Adam Glapiński

Adam Glapiński

Data i miejsce urodzenia	9 kwietnia 1950 Warszawa
Prezes Narodowego Banku Polskiego
Okres	od 21 czerwca 2016
Poprzednik	Marek Belka
Minister gospodarki przestrzennej i budownictwa
Okres	od 12 stycznia 1991 do 23 grudnia 1991
Przynależność polityczna	Porozumienie Centrum
Poprzednik	Aleksander Paszyński
Następca	Andrzej Diakonow (p.o.)
Minister współpracy gospodarczej z zagranicą
Okres	od 23 grudnia 1991 do 11 lipca 1992
Przynależność polityczna	Porozumienie Centrum
Poprzednik	Dariusz Ledworowski
Następca	Andrzej Arendarski
Odznaczenia

Adam Glapiński (ur. 9 kwietnia 1950 w Warszawie) – polski ekonomista, polityk i nauczyciel akademicki, profesor nauk ekonomicznych.

Współzałożyciel Porozumienia Centrum, wiceprzewodniczący PC w latach 1991–1993. W 1991 minister gospodarki przestrzennej i budownictwa w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego, w latach 1991–1992 minister współpracy gospodarczej z zagranicą w rządzie Jana Olszewskiego, poseł na Sejm I kadencji (1991–1993), senator IV kadencji (1997–2001), członek Rady Polityki Pieniężnej w kadencji 2010–2016. W 2016 członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego, następnie od tegoż roku prezes NBP.

Życiorys

Ukończył Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie (1968), a następnie studia na Wydziale Ekonomiczno-Społecznym Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (1972). W tym samym roku odbył staż w Banque de France w Paryżu. Doktoryzował się, a w 2004 habilitował się w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. W 2013 prezydent Bronisław Komorowski nadał mu tytuł profesora nauk ekonomicznych. Specjalizuje się w historii myśli ekonomicznej^[1].

Od 1974 związany zawodowo z macierzystą uczelnią (która w 1991 wróciła do nazwy Szkoła Główna Handlowa) jako nauczyciel akademicki, doszedł do stanowiska profesora nadzwyczajnego. Objął na SGH stanowisko profesorskie^[1] oraz funkcję kierownika Zakładu Ekonomii Politycznej i Historii Myśli Ekonomicznej w Kolegium Zarządzania i Finansów SGH. Był także wykładowcą Polskiej Akademii Nauk (1978–1983), Inter-University Centre of Postgraduate Studies w Dubrowniku (1986–1989), University of Colorado at Boulder (1993–1998), United States Business and Industrial Council na University of Missouri i na University of Kansas (1996), Institut Superieur de Gestion (1994–2005) i Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach (2004–2007). W 1988 otrzymał stypendium Société historique et littéraire polonaise w Paryżu.

W latach 80. działał w podziemnej „Solidarności”, w stanie wojennym był współprzewodniczącym podziemnej „Solidarności” w SGPiS. W 1989 był jednym z założycieli Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Centrum Demokratyczne. W tym samym roku został członkiem warszawskiego Komitetu Obywatelskiego^[2]. W 1990 był współzałożycielem Porozumienia Centrum i warszawskiego oddziału Kongresu Liberalno-Demokratycznego (KLD). Pełnił funkcję wiceprzewodniczącego PC w latach 1991–1993. W 1991 zajmował stanowisko ministra budownictwa i gospodarki przestrzennej w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. W 1991 z listy POC jako kandydat Porozumienia Centrum został wybrany na posła I kadencji. W rządzie Jana Olszewskiego pełnił funkcję ministra współpracy gospodarczej z zagranicą (1991–1992)^[3]. W 1997 z ramienia Ruchu Odbudowy Polski uzyskał mandat senatora IV kadencji w województwie tarnowskim. Podczas kadencji odszedł z ROP, przystępując do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i Klubu Senatorskiego AWS^[4]. W Senacie był wiceprzewodniczącym Komisji Gospodarki Narodowej^[4]. Wchodził w skład Parlamentarnej Komisji Wspólnej Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej. W wyborach w 2001 nie ubiegał się o reelekcję.

Powoływany na przewodniczącego rad nadzorczych Banku Rozwoju Eksportu (1992), Nowego Przewoźnika (2007) oraz KGHM Polska Miedź (2007). W latach 2007–2008 był prezesem zarządu i dyrektorem generalnym Polkomtela. W latach 1993–2001 kierował Instytutem Wolności Ekonomicznej i Politycznej. Był członkiem kapituły nagrody „Teraz Polska” (kadencje 2006–2009 i 2009–2012).

5 lutego 2009 został jednym z dwóch (obok Ryszarda Bugaja) doradców ekonomicznych prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (pełnił tę funkcję do 15 lutego 2010). 16 lutego 2010 prezydent Lech Kaczyński ogłosił swoją decyzję o powołaniu go w skład Rady Polityki Pieniężnej^[5] na sześcioletnią kadencję.

29 lutego 2016 prezydent Andrzej Duda na wniosek prezesa NBP Marka Belki powołał go na członka Zarządu Narodowego Banku Polskiego^[6][7]. Adam Glapiński pełnił tę funkcję do 9 czerwca 2016^[8]. Wcześniej w maju 2016 prezydent zgłosił jego kandydaturę na stanowisko prezesa polskiego banku centralnego^[2]. 10 czerwca 2016 Sejm VIII kadencji wybrał go na tę funkcję^[9]. 21 czerwca 2016 – po zaprzysiężeniu przed Sejmem – Adam Glapiński objął urząd prezesa NBP^[10]. W styczniu 2022 prezydent Andrzej Duda złożył do Sejmu wniosek o powołanie go na drugą kadencję^[11]. 12 maja 2022 Sejm IX kadencji wybrał go na ten urząd^[12]; 22 czerwca 2022 Adam Glapiński złożył ślubowanie, obejmując stanowisko prezesa NBP na kolejną kadencję^[13].

Życie prywatne

Zawarł związek małżeński z Katarzyną Glapińską^[14].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2016 otrzymał odznakę honorową „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej”^[15].

W 2020 znalazł się na 6. pozycji rankingu 200 najbardziej wpływowych ludzi w polskiej gospodarce, stworzonego przez RMF FM oraz portale Money.pl i 300Gospodarka^[16][17][18].

W 2021 został laureatem nagrody „Byki i Niedźwiedzie", przyznanej przez redakcję dziennika „Parkiet”. Wyróżnienie zostało przyznane za działania podejmowane przez Adama Glapińskiego jako prezesa NBP w 2020 w okresie pandemii COVID-19; decyzję o jego przyznaniu redakcja uzasadniała następująco^[19][20]:

Również w 2021 za podejmowane jako prezes NBP działania w trakcie pandemii znalazł się na 1. miejscu rankingu 50 najbardziej wpływowych osób w polskiej gospodarce w 2020, który opracowała redakcja „Dziennika Gazety Prawnej”^[21]. W tym samym roku otrzymał nagrodę specjalną „Bankowego Menedżera Roku 2020” przyznaną przez „Gazetę Bankową”^[22], a wraz z NBP został wyróżniony nagrodą „Best Central Bank Governance Europe 2021” przyznaną przez magazyn biznesowy „Capital Finance International”^[23]. Otrzymał także nagrodę główną „Polski Kompas 2021”^[24], Nagrodę Gospodarczą Prezydenta RP^[25] oraz Nagrodę Specjalną w ramach Nagrody Gospodarczej Województwa Małopolskiego^[26].

Anglojęzyczny magazyn „Global Finance” w rankingu prezesów banków centralnych w 2021 i 2022 przyznawał mu notę C (w skali od A do F)^[27][28].

W 2022 otrzymał nagrodę za wybitne zarządzanie Narodowym Bankiem Polskim, przyznaną przez grupę Polska Press podczas gali „Giganci Polska Press 2022”, zorganizowanej pod honorowym patronatem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów^[29].

Publikacje

Publikacje książkowe

• Kapitalizm, demokracja i kryzys państwa podatków, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2004.
• Meandry historii ekonomii. Między matematyką a poezją, Wyd. I, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2006, 165 stron, Wyd. II, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 2012, 337 stron.
• Natura człowieka i gospodarka. Ekonomia ewolucyjna jako klucz do zrozumienia zjawisk gospodarczych w XXI wieku, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2022^[30].

Artykuły naukowe^[31]

• Technological Innovations and the Dynamics of Structures in the Telecommunications and Media Mobile Market, „Journal of Management and Financial Sciences”, Vol. I, Issue 1, Warszawa 2008.
• Obecny kryzys gospodarczy a nauka ekonomii, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH”, Nr 94, Warszawa 2009.
• Post-Crisis Economic Policy. Innovation Based Growth, „Journal of Management and Financial Sciences”, Vol. IV, Issue 5, Warszawa 2011.
• Animal Spirits in Economics, „Journal of Management and Financial Sciences”, Issue 11, 2013.
• Kwestie metodologiczne podejścia ewolucyjnego w ekonomii, „Gospodarka Narodowa”, Nr 5–6, 2013.

Przypisy

Bibliografia

• Adam Glapiński, sejm.gov.pl [dostęp 2020-06-13] .
• Prof. dr hab. Adam Glapiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2015-08-18] .
• Adam Glapiński kandydatem Prezydenta RP na Prezesa NBP, prezydent.pl, 6 maja 2016 [zarchiwizowane 2016-05-06] .