanem[1]. W 1903 przeszedł na emeryturę i wyjechał do Krakowa[3]. Był żonaty z Leontyną Anielą z Aszpergerów, rodem ze Lwowa, wychowanką Instytutu Panien Hotel Lambert w Paryżu, córką aktorki Anieli z Kamińskich Aszpergerowej i aktora Wojciecha Aszpergera[3][1][5]. Miał synów Franka (Franciszek, 1860–1949, ojciec aktora Johna Gielguda), Josepha (Józef, 1867–1900), Włodzimierza (1869–1916) i córkę Izę (1875–1957), która w 1893 została żoną malarza Teodora Axentowicza i mieszkała w Krakowie[3][1]. Po wybuchu I wojny światowej, nie mogąc pozostać w Zakopanem, wyjechał z żoną do Wiednia, a potem do Szwajcarii, gdzie osiadł w Vevey[3][1]. Tam udzielał się w komitecie polskim wspólnie z Henrykiem Sienkiewiczem, Ignacym Janem Paderewskim, Antonim Osuchowskim[3]. Zmarł 26 listopada 1920 w Vevey w wieku 88 lat[3][1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Stefan Kieniewicz: Adam Jerzy Konstanty Giełgud. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2022-12-25].
  2. ↑ Adam Giełgud. z-ne.pl. [dostęp 2022-12-24].
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Zgon zasłużonego Polaka na obczyźnie. „Nowości Illustrowane”. Nr 51, s. 9, 18 grudnia 1920. 
  4. ↑ Adam Giełgud h. wł.. sejm-wielki.pl. [dostęp 2022-12-24].
  5. ↑ Aniela z Kamińskich Aszpergerowa. kuriergalicyjski.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-20)].

Media użyte na tej stronie

Adam Giełgud (-1920).jpg
Adam Giełgud (-1920)